Микроорганизмдерді фагоцитоздан қорғайтын заттар:
Агрессия факторларына
иммуноглобулиндерді бұзатын протеазалар;
қан плазмасын ұйытатын коагулаза;
ибрин ұйындысын ерітетін фибринолизин;
бұлшық ет талшықтарының тұрақтылығына әсер стетін, эритроциттердің және өзге клеткалардың мембранасының фосфолипидтерін ыдырататын лецитиназа ферменттері жатады.
Токсигендік
Токсингенділік - инфекциялық процестің негізгі механизмдеріне жауап беретін патогенділіктің факторы.
Микробтық токсиндердің инфекциялық аурулар патогенезіндегі рөлін алғаш рет Э. Ру және А. Иерсен 1888 жылдары дәлелдеген. Олар дифтерия ауруының коздырғышынан улы зат бөліп алып, теңіз шошқасынаегіп, дифтерия ауруының клиникалық көрінісін қайталаған.
Бактериялық токсиндер химиялық табиғаты бойынша белоктармен липополисахаридтерге жатады. Көптеген бактериялық токсиндер активті формаға ауысатын протоксиндер түрінде пайда болады. Токсиндердің биологиялық активтілігі вируленттілігі сияқты летальді доза LD шамасымен өлшенеді. Одан кейінгі зерттеулер барысында тәжірибелік микроорганизм өсіп, дамыған сұйық қоректік ортадан микробсыз, стерильді фильтраттарбөлініп алынған. Нәтижесінде сол фильтраттар сіреспе, тырысқақ, қызамыққа тән клиникалық көрініс пен патологиялық өзгерістудыратынын анықтаған. Кейінірек анықталғандай, көптегенинфекциялық аурулар барысында пайда болатын патологиялық процестер микроорганизм тіршілігі өнімдерінің нәтижесі екендігі белгілі болды.
Микроорганизмдер түзетін бұл өнімдер микробтық токсиндер деген атауға ие болды. 1890 жылы адам организмі үшін маңызды патологиялық қасиет көрсететін екі микроорганизмнің токсиндері C.diphtheriae - дифтерия және Cl. tetani - сіреспе токсиндері анықталды. Осы ашылулар медицина саласындағы аурулардың шығу тегін анықтау барысындапайда болатын көптеген сұраққа жауап берді.
Экзотоксиндер Химиялық құрылымы мен қасиеттері бойынша экзотоксиндер белоктық заттар болып есептеледі.
Достарыңызбен бөлісу: |