Бұрыс бөлшекті аралас санға келтіру үшін, алымындағы санды бөліміндегі санға бөліп, бүтін бөлігін ажыратып, түрде жазамыз.
І топ. Бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу.
№1. Мысал.
Бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу үшін:
1) олардың бүтін бөліктерінің қосындысын, бөлшек бөліктерінің қосындысын табу керек;
2) бүтін бөліктерінің қосындысы мен бөлшек бөліктерінің қосындысын аралас сан түрінде жазу керек.
Бөлімдері бірдей аралас сандарды азайту.
№2. Мысал.
Бөлімдері бірдей аралас сандарды азайту үшін:
1) олардың бүтін бөліктерінің айырмасын, бөлшек бөліктерінің айырмасын табу керек;
2) бүтін бөліктерінің айырмасы мен бөлшек бөліктерінің айырмасының қосындысын аралас сан түрінде жазу керек.
Ескерту! Егер, азайғыш аралас санның бөлшек бөлігі, азайтқыш аралас санның бөлшек бөлігінен кіші болса, онда:
Азайғыштың бүтін бөлігінен 1 бүтінді алып, оны бөлшек түрінде жазу керек.
МЫСАЛЫ: азайғыш болса, онда жазу керек.
1 бүтіннің бөлшек түріндегі жазылуына аралас санның (азайғыштың) бөлшек бөлігін қосып, оны бұрыс бөлшек түрінде жазу керек:
Азайғыш аралас санды бөлшек бөлігі бұрыс бөлшек болатын аралас сан түрінде жазу керек:
. Демек, .
№3. Мысал.
ІІ топ. Бөлімдері әртүрлі аралас сандарды қосу.
№1. Мысал.
НЕМЕСЕ:
Бөлімдері әр түрлі аралас сандарды қосу үшін:
1) аралас сандардың бөлшек бөлімдерін ең кіші ортақ бөлімге келтіру керек;
Достарыңызбен бөлісу: |
