Ӛсімдіктер, жануарлар және микроорганизмдер биоәралуандылығЫ

72 
Тапсырмалар: Тең кірпікшелілер отрядының ӛкілі ретінде 
Paramecium caudatum дене қҧрылысымен танысып, тіршілік 
әрекеттерін бақылау. Ол ҥшін туфелька ӛсірілген судан зат 
әйнегіне 1-2 тамшы тамызып, микроскоптың аз ҧлғайтатын 
объективімен қарағанда тҥрлі бағытқа қарай қозғалып жҥрген 
туфелька кӛрінеді. Оның дене қҧрылысын мҧқият зерттеу ҥшін 
оның қозғалысын тоқтату керек. Мҧның екі тҥрлі жолы бар: а/ 
жасалған препараттағы жабын әйнектің шетіне сорғыш қағазды 
тигізіп, туфельканың қозғалысы тоқтағанша суды сорғызу керек, 
б/ мақтаның бірнеше талшығын талдап алып, зат әйнегінің ҥстіне 
қойып, оның ҥстіне туфелька ӛсірілген судан тамызып, жабын 
әйнекпен жабу керек. Жабын әйнектің жиегінен сыртқа шыққан 
суды сҥзгі қағазбен сорғызып алады да, мақта талшығының 
араларына тоқталған туфельканың біреуін зор ҧлғайтатын 
объективпен қарайды. Бҧл кезде туфелька денесінің жиегінде 
орналасқан майда кірпікшелердің қозғалысы анық байқалады. 
Туфелька денесінің сыртқы жағы мен перистома маңындағы 
кірпікшелер ҧзындау. Жиырылғыш, ас қорыту вакуоляларының 
жҧмысын бақылап, олардың қҧрылысын анықтау. Егер ас 
тҧзының кішкентай тҥйірін тастаса, ол еріп суға жайылған кезде, 
инфузория одан қашып басқа жаққа қарай қозғалады. Бҧл - 
жағымсыз таксис. Ядролық аппараттарын байқау қажет. 
Препаратты жаңадан жасап, жыныссыз кӛбею немесе коньюгация 
процесі кезіндегі туфелькаларды тауып, бақылау керек. 
Туфельканың тіршілік әрекеттерін және оның қҧрылысын 
сипаттап жазып, суретін салу қажет.
Әдістемелік ұсыныстар: №11-15 тақырыптың лекциялық 
тезистеріне, сонымен бірге әдебиеттерге 20-21. 
Негізгі әдебиеттер: 24, 25, 26, 29. 
Қосымша әдебиеттер:  66-71, 75, 77-82. 

жүктеу/скачать 1.09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: