БИ =  Т 1 =  10 7 = 10 5 = 100000,  Т 2 10 2

кем емес, тест-нысанамен (тірі жүйе) жұқтырады.
5. Зерттеуге алынған тірі жүйелердің вирус әсерінен қорғалуы оң нәтиже, 
ал тірі жүйелерге вирустың инфекциялық әсері теріс нәтиже деп есептелінеді. 
6. 10
2
ТД
50
/мл (10
3
ТД
50
/мл) инфекциялық титрдегі вирустардың зерттеуге 
алынған тірі жүйелердің 50%-ын қорғай алатын қан сарысуының сұйылтымы 
есепке алынады. Осы алынған нәтижелер вирустарды бейтараптаушы 
антиденелердің титрі болып табылады. 
Есептеу мысалы. Ньюкасл ауруы вирусымен иммунделген қоянның қан 
сарысуындағы вирусты бейтараптаушы антиденелердің титрін БР-да анықтау 
қажет.
Тест-нысаналары ретінде тауық эмбриондарының сегіз тобы (әр топқа 4 
эмбрион) пайдаланылып, оларға 0,2 мл вирус + қан сарысуының қоспасы 
енгізіледі. Қан сарысуы алдын-ала +58°С температурада қыздырылады және 1:2 
ден 1:126 дейін сұйылтылады, ньюкасл ауруы вирусының титрі 10
2 
ТЛД
50
/мл 
(тиімді летальды доза).
Биосынама нәтижесі эмбриондардың өлімге ұшырауы бойынша есепке 
алынады (8-кесте): позитивті – эмбриондар тірі қалады (қан сарысуымен 
қорғалады); негативті – эмбриондар өлімге ұшырайды (қан сарысуымен 
қорғалмайды).
8-кесте. БР-да қан сарысуларын титрлеу нәтижесі 
Қан сарысу 
сұйылтымы
3
Топтағы ТЭ
саны (n) 
Биосынамалар нәтижесі 
«+» ТЭ тірі
қалды (r) 
«–» ТЭ өлімге 
ұшырады 
1:2=10
–0,3
4 
4 
0 
1:4=10
–0,6
4 
4 
0 
1:8=10
–0,9
4 
3 
1 
1:16=10
–1,2
4 
2 
2 
1:32=10
–1,5
4 
2 
2 
1:64=10
–1,8
4 
1 
3 
1:128=10
–2,1
4 
1 
3 
1:256=10
–0,3
4 
0 
4 
Ескерту: 
3
-екі еселенген сұйылту мәндері (1:2, 1:4, 1:8, 1:16, 1:32, 1:64, 
1:128, 1:256) ондық логарифмдерге аударылған. 
Тауық эмбриондарының 50%-ын Ньюкасл ауруы вирусынан (10
2
ТЛД
50
/мл 
ден бастап) қорғайтын сарысу сұйылтымын Кербер формуласымен есептейді: 
IgТД
50
= Ig𝐷 +
Ig𝑑
2
− Ig𝑑 ∙
∑ 𝑟
𝑛
, 
ТД
50
– қан сарысуының қажетті сұйылтымы;
D – вирустардан жасушаларды 100% қорғай алатын қан сарысуларының ең 
жоғарғы сұйылтымы;

d – қан сарысуын сұйылту коэффициенті; 
∑ 𝑟
𝑛
– қан сарысуына (∑ 𝑟 = 𝑟
1
+ 𝑟
2
+ 𝑟
3
+. . . +𝑟
𝑛
) позитивті нәтиже 
көрсететін
тест-нысаналары қосындысының топтағы нысаналар санына (n) қатынасы. 
IgТД
50
= −0,6 +
0,3
2
− 0,3 ∙
(0 + 1 + 1 + 2 + 2 + 3 + 4)
4
, 
IgТД
50
= −0,6 + 0,15 − 0,3 ∙ 0,25 = −0,45 − 0,975 = −1,425. 
Осылайша, зерттеуге алынған қан сарысуының 1:10
1,425
(10
–1,425
) 
сұйылтымы тауық эмбриондарының 50%-ын 10
2
ТД
50
/мл болатын нюкасл 
ауруы вирусынан қорғай алады.
Кестедегі 
10
–1,425
ондық антилогарифмдер 26,5 мәніне сәйкес келеді. 
Қан сарысуының құрамындағы вирустарды бейтараптаушы антиденелердің 
титрі 1:26,5 болады. 
БР артықшылығы оның телімділігінің жоғарылығы мен нәтижелерінің 
дәлділігі болып табылады. Бұл оны серологиялық зерттеу жұмыстарының 
«алтын стандарты» деп санауға мүмкіндік береді.
БР кемшілігіне реакцияның күрделілігін жатқызуға болады. Атап айтқанда, 
стерильді жағдайларды сақтауды, тірі жүйелерді пайдалануды, биологиялық 
сынаманы ұзақ мерзімді бақылауды, сондай-ақ алынған мәліметтерді 
статистикалық өңдеуден өткізуді қажет етеді.
Аталмыш реакция жедел зерттеу әдістер қатарына жатқызылмайды, 
өйткені бұл реакцияны орындамас бұрын патологиялық материалдардың 
құрамынан вирустарды анықтау үшін тірі жүйелерге биосынама жүргізуді 
қажет етеді. 

жүктеу/скачать 4.8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: