Сабақ барысында берілген ақпараттарды белсенді қабылдау
“Сырдария” университеті Бекітемін
жүктеу/скачать 0.85 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мазмұны
“Сырдария” университетіБекітемінКафедра меңгерушісі________ _____________200__ж Қорытынды бақылауға арналған тестілікемтихан сұрақтары Факультет: “Гуманитарлық білім беру” Кафедра: “Қазақ тілі мен әдебиеті” Мамандық: 050117 “Қазақ тілі мен әдебиеті” Пән атауы: “Хандық дәуір әдебиеті” Кредит саны: 2 Курс: 2, семестр 3 Топ – Қт – 17 Тест сұрақтарының саны: 200 Құрастырғын: Байболова А.Ж. Жетісай – 2008ж Хандық дәуір әдебиетінен тест сұрақтары.
А) XV ғ. В) XVI ғ. С) XIII ғ. Д) XII ғ. Е) VI ғ.
А) “Оғыз-наме” В) “Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі” С) “Бақытсыз Жамал” Д) “Абай айнасы” Е) “Әдебиет танытқыш”
А) “Алаң да алаң, алаң жұрт” В) “Қоғалы көлдер қом сулар” С) “Бұдырайған екі шекелі” Е) “Бұл заманда не ғаріп?”
А) “Ей, Қатаған хан Тұрсын” В) “Орманбет би өлген күн” С) “Бағаналы орда, басты орда” Д) “Алаң да алаң, алаң жұрт” Е) “... Қырында киік жайлаған”
А) Асан қайғы В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Марғасқа Е) Тәттіқара
А) “Су аяғы Қорқыт” В) “Қараспан” С) “Жерұйықты” іздеуі Д) ”Қыз қала” Е) “Ежен хан мен Асан” 7. Асан қайғы қай ханның тұсында өмір кешті? А) Абылай В) Есім хан С) Тәуке хан Д) Әз Жәнібек хан Е) Қасым хан 8. Асанның ханға қаратыла айтқан толғауы. А) ”Ай хан, мен айтпасам білмейсің!...” В) “Қырында киік жайлаған”. С) “Бұл заманда не ғаріп?” Д) “Алаң да алаң алаң жұрт” Е) “Қоғалы көлдер қом сулар” 9. Доспамбет жырудың туып-өскен жері. А) Сарай қаласы В) Азов шаһары С) Шым қала Д) Қашғар Е) Қыз қала 10. Доспамбеттің толғауы. А) “Әмірің қатты Есім хан” В) “Қол-аяғым бұғауда” С) “Жағама қолдың тигенін” Д) “Арғымаққа оқ тиді” Е) “Қырында киік жайлаған” 11. Шалкиіз жыраудың өмір сүрген дәуірі. А) 1430-1540 В) 1420-1480 С) 1410-1490 Д) 1405-1460 Е) 1465-1560 12. Би Темірдің тұсында ғұмыр кешкен жырау. А) Шалкиіз В) Асан қайғы С) Жиембет Д) Доспамбет Е) Бұқар 13. “Аспанды бұлт құрсайды- Күн жауарға ұқсайды, Көлдерде қулар шулайды Көкшіліден ол айуан Соққы жегенге ұқсайды...” үзінді қай жыраудың шығармасынан алынды? А) Асан қайғы В) Шалкиіз С) Доспамбет Д) Бұқар Е) Ақтамберді 14. Есім ханның әскербасы батырларының бірі, әрі жорықшы жырауы. А) Асан қайғы В) Шалкиіз С) Жиембет Д) Тәтіқара Е) Шал 15. “Еңсегей бойлы ер Есім, Есім сені есірткен Есіл де менің кеңесім!..” жыр жолдарының авторы. А) Қазтуған В) Сыпыра С) Шалкиіз Д) Жиембет Е) Бұқар 16 Марғасқа жыраудың жыры. А) “Ей, Қатағанның хан Тұрсын” В) “Еңсегей бойлы ер Есім” С) “Бұл заманда не ғаріп?” Д) “Арғымаққа оқ тиді...” Е) “Қоғалы көлдер қом сулар” 17. Ақтамберді жыраудың өмір сүрген жылдары. А) 1670-1760 В) 1675-1768 С) 1590-1640 Д) 1678-1748 Е) 1640-1690 18. “Күлдір-күлдір кісінетіп” толғауының авторы. А) Марғасқа В) Асан қайғы С) Ақтамберді Д) Жиембет Е) Шалкиіз 19. Ақтамберді толғауларындағы басты сарын. А) табиғатты суреттеу В) саяси жағдай С) әлеуметтік мәселе Д) ерлікке, батырлыққа шақыру Е) тұрмыс мәселесі 20. Қазақ тарихындағы ең қиын кезеңде өмір сүрген жырау.(“Ақтабан шұбырынды” оқиғасы) А) Шалкиіз В) Ақтамберді С) Шал Д) Көтеш
Е) Асан қайғы 21. Тәтіқара ақын қай ғасырда ғұмыр кешті? А) XV ғ В) XVI ғ
С) XVIII ғ Д) XIII ғ Е) X ғ 22. Қалмақтармен соғыста ерлік көрсеткен қазақ батырларын жырлаған ақын А) Жиембет В) Марғасқа С) Тәтіқара Д) Үмбетей Е) Асан қайғы 23. “Қамыстың басы майда, түбі сайда” өлеңінің авторы. А) Тәтіқара В) Жиембет С) Шалкиіз Д) Доспамбет Е) Қазтуған 24. Үмбетей жыраудың туылған жылы. А) 1710-1780В) 1705-1760 С) 1690-1740 Д) 1706-1778 Е) 1740-1810 25. Қазақ поэзиясында Бөгембай батырдың өшпес образын жасаған жырау А) Тәтіқара В) Үмбетей С) Доспамбет Д) Қазтуған Е) Шалкиіз 26 Бөгембай батырдың өлімін Абылай ханға естірткен жырау А) Тәтіқара В) Доспамбет С) Үмбетей Д) Бұхар Е) Асан қайғы 27. “Бәкіге”, “Бұқарға” деген арнау өлеңдерін тудырған жырау. А) Қазтуған В) Марғасқа С) Тәтіқара Д) Үмбетей Е) Сыпыра 28. 1668-1781 жылдар арасында ғұмыр кешкен жырау. А) Бұқар В) Шалкиіз С) Доспамбет Д) Қазтуған Е) Сыпыра 29. Өз дәуірінің данышпан ойшылы, Абылай ханның ақылгөй-кеңесшісі: А) Асан қайғы В) Доспамбет С) Шалкиіз Д) Сыпыра Е) Бұқар
30. Толғауларында басты қаһарман етіп, Абылай ханды суреттеген жырау. А) Бұқар В) Марғасқа С) Тәтіқара Д) Доспамбет Е) Шалкиіз 31. “Бұл, бұл үйрек, бұл үйрек” жырының авторы. А) Асан қайғы В) Бұқар С) Марғасқа Д) Шалкиіз Е) Сыпыра 32. “Бірінші тілек тілеңіз, Бір аллаға жазбасқа Екінші тілек тілеңіз, Ер шұғыл пасық залымның Тіліне еріп азбасқа...” жырын тудырған жырау. А) Сыпыра В) Қазтуған С) Бұқар
Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 33. “Ай не болар күннен соң”, “Керей, қайда барасың?” жырларының авторы А) Асан қайғы В) Қазтуған С) Сыпыра Д) Шалкиіз Е) Бұқар
34. Көтеш ақынның өмір сүрген кезеңі А) 1740-1810 В) 1739-1809 С) 1745-1818 Д) 1790-1840 Е) 1750-1820 35. “Абылай, Ботақанды сен өлтірдің” жырының авторы. А) Шал
В) Көтеш С) Бұқар Д) Ақтамберді Е) Шалкиіз 36. 1748-1819 ж. арасында ғұмыр кешкен ақын. А) Бұқар
В) Көтеш С) Шал
Д) Щалкиіз Е) Ақтамберді 37. Өлеңге тоқтамайды Шал дегенің, Қойға пана болмайды тал дегенің. Жалаң аяқ, жалаң бас тоқты арқалап, Хан ата қалай екен мал дегенің? жырларын тудырған ақын. А) Шалкиіз В) Бұқар С) Сыпыра Д) Шал Е) Марғасқа 38. Қыздар туралы, жақсы әйел, жігерлі жігіт жайында жыр толғаған ақын. А) Шал
В) Көтеш С) Сыпыра Д) Бұқар 39. Жыраулар творчествосын жете зерттеген профессор. А) М. Жолдасбеков. В) М. Мағауин. С) Б. Кенжебаев Д) Н. Келімбетов Е) А. Қыраубаев 40. XV-XVIII ғасырлардағы әдебиет тарихы қай үлгіде дамыды? А) Ауыз әдебиеті В) Тарихи романдар С) Жыраулық поэзия Д) Нәзиралық жыр Е) Дидактикалық дастандар 41. Қай жылы қазақ хандығы құрылды? А) 1450 ж. В) 1456 ж. С) 1440 ж. Д) 1460 ж. Е) 1455 ж. 42. Қай жерде қазақ хандығы құрылды? А) Жетісуда В) Сырдария бойында С) Шу бойында Д) Аралда Е) Ота Азияда 43. Әбілхайыр ханнан бөлініп шыққан қазақ хандары. А) Жәнібек пен Керей В) Есім хан С) Теуекел хан Д) Тоқтамыс Е) Жәңгір 44. “Атамыз біздің бұ Сүйініш, Күйеу болып барған жұрт, Анамыз біздің Бозтуған Келіншек болып түскен жұрт...” жолдарын тудырған жырау. А) Сыпыра В) Асан қайғы С) Шалкиіз Д) Қазтуған Е) Доспамбет 45. Асанның әкесінің аты А) Саятшы Сәбит В) Аңшы Хасен С) Майқы би Д) Ұлұғ Мұхамед Е) Кет-Бұға 46. Асан қайғының өмір сүрген дәуірі. А) XVI ғ. В) XIV ғ. С) XIII ғ. Д) XV ғ.
Е) XVIII ғ. 47. Асан қайғы “Екі басса бір базар, малда береке болмайтұғын6 екі басса бір мазар, баста береке болмайтұғын, базары жақын – байымас, мазары жақын кебеймес”,-деп қай жер жайында айтылған? А) Алматы В) Шымкент, Сайрам С) Семейтау Д) Жамбыл Е) Сарыарқа 48. “Қырымда киік жайлаған, Суында балық ойнаған. Оймауыттай тоғай егіннің, Ойына келген асын жейтұғын, Жемде кеңес қылмадың..,”- деп жырлаған жырау. А) Сыпыра В) Асан қайғы С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Доспамбет 49. “Тоғай, тоғай, тоғай су, Тоғай көндім өкінбен, Толғамалы ала балта қолға алып, Топ бастадым өкінбен,-” деген жыр жолдарын тудырған жырау. А) Доспамбет В) Асан қайғы С) Шалкиіз Д) Сыпыра Е) Қазтуған 50. Төңкеріліске дейінгі дәуірде шығармалары әр түрлі жинақтарда 12 рет баспа бетін көрген жырау. А) Асан қайғы В) Сыпыра С) Шалкиіз Д) Қазтуған Е) Доспамбет 51. Қазақтың жыраулық поэзиясының атасы атанған жырау. А) Асан қайғы В) Сыпыра С) Шалкиіз Д) Қазтуған Е) Доспамбет 52. Бұқар жырауға, Махамбетке ықпал еткен жырау. А) Асан қайғы В) Сыпыра С) Шалкиіз Д) Қазтуған Е) Доспамбет 53. Шалкиіз мұрасынан біздің заманымызға жеткен жыр жолдары шамамен. А) 600 жылдай В) 700 жылдай С) 500 жылдай Д) 400 жылдай Е) 1000 жылдай 54. Шалкиіз жырау “Сен алтынсың – мен пұлмын, Сен жібексің, мен жүнмін, Сен ұлтансың, мен құлмын”- деген жыр жолдарын кімге арнаған? А) Есім хан В) Жәңгір хан С) Би Темір Д) Абылай хан Е) Әз Жәнібек 55. Шалкиіздің эпостық шығармасы. А) “Еспембет” В) “Ер Шобан” С) “Ер Тарғын” Д) “Өтеген батыр” Е) “Сұраншы батыр” 56. “Ақылсыз достан, ақылды дұшпан артық”, “Жақсылардың өзі өлсе де сөзі өлмейді” деген нақыл сөздері мақал-мәтелге айналған жырау. А) Бұқар В) Сыпыра С) Шалкиіз Д) Қазтуған Е) Доспамбет 57. Кіші жүзден Алшын руынан шыққан аузы дуалы биі, жорықшы жырауы А) Асан қайғы В) Сыпыра С) Шалкиіз Д) Қазтуған Е) Жиембет 58. “Менің ерлігімді сұрасаң, Жолбарыс пенен аюдай, Өрлігімді сұрасаң, Жылқыдағы асау тайындай”,- деп өзін Есім ханға мадақтаған жырау. А) Жиембет В) Сыпыра С) Асан қайғы Д) Қазтуған Е) Шалкиіз 59. XVIII ғасырдағы Найманның рубасы, көсемі, әскербасы батыры. А) Жиембет В) Ақтамберді С) Бұқар
Д) Шалкиіз Е) Доспамбет 60. Ақтамбердіге кішкентайынан пана болып, қамқорлық жасаған батыр. А) Бөгенбай В) Қабанбай С) Бердіке батыр Д) Райымбек Е) Сұраншы 61. “Жағалбай деген ел болар”, “Жағама қолдың тигені”, “Дұшпаннан көрген қорлығым” өлеңдерін шығарған жырау. А) Бұқар
В) Асан қайғы С) Шалкиіз Д) Ақтамберді Е) Марғасқа 62. Ақтамбердінің толғаулары. А) “Әмірің қатты Есім хан В) “Қол-аяғым бұғауда” С) “Аспанды бұлт құрсайды” Д) “Арғымаққа оқ тиді” Е) “Арудан асқан жер бар ма?” 63. “Балаларыма өсиет...” атты толғаудың авторы. А) Ақтамберді В) Бұқар С) Шалкиіз Д) Доспамбет Е) Асан қайғы 64. 93 жасқа келіп дүние салған жырау А) Асан қайғы В) Ақтамберді С) Шалкиіз Д) Доспамбет Е) Қазтуған 65. Ақтамберді қай жерге жерленген? А) Қарағанды В) Шымкент С) Семей
Д) Қызылорда Е) Алмати 66. Шоқан кезінде назар аударып, бір өлеңін орыс тіліне аударған жырау. А) Ақтамберді В) Тәтіқара С) Марғасқа Д) Шалкиіз Е) Доспамбет 67. Қазіргі Қостанай облысы, Урицкий ауданында туып-өскен жырау. А) Асан қайғы В) Марғасқа С) Шалкиіз Д) Тәтіқара Е) Доспамбет 68. Абылай ханның тұңғыш ұлы Жанбай жорықта қаза болғанда тоқтау айтып, өткір, батыл сын айтқан жырау. А) Марғасқа В) Бұқар С) Шалкиіз Д) Доспамбет Е) Тәтіқара 69. Тәтіқараның жыры А) “Кебеже қарын кең құрсақ” В) “Әмірің қатты Есім хан” С) “Арғымаққа оқ тиді” Д) “Аспанда бұлт құрсайды” Е) “Арудан асқан жан бар ма” 70. Бұқармен дос болған жырау А) Тәтіқара В) Үмбетей С) Марғасқа Д) Шалкиіз Е) Доспамбет 71. Үмбетейдің Бұқарға айтқан өлеңі А) “Дін пұсырман баласы” В) “Бұрала біткен емендей” С) “Үй сыртында ақра тау” Д) “Ей, Ақтамберді, Қабанбай!” Е) “Мен Пайғамбардан бастасам...” 72. “Жауқашарға”, “Бекболат биге” өлеңдерін тудырған жырау. А) Бұқар
В) Марғасқа С) Тәтіқара Д) Үмбетей Е) Доспамбет 73. Арғын ішінде Төртуыл Қаражастан шыққан жырау. А) Бұқар
В) Үмбетей С) Тәтіқара Д) Марғасқа Е) Ақтамберді 74. Бұқар шығармаларын жинастырған зерттеуші. А) С. Көбеев В) Мәшһүр Жүсіп С) Ш. Уәлиханов Д) С. Торайғыров Е) М. Сера лин 75. Бұқар жырау мұрасының алғаш рет толық басылуы. А) 1952 ж. В) 1960 ж. С) 1962 ж. Д) 1970 ж. Е) 1982 ж. 76. “Ай, Абылай, Абылай, Сен мен көргенде Тұрымтайдай ұл едің, Түркістанда жүр едің,...-” деп ханға батыл сөйлейтін жырау А) Бұқар В) Ақтамберді С) Доспамбет Д) Асан қайғы Е) Тәтіқара 77. Бұқар жырларын көрсетіңіз. А) “Кебеже қарын, кең құрсақ” В) “Әмірің қатты Есім хан” С) “Жар басына қонбаңыз” Д) “Арғымаққа оқ тиді” Е) “Аспанды бұлт құрсайды” 78. “Бағаналы орда, басты орда”, “Биік тауға жарасар” жырларының авторы А) Асан қайғы В) Шалкиіз С) Доспамбет Д) Бұқар
Е) Шал ақын 79. “Жал құйрығы қаба деп”, “Ал, тілімді алмасаң” жырлары қай жыраудікі? А) Бұқар В) Шалкиіз С) Шал ақын Д) Асан қайғы Е) Көтеш 80. Бұқар мұрасының біздің заманымызға жеткені қанша жол? А) 1100 В) 1000
С) 2000 Д) 1500
Е) 1200 81. Шоқанның қай мақаласында Бұқар туралы мәліметтер беріледі? А) “Көкетай ханның ө лімі” В) “XVIII ғ. батырлары жайында тарихи әңгімелер” С) “Алты шаһардың хал-жайы” Д) “Сібір тарихынан хаттар” Е) “Қазақтың ертедегі қару-жарақтары” 82. Г. Потанин қай жыраудың жырларын жинатып, қағаз бетіне түсіреді? А) Бұқар В) Асан қайғы С) Шалкиіз Д) Шернияз Е) Махамбет 83. Қазіргі Павлодар облысында туып-өскен ақын. А) Көтеш В) Шал
С) Бұқар Д) Шалкиіз Е) Шернияз 84. Көтеш өлеңдерін жинастырған зерттеуші. А) М. Сералин В) С. Торайғыров С) Мәшһүр Жүсіп Д) Ш. Уәлиханов Е) Ы. Алтынсарин 85. Көтеш ақын қанша жасында дүние салған? А) 70 В) 65
С) 80 Д) 73
Е) 78 86. Көтеш қандай ақын? А) эпик В) импровизатор(суырып салма) С) термеші Д) лирик
Е) сатирик 87. “Қартайғанда қатының дұшпан болды, Баласымен бірігіп қысқан болды Келін деген бір пәле тағы шығып, Біреуі іштен, біреуі тыстан болды”,- деген жыр жолдарын ашына туғазған ақын. А) Көтеш
В) Шал С) Бұқар
Д) Үмбетей Е) Махамбет 88. Көкшетау облысына қарасты Азат темір жол станциясы төңірегінде дүниеге келген ақын. А) Көтеш
В) Бұқар С) Тәтіқара Д) Марғасқа Е) Шал
89. Шал ақынның шешесі текті жерден шыққан қыз А) Төле бидің қызы В) Әйтеке бидің қызы С) Қазыбек бидің қызы Д) Майқы бидің қызы Е) Би Темірдің қызы 90. Шалдың алғашқы ақындық даңқы қанша жасында белгілі болады? А) 20
В) 15 С) 25
Д) 10 Е) 30
91. “Жақсы жігіт”, “Жаман жігіт”, “Жақсы келін”, “Жаман келін” туралы жырлар туғызған ақын. А) Бұқар
В) Шалкиіз С) Шал
Д) Көтеш Е) Шернияз 92. Шал ақынның ең сүйікті ырғағы А) 11 буынды қара өлең үлгісі В) 7 буынды С) шалыс ұйқас Д) егіз ұйқас Е) 14 буынды өлең үлгісі 93. “Пасыл да пасыл, пасылман”, “Кімнің жақсы, жаманын” деген өлеңдердің авторы. А) Шал
В) Шалкиіз С) Шернияз Д) Бұқар Е) Көтеш
94. Дегдар қызбен айтысқан ақын А) Шал
В) Көтеш С) Шалкиіз Д) Шернияз Е) Бұқар
95. Күлен шешенге именбей жауап берген ақын. А) Көтеш
В) Бұқар С) Шал
Д) Шернияз Е) Шалкиіз 96. Шал ақынның артында қалған мұра шамамен. А) 2000 жолдай В) 1500 жолдай С) 3000 жолдай Д) 1000 жолдай Е) 500 жолдай 97. Шал өлеңдерін көрсет А) “Жал, құйрығы қаба деп” В) “Ал, тілімді алмайсың” С) “Арғымақ ат кімде жоқ” Д) “Аспанды болт құрсайды” Е) “Биік тауға жарасар” 98. Жырау мен ақын ерекшелігін жете зерттеген профессор А) М. Мағауин В) Е. Ысмаилов С) М. Жолдасбеков Д) Х. Сүйіншәлиев Е) М. Мырзахметов 99. “Бақасы қойдай шулаған, Балығы тайдай тулаған. Бекіре ойнар Ақ Жайық Бес қаруын асынып, Батырлар жауға жортқан жер” жырының авторы. А) Асан қайғы В) Қазтуған С) Үмбетей Д) Махамбет Е) Бұқар
100. Шал ақынның зираты қойылған жер. А) Жетісу өлкесі В) Шу бойы С) Есіл өңірінің оң жақ қабағы Д) Сыр жағалауы Е) Оңтүстік өңірі 101. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет қай ғасырлар арасын қамтиды А) XV-XVIII ғ. В) X-XII ғ. С) VI-XI ғ. Д) XIX ғ. Е) XV-XVII ғ.
А) Әбілқайыр, Керей, Әз-Жәнібек В) Қасым хан, Тәуекел хан С) Жәңгір хан, Есім хан Д) Абылай хан, Қасым хан Е) Тәуке хан, Тәуекел хан 103 . Алғашқы ресми қазақ заңы А) “Қасым ханның қасқа жолы” В) “Есім ханның ескі жолы” С) “Жеті жарғы” Д) “Абылайдың ақ жолы” Е) “Нұрсұлтанның нұр жолы” 104 Тәуке хан шығарған заң. А) “Жеті жарғы” В) “Қасым ханның қасқа жолы” С) “Есім ханның ескі жолы” Д) “Ата заң” Е) “Абылайдың ақ жолы” 105. Сыртқы жауда күресте қазақтың үш жүзінің басын қосқан ханы А) Абылай В) Тәуекел С) Тәуке Д) Жәңгір Е) Әз-Жәнібек 106. Жыраулық поэзия қай ғасырлар арасын қамтиды. А) XV-XVIII ғ. В) X-XII ғ. С) V-XI ғ. Д) XV-XVII ғ. Е) XIV-XVI ғ. 107. Ел бірлігінің туын жоғары көтерген билер. А) Төле би, Солтабай би В) би Темір С) Майқы би Д) Бала би Е) Ақтайлақ би 108. Қазақ әдебиетінің төлбасы жырауы А) Қазтуған В) Бұхар
С) Асан қайғы Д) Доспамбет Е) Шалкиіз 109. Қазақ халқын өзара ынтымаққа шақырған билер. А) Қзыбек би В) би Темір С) Майқы би Д) Солтабай би Е) Ақтайлақ би 110. Ел бірлігін ту еткен билер А) Әйтеке би В) би Темір С) Майқы би Д) Бала би Е) Ақтайлақ би 111. Мұрасы бізге жетпеген жыраулар А) Кет-бұға В) Қазтуған С) Жиембет Д) Шалкиіз Е) Тәтіқара 112. Өзіне арналған мадақ жыр шығарған жырау А) Сыпыра В) Қазтуған С) Шалкиіз Д) Кет-бұға Е) Марғасқа 113. “Қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған” жырау А) Сыпыра В) Қазтуған С) Асан қайғы Д) Шалкиіз Е) Тәтіқара 114. Асан қайғыны “көшпенділер философы” деп. таныған ғалым А) Шоқан В) Ыбырай С) Абай Д) Сәкен
Е) Сәбит 115. “Жер үйекті” іздеген аңыз кейіпкері А) Қорқыт В) Кет-бұға С) Асан қайғы Д) Сыпыра Е) Қазтуған 116. “Қайғы” атанған жырау А) Қорқыт В) Кет-бұға С) Асан қайғы Д) Сыпыра Е) Қазтуған 117. “Шідерті”, “Үшқара” сияқты жер атауларын тудырған жырау А) Асан қайғы В) Қорқыт С) Қазтуған Д) Сыпыра Е) Бұхар 118. “Көлде жүзген қоңыр қаз” деп. басталатын толғау қай жыраудікі А) Асан қайғы В) Сыпыра С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Доспамбет 119. Асан қайғының толғауы А) “Бұл заманда не ғаріп” В) “Арғымаққа оқ тиді” С) “Тоғай, тоғай, тоғай су” Д) “Бұдырайған екі шекелі” Е) “Айналайын Ақ Жайық” 120. Доспамбет жыраудың толғауын көрсет А) “Тоғай, тоғай, тоғай су” В) “Бұл заманда не ғаріп” С) “Саясы жоқ бәйтерек” Д) “Әмірің қатты Есім хан” Е) “Кедейлік туралы” 121. “Айналайын Ақ Жайық” толғауының авторы А) Доспамбет В) Бұхар С) Шал Д) Көтеш
Е) Сыпыра 122. Өз есімін Аймадет деген сөзге тіркеген жырау А) Доспамбет В) Бұхар С) Шалкиіз Д) Жиембет Е) Шал 123. Бұл дүниемен қоштасар сәтте өмірінің босқа өтпегеніне сенім білдірген жаралы жырау. “Өкінбестей болғанмын, Ер Мамайдың алдында, Шапшу кештім, өкінбен!” А) Доспамбет В) Жиембет С) Шалкиіз Д) Шал Е) Шернияз 124. Қазақ поэзиясындағы новатор жырау А) Шалкиіз В) Асан қайғы С) Жиембет Д) Доспамбет Е) Шернияз 125. Жыраулық пэзиядағы философиялық бағыттың негізін салушы. А) Шалкиіз В) Шал С) Шернияз Д) Көтеш Е) Абыл
126. Қазақ ақын, жырауларының ішінде тлоғаулары бірінші болып орыс тіліне аударылған жырау А) Шалкиіз В) Асан қайғы С) Сыпыра Д) Қазтуған Е) Шал
127. В. Радловтың “Түрік тайпалары әдебиеті нұсқаларының” VII кітабына бір толғауы енгізілген жырау А) Асан қайғы В) Шалкиіз С) Шал
Д) Шернияз Е) Көтеш
128. Шалкиіздің анасы А) Ноғайлының биі Мұсаның қызы В) Майқы бидің қызы С) Би Темірдің қызы Д) Төле бидің қызы Е) Әйтеке бидің қызы 129. Шалкиіз жыраудың би Темірге айтқан толғауының саны А) 3
В) 2 С) 4
Д) 1 Е) 5
130. Шалкиіз шығармаларының өзіндік ерекшелігі А) Әлеуметтік мәселелердің болуы В) философиялық тлоғаныстардың молдығы С) махаббатты толғауы Д) табиғатты суреттеу Е) нәзік лирикаға берілуі 131. Шығармаларының көбі мақалға айналып кеткен жырау А) Асан қайғы В) Шалкиіз С) Шал
Д) Шернияз Е) Көтеш
132. “Ор, ор қоян, ор қоян” деп. басталатын толғаудың авторы А) Шалкиіз В) Асан қайғы С) Шал
Д) Шернияз Е) Көтеш
133. Шалкиіз поэзиясының рухы А) ерлік
В) сүйіспеншілік С) бірлік Д) еңбексүйгіштік Е) достық 134. Шалкиіздің 14 батырдың атын атап, әрқайсысына сипаттама берген шығармасы А) “Ер Еспембет” В) “Ер Шобан” С) “Ерасыл” Д) “Әрайна” Е) “Мұнар күн” 135. Толғауында 14 батырдың атын атап, әрқайсысына сипаттама берген жырау А) Шалкиіз В) Асан қайғы С) Шал
Д) Шернияз Е) Көтеш
136. Эпосшы болған жырау А) Шалкиіз В) Асан қайғы С) Шал
Д) Шернияз Е) Көтеш
137. Шалкиіздің әкесінің аты А) Сұраншы В) Тіленші С) Қалқаман Д) Сәбит Е) Өтеген 138. “Еңсегей бойлы ер Есім” жырының басты кейіпкері А) Жиембет В) Доспамбет С) Шалкиіз Д) Шернияз Е) Шал
139. Жиембет жыраудың әкесінің аты А) Сұраншы В) Тіленші С) Бортоғаш Д) Сәбит Е) Өтеген 140. Тана елінің ұраны А) Жиембет В) Доспамбет С) Шалкиіз Д) Шернияз Е) Шал
141. Жиембеттің Есім ханға айтқан толғауы ханша буынды жыр үлгісінде А) 7-8 буынды В) 10-11 буынды С) 5-6 буынды Д) 8-9 буынды Е) 9-10 буынды 142. Жиембеттің Есім ханға айтқан толғауының туу себебі А) сұлу қыздың ханға сыйға жіберілгені В) достыққа адалдық С) махаббатқа беріктік Д) өзара береке-бірлік Е) қасастық жасалуы 143. Ташкенті билеуші Тұрсын ханға үкім шығарған жырау А) Марғасқа В) Доспамбет С) Шалкиіз Д) Шернияз Е) Шал
144. Жоңғар қалмақтары қазақтарға қай жылы тұтқиылдан шабуыл жасады А) 1723
В) 1720 С) 1721
Д) 1722 Е) 1719
145. XVIII ғ. қазақ халқы үшін қандай кезең болды А) ең бір қиын, ауыр кезең В) гүлденген кезең С) бетбұрыс кезең Д) тәуелсіздік алған кезең Е) қалалар өркендеген кезең 146. XVIII ғ. әдебиетінің өкілдері А) Ақтамберді, Үмбетей В) Доспамбет, Жиембет С) Қазтуған, Сыпыра Д) Шалкиіз, Шернияз Е) Асан қайғы, Қорқыт 147. Ақтамберді жыраудың бауырлары бар ма А) әкеден жалғыз В) төрт ағайынды С) екі бауыры бар Д) үш ағайынды Е) бес ағайынды 148. Кішкентайынан ақындық даңқымен қоса балуандық, батырлық даңқы қатар шыққан жырау А) Ақтамберді В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 149. Қазақтың қонақжайлылық, меймандостық қасиеті Ақтамберді жыраудың қай толғауында көрініс тапқан А) “Күлдір-күлдір кісінетіп” В) “Арғымаққа оқ тиді” С) “Тоғай, тоғай, тоғай су” Д) “Бұдырайған екі шекелі” Е) “Айналайын Ақ Жайық” 150. Жылқының қасиетін ерекше толғаған жырау А) Ақтамберді В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 151. Ақтамбердінің көшпенді қазақ өміріндегі жылқының алатын орны жайлы толғаған жыры А) “Арудан асқан жар бар ма” В) “Күлдір-күлдір кісінетіп” С) “Тоғай, тоғай, тоғай су” Д) “Бұдырайған екі шекелі” Е) “Айналайын Ақ Жайық” 152. XVIII ғ. қазақ ақын-жырауларының ішіндегі ең мәшһүрі А) Тәтіқара В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 153. Сарыкөл маңындағы уақ руынан шыққан жырау А) Ақтамберді В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 154. Абылай хан жаугершілікке аттанғанда қасынан тастамайтын жырау А) Ақтамберді В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 155. Тәтіқараның “Қамыстың басы майда, түбі сайда” толғауының туу себебі А) Абылай қолын өткел бермес өзеннен аман өткізу В) жауға қарсы шығуы С) тұтқиылдан шабуыл жасауы Д) бостандықты аңсауы Е) жаудан қашуы 156. Абылайдың жорықта қаза болған тұңғыш ұлы А) Шанбай В) Ботбай С) Тасыбай Д) Бердіке Е) Едіге
157. Тәтіқараның Шоқан аударған толғауы “Қамыстың басы майда, түбі сайда” қай жылы туған А) 1756
В) 1754 С) 1752
Д) 1750 Е) 1758
158. Үмбетейдің қадір тұтып, қатты сыйлаған досы А) Бұхар
В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 159. Бұхар жырау зайыбының қадыр-қасиеті А) қаралау адам В) қонақжай С) кешірімді Д) инабатты Е) келбетті 160. Үмбетейдің Бөгембайға қатысты қанша жыры бар А) 2
В) 3 С) 4
Д) 1 Е) 5
161. Бөгембай өлімін жоқтаған жырау А) Үмбетей В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 162. Бөгембай батырдың әкесі А) Ақша батыр В) Қалқаман батыр С) Райымбек батыр Д) Жабай батыр Е) Едіге батыр 163. Үмбетейдің Бөгембай атына байланысты жырлары шамамен қашан туған А) XVIII ғ. 70-жылдары В) XVIII ғ. 50-жылдары С) XVIII ғ. 60-жылдары Д) XVIII ғ. 80-жылдары Е) XVIII ғ. 90-жылдары 164. Үмбетей жыраудың әкесі А) Тілеу
В) Бердіке С) Тіленші Д) Біртоғаш Е) Құмке
165. “Жыламай тыңда, Абылай, Жараға жақсы қасқарар Ойбайлап жаман бас салар,-” деген жыр жолдары қай толғаудан алынды А) “Үй сыртында ақпа тау” В) “Бөгембай өлімін Абылай ханға естірту” С) “Тоғай, тоғай, тоғай су” Д) “Бұдырайған екі шекелі” Е) “Айналайын Ақ Жайық” 166. Дидактикалық-философиялық сарында жырлаған кең тынысты жырау А) Марғасқа В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 167. Қазақ мемлекетінің дербес өмір сүру қажеттігін ту етіп көтерген жырау А) Бұхар
В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 168. Қазақ елінің ішкі ынтымағы мен ырысын жырлаған жырау А) Үмбетей В) Бұхар С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 169. Қазақтың бірлік тұтастығын аңсаған жырау А) Бұхар
В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 170. Абылай хан қай жылы дүниеден өтті А) 1781
В) 1780 С) 1779
Д) 1790 Е) 1785
171. Бұхардың “Күпшек санды күреңді-Тәбияға жаратқан” деп. басталатын жырының туу тарихы В) Бөгембайдың өлімі С) Ел бірлігі Д) Достықтың мәселесі Е) Бодандық жайы 172. Шамамен 113 жасқа келіп, ажал жастығына бас қойған жырау А) Бұхар
В) Доспамбет С) Қазтуған Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 173. Абылай ханға “Сен мен көргенде Тұрымтайдай ұл едің”,-деп батыл сөйлеген жырау А) Қазтуған В) Доспамбет С) Бұхар Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 174. “Қарадан шығып хан болған” XVIII ғ. аса ықпалды билерінің бірі А) Қазтуған В) Бұхар С) Доспамбет Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 175. “Елге бай құтты емес, би құт” деген атақты би А) Төле би В) би Темір С) Майқы би Д) Бала би Е) Ақтайлақ би 176. Үйіне Абылай келіп қалып, қонағына не соярын білмей қысылған бидің сөзі: “Хан Абылай келгенде Тоқты сойсам жетпейді Енесін сойсам тоқтының, Оның орны бетпейді.” А) Орманбай би В) би Темір С) Майқы би Д) Бала би Е) Ақтайлақ би 177. Бұхардың сүйегі қай жерде жерленген А) Баян ауылда, Далба тауларының ішінде В) Оңтүстк өңірінде С) Қарқаралы бөктерінде Д) Сырдың бойында Е) Жетісу жер інде 178. “Ел бастау қиын емес- Қонатын жерден көл табылады. Қол бастау қиын емес- Шабатын жерден ел табылады Шаршы топта сөз бастаудан Қиынды көргенім жоқ,-” деген жолдарды тудырған жырау А) Бұхар В) Қазтуған С) Доспамбет Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 179. Абылайдың: “Қазына қайда деген?”-деген сұрағына “Басы жеткен жігіттің екі езуі қазына: бір езуі – алтын, бір езуі – күміс, аузы - қазына”,-деп жауап берген жырау А) Бұхар В) Қазтуған С) Доспамбет Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 180. “Өз заманының көмекей әулиесі” атанған жырау А) Бұхар В) Қазтуған С) Доспамбет Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 181. Бұхардың біраз шығармалары 1925 жылы қай журналда басылды А) “Шолпан” В) “Таң”
С) “Айқап” Д) “Абай” Е) “Серке” 182. Абылай қай жылы “Үш алашқа хан көтеріледі” А) 1771 В) 1770
С) 1769 Д) 1772
Е) 1775 183. Бұхардың “Айналасын жер тұтқан” толғауының негізгі идеясы А) ел бірлігі В) достық мәселесі С) дүниеде мәңгілік ешнәрсе жоқ екендігі Д) махаббат тақырыбы Е) ел тыныштығы 184. Бұхардың “Ай, заман-ай, заман-ай” өлеңінің негізгі сарыны А) заманға наразылық В) достық мәселесі С) ел бірлігі Д) махаббат тақырыбы Е) ел тыныштығы 185. Абылай хан өлімін аза тұтқан Бұхардың жоқтау жыры А) “Күпшек санды күреңді...” В) “Ай, заман-ай, заман-ай” С) “Ақсаңнан биік тау болмас” Д) “Айналасын жер тұтқан” Е) “Айтар болсаң алланы айт” 186. Бұхардың халық аңызындағы қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған мекен “Жер үйек”, “Жиделі – Байсынды” еске алатын өлеңі А) “Абылай ханның қасында” В) “Ай, Абылай, Абылай” С) “Айналасын жер тұтқан” Д) “Тілек” Е) “Ал, тілімді алмасаң” 187. Көтеш ақынның алғаш көзге түсуі қай ханның алдында болды А) Абылай В) Есім
С) Тәуке Д) Жәңгір Е) Қасым 188. Халық жырында Көтеш жайында сақталған әңгімелер не жайында А) қазасы төңірегінде В) достығы жөнінде С) үйленуі жөнінде Д) еңбексүйгіштігі Е) ел бірлігі 189. Көтештің біздің заманымызға жеткен айтыстарының ең көлемдісі А) Сарамен айтысы В) Арсыз қызбен айтысы С) Жантөлімен айтысы Д) Рысжанмен айтысы Е) Шолпанмен айтысы 190. Көтеш ақынның өлеңі А) “Күркелінің бауыры күнде дауыл” В) “Ал, тілімді алмасаң” С) “Абылай ханның қасында” Д) “Ай, Абылай, Абылай” Е) “Айналасын жер тұтқан” 191. “Қартайғанда қатының дұшпан болды” өлеңінің авторы А) Бұхар В) Көтеш
С) Доспамбет Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 192. Шал ақынның шын аты А) Тілеуке В) Құмке
С) Тіленші Д) Құлмамбет Е) Тілеу 193. Шал ақын туралы пікір білдірген ғалым А) Шоқан В) Абай
С) Ыбырай Д) Сәкен
Е) Сәбит 194. Шал ақын қанша ағайынды болған А) 4 В) 6
С) 2 Д) 5
Е) 7 195. Шалдың ақын ұрпағы А) Нұржан Наушабаев В) Кенен Әзірбаев С) Жамбыл Жабаев Д) Мұрын жырау Е) Орынбай ақын 196. “Өлімнен құтылмассың қашсаң-дағы” өлеңінің авторы А) Шал В) Көтеш
С) Доспамбет Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 197. “Кәрілік” тақырыбын жыр еткен ақын А) Көтеш В) Шал
С) Доспамбет Д) Шалкиіз Е) Асан қайғы 198. Күлімжан қызбен айтысқан ақын А) Шал В) Көтеш
С) Жамбыл Д) Сүйінбай Е) Кенен 199. Шалдың өлеңін көрсет А) Біреудің баласы өлген кезде айтқан жұбату В) “Абылай ботақанды сен өлтірдің” С) “Абылай ханның қасында” Д) “Ай, Абылай, Абылай” Е) “Айналасын жер тұтқан” 200. Адам өмірін жас кезеңдеріне байланысты суреттеген ақын А) Шал В) Көтеш
С) Жамбыл Д) Сүйінбай Е) Кенен
Мазмұны
3.1. ²àçຠõàíäû¹ûíû» º½ðûëóû. 3.2. ²àçຠõàíäàðû. 3.3. Ел бірлігін жоғары көтерген билердің қазақ тарихынан алатын орны 3.4. ²àçຠõàíäû¹û ä¸óiðiíäåãi ¸äåáèåò (XV – XVIII). 3.5. Қазақ әдебиеті тарихынан жыраулар поэзиясының алатын орны 3.6. Жыраулар поэзиясының көркемдік-идеялық ерекшеліктері 3.7. ²àçòó¹àí æûðàó (XV ¹àñûð). 3.8. Àñàí ²àé¹û (XV ¹àñûð). 3.9. Асан қайғы – аңыз кейіпкері 3.10. Асан қайғы - XV ¹àñûðдағы бүкіл Дешті қыпшақтың ірі жырауы 3.11. Äîñïàìáåò æûðàó (XVI ¹àñûð). 3.12. Øàëêèiç æûðàó Òiëåíøi½ëû (1465 - 1560). 3.13. Øàëêèiç æûðàóäû» Áè Òåìiðãå àéòºàí òîë¹àóëàðû. 3.14. Шалкиіз жыраудың философиялық ой-толғаныстарынан туған афористік сөздері 4. Екінші аралық бақылау (14 - ші апта ) 4.1. Шалкиіздің ақындық шеберлігін танытатын көркемдік тәсілдер. 4.2. Æèåìáåò æûðàó Áîðòî¹àø½ëû (XVII ¹àñûð). 4.3. Ìàð¹àñºà æûðàó (XVII ¹àñûð). 4.4. XVIII ¹àñûðдағы қазақ әдебиеті 4.5. Àºòàìáåðäi æûðàó Ñàðû½ëû (1675-1768æ) 4.6. Àºòàìáåðäi æûðàó толғауларындағы басты сарын 4.7. Ò¸òòiºàðà àºûí (XVIII ¹àñûð). 4.8. ¶ìáåòåé æûðàó Òiëåó½ëû (1706 – 1778æ). 4.9. Á½ºàð æûðàó ²àëºàìàí½ëû (1668-1781æ) 4.10. Á½ºàð - ºàçຠìåìëåêåòiíi» äåðáåñ ¼ìið ñ¾ðó ºàæåòòiãií òó åòiï ê¼òåðãåí êåìå»ãåð æûðàó 4.11. Бұхар жырау толғауларындағы Абылай хан бейнесі 4.12. Қожаберген жырау 4.13. ʼòåø àºûí (1745 – 1818æ). 4.14. Øàë àºûí (1748 – 1819æ). 4.15. XV – XVIII ¹àñûðäà¹û Õàíäûº ä¸óið ¸äåáèåòií ºîðûòûíäûëàó. 5. Қорытынды бақылауға (емтихан) арналған тест тапсырмалары (200) жүктеу/скачать 0.85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|