Тікелей өлшеу және олардың жіктелуі

1.4 Тікелей өлшеу және олардың жіктелуі

4. Содан кейін өлшеу әдісінің дәлдігін сипаттайтын бақылаудың орташа квадратты ауытқу бағасын - табады:

өлшенген шынайы мән бағасы бақылау санына n тәуелді және кездейсоқ шама болып табылады. Сондықтан х- үшін бағаны – өлшеу нәтижесінің орташа квадратты ауытқуын енгізеді, ол шынайы мәнге қатысты мәнінің таралу деңгейін сипаттайды:

1.4.1 Өлшеу қателігінің түрлері және оларды ұсыну нысандары.

Дөрекі қателік – бұл өлшеу осы жағдайлары кезінде күтілетін қателіктен шамасы бойынша айтарлықтай басым қателік. Оның нәтижесі қате жіберу болып табылады. Дөрекі қателіктері пайда болу негізгі принциптері: көрсеткіштерді дұрыс санамау, өлшеу құралдары ақаулары, қателік көздерін елемеу, күшті сыртқы әсер ету (кедергі) және т. б.

Жүйелік қателік өлшеу құралдары, өлшеу әдісі жетілмеуіне негізделген. Ол әр өлшенген шама үшін бар белгілі бір мәнге ие және бірқатар өлшеу болған жағдайда тұрақты белгіге ие.

Кездейсоқ қателік өлшеу құралдары, өлшенетін объектілер немесе қоршаған орта параметрлерінің күтпеген өзгерістері кезінде туындайды. Ол мәні бойынша, сондай-ақ таңбасы бойынша кездейсоқ сипат алатындықтан, онда жүйеліктен айырмашылығы осы қателікті түзету мүмкін емес.

Әдістемелік қателік өлшеу нәтижесі бағаланатын өлшеу құралдары шығыс сигналы және өлшенетін шама арасындағы нақты орнатылған қатынас мүмкін еместігіне, оның салдарынан зерттеу объектісін жеткіліксіз зерттелуіне, жергілікті факторлардың әсерін нақты есептеу мүмкін еместігіне, өлшеу құбылыстары теориясы, жақын әдістер жеткіліксіз зерттелуіне және т. б. негізделген.

1.4.1 Өлшеу қателігінің түрлері және оларды ұсыну нысандары.

Өлшеу құралдарының қателігі немесе аспаптық қателік өлшеу құралдары жетілмеуіне негізделген. Бұл үйкелістен, сапасыз сұрыптау және калибрлеуден қателік, нольдік дрейфі және т. б. Аспаптық қателік ең көп таралған техникалық өлшемдер үшін анықтаушы мәнге ие. Өлшеу құрылғыларын қолдану жағдайларына байланысты негізгі және қосымша қателік ажыратады.