Строительные нормы республики казахстан

9.3.7.17 Аэротенктер-ығыстырғыштардағы аэрациялау кезеңін t_atv, сағ, мына формула бойынша есептеу қажет:

15,0 мг/л тең L_ex биологиялық тазалау кезінде K_p 1,5 тең;

(9.36)

мұнда, a_i - аэротенктегі тұнбаның мөлшерлемесі, г/л;

J_i - тұнба индексі, см³/г.
1-ЕСКЕРТУ  J_i 175 см³/г кем және a_i 5 г/л дейін болған кезде формула әділ.

2-ЕСКЕРТУ  R_i шамасы тұнба сорғыштары бар тұндырғылар үшін 0,3, тұнба өзі ағызылып кетірілгенже 0,6 кем болмауы тиіс.

Тәулігіне тұнбаның күлсіз затының 1 г-на тұнбаның q_i, мг ОБТ_тол ауыртпалығы келесі формула бойынша есептелуі тиіс:

9.3.7.20 Регенераторлары бар аэротенктерді жобалау кезінде органикалық ластаушы заттардың қышқылдану ұзақтығы t_O, сағ, мына формула бойынша анықталады:

Аэротенкте t_at, сағ, суды өңдеу ұзақтығының ұзақтығын мына формула бойынша анықтау қажет:

Қалалық және оған құрамы бойынша ұқсас өндірістік тоспа сулар үшін K_g мәні 0,3-ке тең. Тоспа суларды окситенктерде тазалағанда, K_g мөлшері 0,25 дейін төмендейді.

9.3.7.22 Аэротенктер жұмысын регенераторлардың ауыспалы көлемімен жұмыс жасау мүмкіндігін қарастыру қажет.

9.3.7.23 Аэротенктер мен регенераторлар үшін:

- секциялар саны екіден кем емес;

- негіздеу кезінде жоғарыдан тереңдігін 6,0 м артық, жұмыс тереңдігін 3,0 м ден 6,0 м дейін;

- дәліз енінің жұмыс тереңдігіне қатынасын 1:1-ден 2:1 дейін етіп қарастыру қажет.

9.3.7.24 Аэротенктердегі келесі аэраторларды қолдануға рұқсат етіледі:

- ұсақ көпіршікті керамикалық және пластмасса материалдары (сүзгілі пластиналар, құбырлар, диффқсқрлар) және синтетикалық материалдар;

- орташа көпіршікті жарықты және тесікті құбырлар;

- ұшы ашық ірі көпіршікті құбырлар;

- механикалық және пневматикалық.

9.3.7.25 Регенераторлардағы және айдап шығаратын-аэротенктердің ұзындығының бірінші жартысындағы аэраторлар санын аэротенктердің қалған ұзындығына қарағанда екі есеп көп етіп алу қажет.

9.3.7.26 Аэраторлар тереңдігін 8.3.14 сәйкес айырушы коммуникациялар мен аэраторлардағы шығындарды ескере отырып, ауа үрлеу жабдығының қысымына сәйкес қабылдау қажет.

9.3.7.27 Аэротенктерде аэраторлардан суды шығаратын құрылғылар мен оларды босату мүмкіндігін қарастыру қажет.

9.3.7.28 Белсенді тұнбаның рециркуляциясын сорғылармен немесе эрлифтілермен жүзеге асыру қажет.

9.3.7.29 Аэрацияның пневматикалық жүйесі кезінде тазартылатын судың ауасының шекті шығынын q_air, м³/м³ мына формула бойынша анықтау қажет:
, (9.45)
мұндағы q_O –қабылданатын тазарту кезінде алынған ОБТ_тол 1 мг-на ауа оттегінің шекті шығыны, мг:

-  ОБТ_тол дейін 15,0 мг/л -ден 20,0 мг/л дейін - 1,1;

-  ОБТ_тол дейін тазарту кезінде 20,0 мг/л артық болғанда - 0,9;

K₁ – ұсақ көпіршікті аэрация үшін 9.18-кесте бойынша аэрациялданатын аймақ ауданы мен аэротенк қатынасына f_az /f_at байланысты қабылданатын және аэратор типін ескеретін; ал орташа көпіршікті және төмен арынды K₁ үшін 0,75 тең болатын коэффициент;

K₂ - аэраторлардың жүктелу тереңдігіне h_a байланысты және 9.19-кестесі бойынша қабылданатын коэффициент;

K_T – келесі формула бойынша анықталатын тоспа сулардың температурасын ескеретін коэффициент:
(9.46)
мұндағы T_w – жазғы кезеңде ауаның орташа айлық температурасы, °С;

K₃ – қалалық тоспа сулар үшін 0,85 тең болып қабылданатын су сапасының коэффициенті; СББЗ болғанда 9.20-кестесі бойынша f_az/f_at мөлшеріне байланысты қабылданады, өндірістік ағын сулар үшін – тәжірибелік деректер бойынша анықталады, ондайлар болмаған жағдайда K₃ мәнін 0,7-ге тең етіп қабылдауға болады;

C_a – ауа оттегінің ауада ерігіштігі, мг/л, ол мына формула бойынша анықталады:

(9.47)

Пневматикалық аэраторлардың аэрацияланатын аймағының ауданы олардың арасындағы 0,3 м дейінгі саңылауларды да қосады. Аэрацияның жітілігін J_a, м³/(м²сағ) мына формула бойынша анықтау қажет:

Егер аэрацияның есептелген жітілігі J_a,max жоғары болса, қабылданған K₁ мәні үшін аэрацияланатын аймақ ауданын ұлғайту қажет; егер J_a,max мәнінен кем болса, қабылданған K₂ мәні үшін J_a,min мәнін 9.19-кесте бойынша қабылдап, ауа шығынын ұлғайту қажет.

9.3.7.30 Механикалық, пневмомеханикалық және ағынды аэраторларды іріктеу кезінде 9.3.7.29 бойынша анықталатын және (C_a - C_O) /C_a оттек тапшылығымен және K_T және K₃ коэффициенттерімен сипатталатын, сұйықтықтың массалық алмасу қасиеттері мен тұтыну жылдамдығы, оттектің суда ерігіштігінің жоқ болуы мен 20С температурасында анықталған, оттек бойынша олардың өнімділігін ескеру қажет.

Аэротенктер мен биологиялық сулар үшін N_ma аэраторларының санын мына формула бойынша анықтау қажет:

мұндағы W_at – құрылыстар көлемі, м³;

Окситенктер механикалық аэраторлармен, жеңіл герметикалық жабынмен, автоматты түрде оттекпен қанықтыру және газды фазаны үрлеу жүйесімен жабдықталуы қажет, бұл оттекті пайдалану тиімділігін 90% қамтамасыз етеді.

Өндірістік тоспа сулар мен олардың қалалық тоспа суларымен қоспаларын тазалау үшін тұнбаны бөлгішмен үйлестірілген окситенктерді пайдалану қажет. Окситенк аэрациясы аймағының көлемін (9.32)- және (9.33)-формулалары бойынша есептеу қажет.

Окситенктің тұнба қоспасындағы оттектің концентрациясын 6 мг/л-ден 12 мг/л шегінде, тұнба мөлшерін 6 мг/л-ден 12 мг/л шегінде қабылдау қажет.