Сімдіктер экологиясы



Pdf көрінісі
бет30/77
Дата06.12.2023
өлшемі1.9 Mb.
#485658
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   77
ӨСІМДІКТЕР ЭКОЛОГИЯСЫ

элементтерге – Mn, B, Cu, Zn, Ba, Ti, Li, Br, Mo, Co және т.б. 
жатады; 
3) мӛлшері оданда аз ультрамикроэлементтерге – Cs, Se, 
Cd, Hg, Ag, Au, Ra т.б. жатады. Ӛсімдіктердің минералды қорек-
тенуіне керекті (қажетті) элементтер топырақта байланысқан 
және ерітінді күйінде болады. 


50 
Топырақтағы барлық элементтер қорының шамамен 2,0%-ы 
ғана ерітінді күйінде кездеседі, ал негізгі бӛлігі (98%) органика-
лық қалдықтар, гумус (қара шірінді), нашар еритін органикалық 
емес қосындылар және минералдар құрамында жинақталған. Бұ-
лар қоректік заттардың қоры. Топырақ түзілу процесінде қара 
шіріндінің (гумус) минерализациялануы, қосындылардың бір-
тіндеп еруі, минералдардың үгілуі нәтижесінде топырақтың құ-
нарлылығы ӛте баяу артады. 
Ӛсімдіктер үшін топырақтың негізгі қасиеттері: химиялық 
құрамы (қоректік элементтер мен қара шірінді (гумус) мӛлшері, 
қышқылдылығы, сілтілігі т.б.); физикалық қасиеті, структура-
сы, механикалық құрамы, топырақ түзілу бағыты, тұздылығы, 
топырақ түрлерінің экологиялық маңызы үлкен. 
Топырақ горизонттарының бір-бірінен айырмашылықтары 
бар және де тік (вертикальды) бағыттағы топырақ профилін құ-
райды. Бұл ӛсімдік тамырларының ӛсуіне және жанама тамыр-
лардың пайда болуына әсері бар. 
Топырақта бұзылмаған және шала шіріген органикалық 
заттар бар. Осы органикалық заттардың біртіндеп шіруі және 
ыдырауы нәтижесінде пайда болған қара шірінді (гумус) топы-
рақтағы минералды бӛлшектерді бір-бірімен байланыстырып
топырақтың структурасын, физикалық қасиетін жақсартады, құ-
нарлылығын арттырады. Ӛсімдіктердің жақсы ӛсіп дамуына мұ-
ның әсері зор. Мысалы Орталық Азиядағы және Арал ӛңіріндегі 
сұр топырақта қара шірінді мӛлшері 1-2%, ал құнарлы, кәдімгі 
қара топырақтарда 7-8%.
Құнарлы, қара топырақты жерлерде ӛсетін ӛсімдіктерді – 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   77




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет