Сәлеметсіздерме балалар!Біз бүгін динамика тақырыбын жалғастырамыз.Өткен сабақта біз дененің салмағы, салмақсыздық тақырыбын түсіндірген болатынбыз. Өткен тақырып бойынша сәйкестендіру кестесі арқылы өткен тақырыпты тексеру
e) Ньютонның ІІІ заңына сәйкес салмақ пен реакция күші
Кестені сәйкестендіреді
2 ұпай
Кесте
Сабақтың ортасы
-Дәптерді ашып, бүгінгі күн мен сабақ тақырыбын жазыныздар: «Денелердiң ауырлық күшiнiң әрекетiнен қозғалуы.
Жердің жасанды серіктерінің қозғалысы»
-Бүгінгі сабақты меңгерген соң, бірінші ғарыштық жылдамдықтың анықтамасын біліп, жасанды серіктердің ауырлық күші әрекетінен қозғалысын сипатайтын шамаларды тұжырымдап, бірінші ғарыштық жылдамдықтың формуласын есептер шығаруда қолдана алатын боласыздар.
Теориялық материал
Оқулықты ашындар: Физика, 9 сынып Башарұлы Р. §20, 91 бет. §21 , 96 бет. Физика, 9 сынып Казахбаева Д.М.Р. §21 , 106 бет. §22, 111 бет. Оқып, қысқаша конспект жазындар(2 тапсырма) Ауырлық күші денеге еркін түсу үдеуін тудырады. Ньютонның екінші заңына сәйкес:
(2)
Жер бетінде (h=0) болғанда:
(2) формуладан еркін түсу үдеуінің дененің массасына тәуелсіздігі, ал оның шамасының дене Жер бетінен көтерілген сайын азая беретіні байқалады.
Бүкіләлемдік тартылыс күші әрекетінен дененің дөңгелек орбита бойымен қозғалысы жүзеге асатын жылдамдық бірінші ғарыштық жылдамдық деп аталады
Ньютонның екінші заңы мен Бүкіләлемдік тартылыс заңы бойынша мына тепе-теңдікті жаза аламыз: ma = (1) Центрге тарқыш үдеуі: а= (2) (2)-шіформуланы (1)- ші формуладағы үдеудің орнына қойып массаларын қысқартып жіберсек, бірінші ғарыштық жылдамдық формуласы пайда болады:
ʋ1= немесе ʋ1= Жер бетіне жақын орбитаның радиусын жуықтап Жер радиусына тең деп алып соңғы формуладан бірінші ғарыштық жылдамдықтың сан мәнін анықтаймыз
