Компьютер архитектурасы іс-қимыл принциптерін, ақпараттық байланыстарды және компьютердің негізгі логикалық түйіндерінің өзара байланысын анықтайды.
Қазіргі заманғы стандартты конфигурацияда компьютерде: жүйелік блок, дисплей (монитор), пернетақта және тінтуір манипуляторы бар. Кейде бұған баспа құрылғысы (принтер) кіреді.
ДК ішкі және сыртқы құрылғылардан тұрады. Ішкі құрылғыларға процессорлар мен ішкі жад кіреді (ROM, RAM және Кэш).
Жедел жад (оперативті жад) – Бұл арнайы негізгі ішкі жад (ағылш. " main memory"), оған тез жазуға және одан қажетті ақпаратты оқуға мүмкіндік береді. Ол кристалды ұялардың жиынтығын білдіреді. ЖЖҚ процессорға тікелей байланысты, орындалатын бағдарламалар мен осы бағдарламалармен өңделген деректерді жазуға, оқуға және сақтауға арналған.
Кэш-жад (ағылш. "Cache Memory") - бұл процессор мен жедел жады арасындағы буфер ретінде, сондай-ақ қатты магниттік дискілердегі дискілерде және т.б. орналасқан өте жылдам жад.
ROM (тұрақты сақтау құрылғысы немесе ағылшынша "read-Only-Memory", "ROM") деректерді өзгертуді қажет етпейтін: жүйелік бағдарламаларды; процессордың, дисплейдің, пернетақтаның, принтердің, компьютердің сыртқы құрылғыларының жұмысын басқаратын бағдарламаларды, компьютерді іске қосуды және тоқтатуды; қызметтік диагностика, бақылау бағдарламаларын және т.б. сақтауға арналған.
Кейбір сарапшылар жүйелік блоктың ішінде немесе оның жанында орналасқан сыртқы құрылғыларды тек сыртқы компьютер құрылғылары деп атау керек деп санайды. Жүйелік блоктан бір жарым немесе одан да көп метрге алыстаған сол құрылғылар сыртқы перифериялық құрылғыларға жатады.
Кейбір сыртқы құрылғыларда компьютерге қосылудың үш нұсқасы бар:
1) аналық платадағы жүйелік блок ішінде-кіріктірілген немесе біріктірілген;
2) аналық платаның еншілес ұяшықтарына (ұяшықтарға) салынған жүйелік блоктың ішінде-ішкі;
3) жүйелік блоктан тыс, оның ДК порттарының біріне қосылған – сыртқы.
Сонымен қатар, сыртқы құрылғы орындалатын функциялардың түріне қарай құрылғыларға бөлінеді: енгізу, шығару, деректерді сақтау және манипуляторлар.
Ақпаратты енгізу құрылғыларына пернетақта, сандық (графикалық планшет), сканер және т. б. кіреді.
Ақпаратты шығару құрылғыларының құрамына мониторлар (дисплейлер) және принтерлер (оның ішінде плоттерлер) кіреді.
Манипуляторлар кейде координаталық құрылғылар болғандықтан орын көрсеткіштері деп аталады. Олардың ішіндегі ең көп тарағаны-тінтуір, трекбол және джойстик манипуляторлары.
Сыртқы сақтау құрылғылары сыртқы жадтан тұрады. Оған мыналар жатады: дискілер, дискеталар және басқа (мысалы, қатты күйдегі) магниттік, оптикалық, магнито-оптикалық және басқа ақпарат құралдарына тікелей қол жетімді жад құрылғылары. Сыртқы медиадағы ақпарат өзгермейтін, яғни.компьютердің Қосулы немесе өшірілгеніне байланысты емес.
Компьютердің жүйелік блогына сыртқы құрылғылар арнайы порттар – сыртқы құрылғыларды компьютерге қосу нүктелері арқылы қосылады.
Порттар-бұл бір немесе бірнеше енгізу-шығару регистрлері бар және компьютердің перифериялық құрылғыларын микропроцессордың сыртқы шиналарына қосуға мүмкіндік беретін электрондық тізбектер. Сериялық порт (COM) процессормен байт, ал сыртқы құрылғылармен бит арқылы байланысады. Параллель порт (LPT) деректерді байт арқылы алады және жібереді. Қазіргі заманғы жылдам әрекет ететін порт-USB. Ол жоғары енгізу / шығару жылдамдығын және оған дәйекті қосылған кейбір құрылғылардың қуатын қамтамасыз етеді.
Сыртқы құрылғыларға сонымен қатар мультимедиялық құрылғылар кіреді, олардың көпшілігі қазір компьютердің стандартты конфигурациясының бөлігі болып табылады: аудио және бейне адаптерлер (Sound Blaster, Video Blaster), микрофондар, құлаққаптар, дыбыстық динамиктер, веб - камералар және басқалар.
Достарыңызбен бөлісу: |