Үш күндік жэне төрт күндік безгекте эритроцитке дейінгі циклі
жүктеу/скачать 411.5 Kb.
|
| 34.2. АНТИМЕТАБОЛИТТЕР
Бұл топтың препараттары нағыз метаболиттердің антагонисті болып табылады. Ісік аурулары болғанда негізінен келесі дэрілік заттар қолданылады. Фолий қышқылының антагонисттері Метотрексат (аметоптерин) Пурш антагонисттері Меркалтопурин (леупурин, пуринетол) Пиримидиннің антагонисттері Фторурацил (флуороурацил) 589 Фторафур (тегафур) Цитарабин (цитозар) Флударабин фосфаты (флудара) Антиметаботиттер табиғи метаболиттерге тек химиялық кұрылысы бойыиша ұқсас, бірак олармен бірдей емсс. Осыган байланысты, олар нуклеин кышкылы' синтезініңбү-зылыстарын шақырады. Бул ісік жасушаларының бөліну үрдісіне теріс эсер етеді және олардың өлуіне әкеледі. Антиметаболиттер ДНК синтеэінің әртүрлі кезеңдеріне әсер етеді. Осылай, метотрексаттың бластомага қарсы эсер механизмі дигидрофолатредуктазаны, сондай-ак тимидилсинтетазаны тежеуі болып табылады. Бұл пуриннің және тимидинніңтүзілуін бұзады, нәтижесінде ДКК синтезітежеледі.Меркаптопурин, сірә,полинуклеотидтергепуриннің кіруін токтататын болуы керек. Фторурацил нуклеотидтердің немесе тимищиннің синтезін және олардың ДНК-га кіруін бұзады деп болжайды. Ісік жасушаларында фторурацил тимидилсинтетаза ферментінің тежегіші болып табылатын 5-фтор-2-дезоксуридин-5-монофосфатка айналады. Фолий кышкылының антагонисті метотрексатты және пуриннің антагонисті меркаптопуринді негізінен жедел лейкозды емдеуде тагайындайды. Аталган патологияда метотрексат негізінен балаларда, ал меркалтопурин - ересек адамдарда да тиімді. Сонымен қатар, меркаптопурин және әсіресе метотрексат жатырдын хорионэпителиомасында үлкен жетістікпен колданылуда. Метотрексатты біркатар нагыз (нык) ісіктерде де, мысалы сүт безі обырының жұптаскан химиотерапиясында қолданады. Жедел лейкоздарды емдеген кезде жалпы жағдайының жэне гематологиялык көрінісінің жақсаруы біртіндеп жүреді. Ремиссияның ұзактыгы бірнеше айларга созылады. Препаратты ішке қабылдайды. Метотрексат парентералды енгізу үшін де шыгарылады.
590 Метотрексат көбіне өзгермеген түрде бүйрек арқылы бөлінеді. Агзада препараттың жартысы ұзак уакыт бойы (айлар) іркіледі. Меркаптопурин бауырда химиялык езгерістерге ұшырайды, зәрде оның метаболиттері табылады. Препараттың жагымсыз эсер жагы олармен шақырылган кан түзудің тежелуімен, лоқсу, құсумен керінеді. Бірқатар наукастарда бауыр кызметінің бұзылуы болады. Метотрексат асказан-ішек жолдарының шырышты қабатын закымдайды және конъюнктивит шакырады. Пиримидиннің антагонисті фторурацил бластомаға карсы эсер ету спектрі бойынша метотрексаттан және меркаптопуриннен ерекшеленеді. Егер сонгысы негізінен жедел лейкозда тиімді болса, яғни гемиобластозда, ал фторурацилды нагыз ісіктерде қолданады. Оны асказан, ұйкы безінің және ток ішектің обырында, сут безі обырында тагайындайды. Науқастардың жартысында фторурацил ісіктіңуакытша рефессиясын камтамасыз етеді. Препарат көк тамырға енгізіледі, себебі ол асказан-ішек жолдарынан нашар сіңеді. Фторурацил бауырда химиялык өзгерістерге ұшырайды. Түзілген метаболиттер бүйрек аркылы шыгады. Препараттың уыттыгы ете жогары. Жанама эсерлерінен ең кауіптісі кан түзілудің ауыр тежелуі жэне ас корьпу жолдарының ойык жаралары түрінде зақымдалуы (стоматит, энтерит). Сонымен катар, тәбеттің бұзылуы, лоқсу, күху, диарея болады. Сондай-ак, шаштың түсуі, тырнактың закымдалуы, дерматит байқалады. Фторурацил тек венага енгізілетіндіктен, энтералды енгізу үшін капецетабин (кселода) ұсынылған болатын. Бүл дәріге дейінгі зат болып табылады, бұдан ісік тінінде тимидинфосфорилазаның ыкпал етуінен 5-фторурацил босап шығады. Бул кезде, соңгының жүйелік эсері аз дәрежеде айкындалган. Пиримидиннің фторлы туындысы болып табылатын фторафур-д ы ң да фторурацилге ұксас касиеті бар. Оның фторурацилге қараганда уыттыгы біршама аз. Оны сүт безінің обырында, тік ішек және ток ішек обырында және асқазан обырында колданады. Антиметаболиттерге тиогуанин мен цитарабин де(цитозин-арабинозид) жатады, оны жедел миелоидты және лимфоидты лейкемияларда қолданады. Пиримидиннің антагонисті флударабин фосфатын (флудара) негізінен лейкоциттік созщмалы лейкозда жэне қатерлігі төмен дэрежелі ходжкин емес лимфомада колданады. 591 жүктеу/скачать 411.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||