|
Әрбір реляциялық қатынас бір негізге қатысты (ОЖ объектісі бойынша) және негіздік атрибуттар бойынша енгізіледі. Әрбір қатынасқа алғашқы кілт пен сыртқы кілтті (егер бар болса) анықтау керек. Егер базалық қатынаста потенциалды кілттер болмаса, онда алғашқы қосымша кілт енгізіледі, бірақ бұл мазмұндық маңыздылықты жүктемейді, тек қана жазбалардың идентификациясы үшін ғана қолданылады [20].
Реляциялық қатынас құрайық:
Кесте 3.2
Келуші - есеп қатынасының сызбасы
Өріс мазмұны
|
Өріс аты
|
Түрі, ұзындығы
|
Ескертпелер
|
Келуші идентификаторы
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Сыртқы кілт (есепке)
|
Келуші аты-жөні, тегі
|
Мәтіндік
|
50
|
|
ВИП/неВИП
|
Мәтіндік
|
3
|
|
Кесте 3.3.
Есеп-тағам, есеп-келуші қатынастарының сызбасы
Өріс мазмұны
|
Өріс аты
|
Түрі, ұзындығы
|
Ескертпелер
|
Есеп идентификаторы
|
ID
|
Санағыш
|
Кілт
|
Есеп мерзімі
|
Data
|
Мерзімі/уақыты
|
|
Келушіге сілтеме
|
Klient
|
Сандық
|
І. Кілт к Клиент
|
Тағамға сілтеме
|
Bludo
|
Сандық
|
І. Кілт к Блюдо
|
Тағам саны
|
Kolichestvo
|
Сандық
|
|
Кесте 3.4.
Тағам-бөлім қатынасының сызбасы
Өріс мазмұны
|
Өріс аты
|
Түрі, ұзындығы
|
Ескертпелер
|
Тағамдар идентификаторы
|
ID
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Тағамдар атауы
|
Nazvanie
|
30
|
|
Тағамдар сипаттамасы
|
Opisanie
|
255
|
|
Тағамдар бөліміне сілтеме
|
Razdel
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт на «Раздел»
|
Тағамдар бағасы
|
Cena
|
Автоматты
|
|
Кесте 3.5.
Құрам-азық-түліктер, тағам қатынастарының сызбасы
Өріс мазмұны
|
Өріс аты
|
Түрі, ұзындығы
|
Ескертпелер
|
Құрам идентификаторы
|
ID
|
Санағыш
|
Кілт
|
Тағамға сілтеме
|
ID_Bluda
|
Сандық
|
І. Кілт к «Блюдо»
|
Азық-түлікке сілтеме
|
ID_Ingr
|
Сандық
|
І. Кілт «Азық-түліктер»
|
Саны (г.)
|
Kolvo
|
Сандық
|
|
Кесте 3.6.
Қызметкерлер-қызметтер қатынасының сызбасы
Өріс мазмұны
|
Өріс аты
|
Түрі, ұзындығы
|
Ескертпелер
|
Қызметкер идентификаторы
|
ID
|
Санағыш
|
Кілт
|
Қызметкер аты-жөні,тегі
|
Name
|
Мерзімі/уақыты
|
|
Қызметке сілтеме
|
Doljnost
|
Сандық
|
І. Кілт к «Лауазымдар»
|
Қызметкер мекен-жайы
|
Adress
|
Мәтіндік
|
|
Қызметкер телефоны
|
Telephon
|
Мәтіндік
|
|
Қызметкер туған күні
|
DataRojd
|
Мерзімі/уақыты
|
|
Кесте 3.7.
Жұмыс кестесі - қызметкерлер қатынасының сызбасы
Өріс мазмұны
|
Өріс аты
|
Түрі, ұзындығы
|
Ескертпелер
|
Кестенің идентификаторы
|
ID
|
Санағыш
|
Кілт
|
Қызметкерге сілтеме
|
Sotrudnik
|
Сандық
|
Қызметкер идентификаторы
|
Белгісіз түрдегі кесте
|
Graph
|
Мәтіндік
|
|
Ай бойынша кесте құрылған
|
Mesyac
|
Сандық
|
|
Жыл бойынша кесте құрылған
|
God
|
Сандық
|
|
Кесте 3.8.
Шағымдар-қызметкерлер, шағымдар-келушілер қатынасының сызбасы
Өріс мазмұны
|
Өріс аты
|
Түрі, ұзындығы
|
Ескертпелер
|
Шағымдар идентификаторы
|
ID
|
Санағыш
|
Кілт
|
Түрі (шағым/алғыс)
|
Vid
|
Сандық
|
|
Шағым мерзмі
|
Data
|
Мерзімі/уақыты
|
|
Келушіге сілтеме
|
Client
|
Сандық
|
І. Кілт к «Клиент»
|
Келушінің мекен-жайы
|
Adress
|
Мәтіндік
|
|
Шағым мәтіні
|
Text
|
Мәтіндік
|
|
Шағымның орындалу уақыты
|
Srok
|
Мерзімі/уақыты
|
|
Орындалды (иә/жоқ)
|
Ispolneno
|
Мәтіндік
|
|
Қолданылған шара
|
Mery
|
Мәтіндік
|
|
Ескертпе
|
Note
|
Мәтіндік
|
|
Атқарушы-қызметкер
|
Ispolnitel
|
Сандық
|
І. Кілт к «Қызметкер»
|
ДБ физикалық жобалау
Жаңа программаны құруда кестенің дұрыс құрылымын құру керек. Дұрыс құрылмаған құрылым кейбір функциялардың дұрыс істемеуіне әкеледі. Жақсы ойластырылған кесте есепті шешуде көмектеседі, бірақ SQL-операторындағы сұранысты қолдану арқылы алынған мәліметтерді өңдеуде уақыттың аз кетуін қамтамасыз етеді.
ДБ үнемі көлемі үлкен, қатып қалған және өте күрделі жүйелер болу қауіп төнеді. Жаңа функциялар барлық жаңа сұраныс құруға мүмкіндік береді, ол элементтердің бір-бірімен логикалық байланысын көбеюін көрсетеді. Мәліметтерді құруда қарапайым және анық сызбалар қолданылады.
Келесідей кестелер құрылды.
Menu кестесі келесі өрістерден тұрады:
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Мәзір идентификаторы
|
Vid
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Мәзір түріне сілтеме
|
Top
|
Мәтіндік
|
3
|
-
|
Тағам түріне немесе топқа кіреді
|
Data
|
Мерзімі/уақыты
|
Қысқартылған мерзім түрі
|
-
|
Мәзір мерзімі
|
Bludo
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Тағамға сілтеме
|
Bluda кестесі келесі өрістерден тұрады:
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Тағамдар идентификаторы
|
Nazvanie
|
Мәтіндік
|
30
|
|
Тағамдар атауы
|
Opisanie
|
Мәтіндік
|
255
|
|
Тағамдар сипаттамасы
|
Razdel
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Тағамдар бөліміне сілтеме
|
Cena
|
Ақшалай
|
Автоматты
|
|
Тағамдар бағасы
|
Razdely_blud кестесі келесі өрістерден тұрады:
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Бөлім идентификаторы
|
Razdel
|
Мәтіндік
|
30
|
|
Бөлім аты
|
Vidy_Menu кестесі келесі өрістерден тұрады:
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Мәзір түрінің идентификаторы
|
Vid
|
Мәтіндік
|
30
|
|
Мәзір түрінің аталуы
|
Ingridients кестесі келесі өрістерден тұрады:
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Азық-түлік идентификаторы
|
Nazvanie
|
Мәтіндік
|
30
|
|
Азық-түлік атауы
|
Cena
|
Ақшалай
|
Автоматты
|
|
1 кг үшін бағасы
|
Sostav кестесі келесі өрістерден тұрады:
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Құрам идентификаторы
|
ID_Bluda
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Тағамға сілтеме
|
ID_Ingr
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Азық-түлікке сілтеме
|
Kolvo
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
|
Саны (г.)
|
Scheta кестесі келесі өрістерден тұрады:
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Есеп идентификаторы
|
Data
|
Мерзімі/уақыты
|
Қысқартылған мерзім түрі
|
|
Есеп мерзімі
|
Klient
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Келушіге сілтеме
|
Bludo
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Тағамға сілтеме
|
Kolichestvo
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
|
Тағам саны
|
Clients кестесі келесі өрістерден тұрады:
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Келуші идентификаторы
|
Name
|
Мәтіндік
|
50
|
|
Келуші аты-жөні,тегі
|
Vip
|
Мәтіндік
|
3
|
|
ВИП/ВИП емес
|
Bron кестесі келесі өрістерден тұрады:
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Идентификаторброни
|
Client
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Келушіге сілтеме
|
Stolik
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
|
Үстел нөмірі
|
Data
|
Мерзімі/уақыты
|
Қысқартылған мерзім түрі
|
|
Тапсырыс мерзімі
|
Time1
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
|
Тапсырыс беру уақыты
|
Time2
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
|
Тапсырыс аяқталу уақыты
|
Personal кестесі келесі өрістерден тұрады::
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Қызметкер идентификаторы
|
Name
|
Мерзімі/уақыты
|
Қысқартылған мерзім түрі
|
|
Қызметкер аты-жөні, тегі
|
Doljnost
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Қызметке сілтеме
|
Adress
|
Мәтіндік
|
100
|
|
Қызметкер мекен-жайы
|
Telephon
|
Мәтіндік
|
20
|
|
Қызметкер телефоны
|
DataRojd
|
Мерзімі/уақыты
|
Қысқартылған мерзім түрі
|
|
Қызметкер туған күні
|
Graphik кестесі келесі өрістерден тұрады::
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Кестенің идентификаторы
|
Sotrudnik
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Қызметкерге сілтеме
|
Graph
|
Мәтіндік
|
255
|
|
Белгісіз түрдегі кесте
|
Mesyac
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
|
Ай бойынша кесте құрылған
|
God
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
|
Жыл бойынша кесте құрылған
|
Doljnost кестесі келесі өрістерден тұрады:
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Қызметтер идентификаторы
|
Doljnost
|
Мәтіндік
|
30
|
|
Қызметтің атауы
|
Jalobі кестесі келесі өрістерден тұрады:
Өріс аты
|
Өріс типі
|
Өріс мөлшері
|
Кілт
|
Өріс сипаттамасы
|
ID
|
Санағыш
|
Ұзын бүтін
|
Кілт
|
Шағымдар идентификаторы
|
Vid
|
Сандық
|
12
|
|
Түрі (шағым/алғыс)
|
Data
|
Мерзімі/уақыты
|
Қысқартылған мерзім түрі
|
|
Шағым мерзмі
|
Client
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Келушіге сілтеме
|
Adress
|
Мәтіндік
|
100
|
|
Келушінің мекен-жайы
|
Text
|
Мәтіндік
|
255
|
|
Шағым мәтіні
|
Srok
|
Мерзімі/уақыты
|
Қысқартылған мерзім түрі
|
|
Шағымның орындалу уақыты
|
Ispolneno
|
Мәтіндік
|
3
|
|
Орындалды (иә/жоқ)
|
Mery
|
Мәтіндік
|
200
|
|
Қолданылған шара
|
Note
|
Мәтіндік
|
200
|
|
Ескертпе
|
Ispolnitel
|
Сандық
|
Ұзын бүтін
|
І. Кілт
|
Атқарушы-қызметкер
|
ERWin Data Modeller-де жасалған мәліметтер қорының сызбасы төменде көрсетілген.
Сурет 3.2. ERWin Data Modeller-де жасалған мәліметтер қорының физикалық құрылысы сызбасы көрсетілген
2.2.5 Қолданушының нұсқаушылығы
Достарыңызбен бөлісу: | 
