Өлшенетін физикалық шамаларды белгіленген өлшем бірліктері белгілі бір саны. түрінде сандық білдіруге болады Қазақстанда Халықаралық бірліктер жүйесін СИ (System International) орнататын МЕСТ 8.417-81 «Физикалық шамалар бірліктері» жұмыс жасайды. Осы жүйенің негізі 7 негізгі және 2 қосымша бірлік салынған: - негізгі: метр, килограмм, секунда, кандела, Ампер, Кельвин, моль, - қосымша: радиан, стерадиан. Өлшеу нәтижесін алу әдісі бойынша ажыратады: - тікелей –физикалық шаманың ізделінетін мәні тәжірибелі деректерден тікелей табылған өлшеу. Тікелей өлшеуді математикалық анықтауға болады: (1.1) мұндағы А –өлшенетін физикалық шама мәні; x – өлшеу жолымен табылған шамалар мәні. жанама өлшеу –шаманың ізделінетін мәні осы шама мен тікелей өлшеумен өлшенетін шамалар арасындағы белгілі тәуелділік негізінде табылатын өлшеу. Математикалық түрде жанама өлшеуді анықтауға болады: (1.2) мұндағы х1, х2,…хm –өлшенетін шаманың А ізделінетін мәнінен f белгілі функционалдық тәуелділікке байланысты шамаларды тікелей өлшеу нәтижелері. 1.2 Өлшеу және өлшеу құралдарын жіктеу Өлшеу құралдары деп өлшеу кезінде пайдаланылатын және нормаланған метрологиялық сипаттамалары бар техникалық құралдарды атайды. Тағайындалуы бойынша өлшеу құралдары бөлінеді:
Өлшеу құралдары
шаралар, өлшеу аспаптары
өлшеу түрлендіргіштері
өлшеу қондырғылары
өлшеу жүйесі
1.2 Өлшеу және өлшеу құралдарын жіктеу Өлшегіш аспап –өлшеу ақпараты сигналының белгілі бір түрін бақылаушының тікелей қабылдауына ыңғайлы түрде әзірлеуге арналған өлшеу құралы. Радиоэлектроникада қолданылатын өлшеу аспаптары келесі негізгі көрсеткіштермен сипатталады: өлшеу диапазоны –өлшеу аспабының жіберілетін қателіктері нормаланған өлшенетін шаманың мәндер облысы; көрсеткіштер диапазоны – өлшенетін шаманың бастапқы (xmin) және соңғы (xmax) мәндерімен шектелген шкаланың белгіленген облысы;
Достарыңызбен бөлісу: |
