Сабақ Тұз- су алмасу Су Су жасушалы- 70% жасушадан тыс 25 %

№5 Тәжірибелік сабақ Тұз- су алмасу

Су

• Су
• жасушалы- 70% жасушадан тыс 25 %
• ИНТРАЦЕЛЛЮЛАРЛЫ ЭКСТРАЦЕЛЮЛАРЛЫ

СУ ТАБИҒАТТЫҢ ЕРЕКШЕ ТУЫНДЫСЫ

СУ

• СУ
• Бос Конституциялық Байланысқан
• (ақуздар, липидтер, (коллойдты
• көмірсулардың комплекстер)
• құрамында)

Ағзадағы сұйықтардың негізгі Константалары:

• Ағзадағы сұйықтардың негізгі Константалары:
• Көлемі
• Осмотикалық қысымы
• Ортаның реакциясының рН

Судың биологиялық мәні:

• Судың биологиялық мәні:
• Ағзаның жылу балансын реттеу;
• Тасымалдаушы міндетті ынталандырады;
• Жасушаішілік қысымының тұрақтылығын , жасушалардың түрін және тургорын ынталандырады,

Жасушалық мембраналары мен жасушааралық матрикстың құрылымды компоненті;

• Жасушалық мембраналары мен жасушааралық матрикстың құрылымды компоненті;
• Биомолекулалардың синтезіне пайдаланады;
• Гидролиз реакциясына қатысады;
• Тіндік тыныс алу және биология лық тотығу реакцияларда электро донорлық ж/е протонакцепторлық
• қызмет атқарады.

Минералды заттар

• Минералды заттар
• Макроэлементтер Са,К,Na және т б Микроэлементтер
• Mg, Fe, P
• Mn, Zn, Cu, Mo, Co, Ji, Cl ,Br, As және т б

Қан плазмасының минералды заттары

Қан плазмасының, жасушаішілік суйыктықтардың электролитты құрамы

Тіндіқ сұйықтарда,

• Тіндіқ сұйықтарда,
• цитозольде:
• Катиондар:
• Na+, K+, Mg 2+ Ca 2+
• Аниондар:
• Сl- SO4 2- , PO4 3-

Минералды заттардың биол. мәні

• Минералды заттардың биол. мәні
• Жасуша мен тіндердің
• құрылымды компоненттері
• Гомеостаздың тұрақтылығын ынталандырады

• Мембранды потенциал дың қалыптасуын қамтамасыз етіп, жасушада энергияның трансформациясы мен қорға жиналу үрдістеріне қатысады

Жүйке және гормональді сингналдың іске асыруына қатысады

• Жүйке және гормональді сингналдың іске асыруына қатысады
• Ақуызды молекулалардың конформациялық өзгерістерін қамтамасыз етеді (нәтижесінде олардың биологиялық қасиеттері өзгереді)
• Ферменттердің активаторы немесе ингибиторы

Темір .Ағзада 3-6г:

• гемдік темір:
• гемоглобиннің құрамында
• миоглобиннің құрамында
• ферменттер (цитохромдар пероксидаза, каталаза және т.б.)

Темір .Ағзада 3-6г:

• гемдік емес темір:
• трансферрин;
• ферритин;
• аконитаза, рибонуклеотидре дуктаза және т.б.

• О2 гемдегі темірдің атомымен байланысады,

Цитохром с

ЦХО ( а+а3 )

Каталаза

• пероксидаза, және тб.

Жастың әртүрі кезеңдерінде темірдің қажеттілігі (мг/т).

Теміржетіспеушілік анемия

• бүкіл жер шарында ең көп таралған анемия
• барлық жас топтарында, жынысы мен этникалық тұрғысына қарамастан кездеседі
• бүкіл жер бетінде 700 млн жуық адамда кездеседі

жер шарының әртүрлі аймақтарында темір жетіспеушілігі ~ 20-50% адамдарда

• жер шарының әртүрлі аймақтарында темір жетіспеушілігі ~ 20-50% адамдарда
• шамалап алғанда әрбір 8-ші әйелде (18-30 жасар) – ТЖА байқалады

ЙОД ТИРЕОИДТЫ ГОРМОНДАР

• ЙОД ТИРЕОИДТЫ ГОРМОНДАР
• ДЫҢ ҚҰРАМЫНА КІРЕДІ

• ЙОД ЖЕТІСПЕУШІ ЛІГІНДЕ
• ЭНДЕМИКАЛЫҚ ЗОБ
• ДАМИДЫ

• Гипофункция щитовидной железы

• .

Эндемиялық жемсаудың сыртқы көріністері

Эндемиялық зоб

Натрийдің биол.мәні

• Натрийдің биол.мәні
• АТФ + Н2О АДФ + Н3РО4 +
• Nа+ , К+-АТФ-аза
• + бос энергия
• / белгілі жұмысқа
• пайдаланады /

Натрийдің биологиялық мәні

• Натрий иондары жасушалық мембра нада электрохимиялық потенциалдың дамуың қамтамасыз етеді, ал электрохимиялық потенциал жасушаның қоздыруға сезім талдығын және өзгешелік жасушалық реакциялардың дамуын қамтамасыз етеді .

• Натрий аминқышқылдар мен глюкозаның жасушаға белсенді тасымалдауына қатысады.
• Натрий – жасушаішілік осмотиқа лық қысымды ұстайтың негізғі катион.
• Сондықтан ағзада суды байланыстырып су-тузды алмасуға әсер көрсетеді.

• АТФ + Н2О АДФ + Н3РО4 +
• Nа+ , К+-АТФ-аза
• + бос энергия
• / белгілі жұмысқа пайдаланады /

Натрийдің биологиялық мәні

• Натрий қышқылдыды-сілтілі тепе- тендікті ұстауына қатысады.
• Натрий иондары мембрананың , субжасушалық құрылымдардың кеністік ұымдасуына және физико-химиялық қасиеттеріне әсер көрсетеді.
• Натрий - бірыңғай бұлшық етке адреналинның әсерін қамтамасыз етеді.

Калийдің биологиялық мәні

• Калий бұлшық және бірыңғай бүлшық салалы еттің тонусымен қүшін жоғарлатады.
• Калий - шекте глюкоза мен кальцийдің сінірілуін күшейтеді, АТФ, креатинфосфат, ацетилхолинның синтезіне қатысады.
• Калий қанмен СО2 тасымалдауына қатысады ( эритроциттерде калий бикарбонатты түзіледі) .

Калийдің биологиялық мәні.

• Калий қан плазмасының рН денгейін ұстауға қатысады.
• рН мәні және калийдің плазмада қалыпты сәйкес көрсеткіштері :
• рН 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7
• К+ 6,7 6,0 5,3 4,6 4,2 3,7 3,25 2,85
• ммоль/л

Кальцийдің негізгі мөлшері сүйек,сінір тіндерінде минерал гидрооксиапатиттің

• Кальцийдің негізгі мөлшері сүйек,сінір тіндерінде минерал гидрооксиапатиттің
• - Са10(РО4)6(ОН)2, құрамына кіреді.
• Кальций иондары қаң үюына қатысады.
• Кальций Х фактор, тромбо пластин, проконвертин активациясына , тромбинның түзулуіне қажет.