Т. Н. Ермекова, К.Ә. Бер ті леуова, Р. Н. Мұ на саева 11 Қ азақ тілі
жүктеу/скачать 3.86 Mb. Pdf көрінісі
|
| Жәнібекхан
Жә ні бек (Әбу са ид) – Қа зақ хан ды ғы мен қа зақ хан да ры әу ле ті нің не гі зін қа лау шы, Ба рақ хан ның ұлы, Орыс хан ның шө бе ре сі. XV ға сыр да өмір сүр ген. 1450 жыл ға дей ін гі өмі рі мен қыз ме ті ту ра лы нақ ты де рек тер жоқ. Әбіл қай ыр хан өлі- мі нен кей ін хан та ғы үшін бол ған өза ра қыр қы су лар Деш ті Қып шақ та өр ши тү се ді. Оған Жә ні бек хан мен Ке рей хан да ара ла сып, Әбіл қай ыр мұ ра ге рі Шейх-Хай дар хан мен кес кі- лес кен шай қас қа тү се ді. Өз әмір ші ле рі та ра пы нан еш қан дай кө мек ала ал ма ған Шейх-Хай дар би лік үшін кү рес те же ңі- ліс ке ұшы ра ды. Бұ дан кей ін Деш ті Қып шақ та ғы би лік Жә - ні бек хан мен Ке рей ханның қо лы на өте ді. Би лік үшін бол ған кү рес нә ти же сін де Қа зақ хан ды ғы құ рыл ды. XV ға сыр дың ор та ше нін де ежел ден Же ті су өңі рін ме кен де ген түр кі тай- па ла ры бір эт ни ка лық топ қа бі рі ге ке ле, қа зақ хал қын құ ра- ды. Жә ні бек хан мен Ке рей хан Же ті су өңі рі, Шу мен Талас өзен де рі нің бой ын ме кен де ген қа зақ тар дың ба сын қо су да көп ең бек сі ңір ді. Бұл мақ сат пен олар өза ра қыр қы су лар ды ба сып, ірі фео дал дар ды ма ңай ына топ тас тыр ды. Жә ні бек хан ның өмі рі нің соң ғы жыл да ры мен өлі мі ту - ра лы де рек тер жоқ. Оның есі мі та ри хи де рек тер де соң ғы рет 1473 жы лы кез де се ді. Жә ні бек хан жиі бо ла тын шай- қас тар дың бі рін де қа за тап қан деп бол жау ға бо ла ды. Ха лық аңыз да рын да Жә ні бек хан ды «Әз Жә ні бек» деп ата ған. («Қа зақ елі нің ұлы тұл ға ла ры» эн цик ло пе дия сы нан) Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 |