Шермахан Баян Саматқызы «ТҰздар гидролизі» тақырыбын дамыта оқыту әдістемесі 6В01540- химия білім беру бағдарламасы
Тұздың табиғатына қарай үш жағдайдағы гидролиз реакциялары
жүктеу/скачать 268.11 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.5Тұздар гидролизін ион алмасу реакциялар арқылы түсіндіру әдістемесін зерттеу
- 2.6 Гидролиз дәрежесі және константасын анықтау барысында оқушылардың дағдылар мен біліктерді дамыту
| 2.4 Тұздың табиғатына қарай үш жағдайдағы гидролиз реакциялары
1.Әлсіз қышқыл анионы және күшті негіз катионынан түзілген тұз (мысалы, Na2SO3, Na2СO3 , К2SіO3 , Na2S, СН3СOОNa, NaСN сулы ерітіндіде анион бойынша гидролизге түседі). Бұл жағдайда тұз анионы әлсіз электролит түзіп, судың Н+ ионын байланыстырады. Ертіндіде ОН- ионы жиналады, ортаның реакциясы сілтілік болады. NaСN гидролиз теңдеуін қарастырамыз: NaСN + Н2О NaОН + НСN әлсіз электролит Бұл теңдеуді ионды түрде жазамыз: СN-+ Н2О НСN + ОН- Гидроксид иондары көбейген сайын процесс реакцияға кірісетін жаққа ығысады. Бос күйіндегі гидроксид-иондарының OH- концентрациясы жоғарылайды, сондықтан NaСN ерітіндісі сілтілі реакция көрсетеді (рН >7). Бұлтеңдеулердің қосындысы: 3Nа2 S + 2FeBr3 + 6Н2О = 2Fe (OH)3 ↓+ 3H2 S3 + 6NаBr Немесеиондықтүрде: 3S2 + 2Fe3-+ 6Н2О = 2Fe (OH)3 ↓+ 3H2 S3↓ 7-Кесте.Гидролиз түріне қарай тұздарды бөлу
2.5Тұздар гидролизін ион алмасу реакциялар арқылы түсіндіру әдістемесін зерттеу Орта (қалыпты) тұздар – ол қышқыл молекуласындағы сутек атомдардың орнын метал атомдары толық басқан кезде түзілетін тұздар. Қышқылды тұздар – ол көпнегіздік қышқыл молекуласындағы сутек атомдарының орнын қышқыл қалдықтары ішінара басқан кезде түзілетін тұздар. Негіздік тұздар – ол көпқышқылдық гидроксид молекуласындағы гидроксотоптың орнын қышқыл қалдықтары ішінара басқан кезде түзілетін тұздар. Бинарлы немесе қос тұздар – ол көпнегіздік қышқыл молекуласындағы сутек атомдарының орнын бір емес,екі әртүрлі метал атомдарымен басқанкезде түзілетін тұздар. 2.6 Гидролиз дәрежесі және константасын анықтау барысында оқушылардың дағдылар мен біліктерді дамыту Гидролиз константасы, гидролиз дәрежесі судың иондық көбейтіндісімен және гидролизге ұшыраған тұздың концентрациясымен былайша байланысқан. 1.Анион арқылы гидролиз жүреді; β = Kc/C х К қыш 2.Гидролиз катион арқылы жүреді; β = Kc/C х К негіз 3.Гидролиз катион және анион арқылы жүреді; β = Kc/C х К қыш х К негіз Гидролиз константасы берілген тұздардың гидролиздену мүмкіндігін көрсетеді. Гидролиз константасы неғұрлым жоғары болса, соғұрлым гидролиз жақсы жүреді.Жалпы түрде гидролиздің әр түрі үшін константасын анықтайық: 1. Гидролиз анион арқылы жүреді: SO32-+2H++OH Na2SO3+2OH Осы қайтымды процеске әрекеттесуші массалар заңын қолданамыз. Бұл тепе-теңдік үшін константа келесідей болады: (Na2SO3)(OH-)2(Na2SO3)(OH-)2 Kг= немесе Kr(H2O)= (SO32-)+(HOH)2 (SO32-) Судың концентрациясы сұйық ертінділерде тұрақты шама (Na2SO3)(OH-)2 Kг= деп алсақ, бұл бөлшектің бөлімі мен алымын (SO32-) Н+-на көбейтсек: (Н+)2(Na2SO3)(OH-)2 Kг= егер (Н+)(ОН-)=Kc және (SO32-)(H+)2 (Na2SO3) Kг= = К қышқыл екенін ескерсек Кг=Кс/К қышқыл (SO32-)(Н+)2 Әлсіз қышқылдан және күшті негізден түзілген тұздың гидролизінің константасы судың иондық көбейтіндісінің Кс қышқыл диссоциация константасына К қышқыл қатынасындай болады. 2.Гидролиз катион арқылы жүреді: Zn2++2H++OH- Zn(OH)2+2H+ [Zn(OH)2][2H+] K= [Zn2+]+[2H++OH-] Әлсіз негізден және әлсіз қышқылдан түзілген тұздың гидролизінің константасы судың иондық көбейтіндісінің Кс негіздің диссоциация константасына Кнегіз қатынасындай болады Кг=Кс/К негіз 3.Гидролиз катион және анион арқылы жүреді: NH4++SO32-+H+OH- NH4OH+NH4HSO3 Әлсіз негізден және әлсіз қышқылдан түзілген тұздың гидролизінің константасы келесі теңдеуге тең Кг=Кс/К негіз.К қышқыл Мысал келтіреміз: (NH4)2S 2NH4+ + S2– Гидролиздің бірінші сатысы: NH4+ + HOH NH3 H2O + H+ S2– + HOH HS– + OH– __________________________________________________ NH4+ + S2– + 2HOH NH3 H2O + HS– + H+ + OH– Теңдеудіңсолжәнеоңбөліктерінде H2O қысқартып, тепе-теңдікконстантасыныңөрнегінжазамыз: Kгидр = Алынған теңдеудің алымын KW – ге, ал бөлгішті [H+] [OH–], - ге тең көбейту арқылы біз аламыз: Kгидр = = = = = 5,6 Кгидр шамасынан. бірінші сатыдағы аммоний сульфиді толығымен гидролизденеді, сондықтан сулы ерітіндіде болмайды және түзілмейді.Гидролиздің аяғына дейін жүру-жүрмеуін гидролиз дәрежесі көрсетеді[52-53]. жүктеу/скачать 268.11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|