Сабақ тың тақырыбы: «Қазақстан аумағында ауа температурасының таралуы»

Сабақтың әдісі: СТО, тірек – сызба

Қазақстанның облыстық картасы, атлас, кесте.

• 
  1 Қазақстан климатына қандай ауа массалары әсер етеді?
  
• 
  Ауа массаларының қалыптасатын аймағы?
  
• 
  Өздерің тұрған жердің климатына қандай ауа массасының әсері мол?
  
• 
  Арктикалық ауа массасы қай жерден келеді?
  
• 
  Қоңыржай ауа массасы қай өңірден келеді?
  
• 
  Тропиктік ауа массасы Қазақстанның қай өңірлеріне ықпал етеді?
  
• 
  Қай ауа массасы елімізге жауын-шашынды көбірек әкеледі?
  

Қазақстан аумағының кең байтақ болуына сондай ақ жер бедерінің әр түрлілігіне байланысты температураның таралуы да әр келкі. Ауа температурасының тәулік ішінде сондай-ақ жыл ішінде ауытқып тұруы бүкіл республикаға тән.

Солтүстікте -19С,

Оңтүстікте -1,5С.

Ал оңтүстігінде -30С төмен болады

Республиканың солтүстігінде ең төмен

температура -54С дейін барады

Қыста оқтын-оқтын оңтүстіктен жылы ауа

Массасының келуімен байланысты ауа температурасы

еліміздің оңтүстігінде +10С,

солтүстігінде +5С дейін көтеріледі

Тау алдында тау аралық қазан шұңқырлар, өзен аңғарларында құрғақ және ашық ауа райы қалыптасады. Ал салқын төменгі ауаның әсері тимеген тау беткейлерінде биіктеген сайын қыста температуралар жоғарылайды оны температура инверциясы деп атайды.

Оқушылар мәтінді оқып шығады. Әркім өзі жеке – жеке оқиды. Оқып болған соң топ болып қағаз бетіне түсіру. Өзара топ ішінде талқылайды. Бірінің білмегенін бір – біріне айтады.

• 
  Таулы жерде биікке көтерілген сайын температура қалай өзгереді, оның себебі неде?
  
• 
  Температура инверциясы дегеніміз не?
  
• 
  Қыс кезінде не себепті құрғақ аязды ашық ауа райы орнайды?
  
• 
  Өздерің тұратын жерде жыл ішіндегі ең төменгі және ең жоғарғы температура?