Т. Н.Ермекова,Г. М.Найманбаева,Б. М.Найманбаева
жүктеу/скачать 6.15 Mb. Pdf көрінісі
|
| 163
§2. Жыл қы ға жү ген сал ған жер 1. Су рет ті көр ген де қан дай ойға келдіңдер? Жылқы малының хал қы- мыздың тұрмысындағы рөлі қандай? 2. Мә тін ді оқып, сти лі мен жанрлық ерекшеліктерін талдаң дар. Бо тай мә де ние ті Бо тай – ер те де гі Еура зия жыл қы өсі ру ші ле рі нің ға жай ып қо ны сы. Ес ке рт кіш 15 гек тар алаң ды алып жа тыр. Бұл мә де- ниет тің өмір сү ру уа қыт ты б.з.б. V–IV ға сыр лар да өт ті. Зерт- теу лер дің та ри хи ма ңы зы – жыл қы ны ал ғаш қол ға үй ре ту дің жер жү зін де ең бас ты ор та лы ғы Қа зақ стан бо лып са на лу ын да. Тас тан, ағаш тан жә не бал шық тан жа сал ған бо тай лық тар дың қо ны сы дөң ге лек пі шін де бол ған. Жо ға ры жағынан тү тін шы ға тын қа зақ тар дың ки із үй ле рі не ұқ сас. Ар хе оло гия лық Бо тай ес ке рт кі ші ЮНЕС КО қор ғауы на алын ды. Мұн да 60 000 сүй ек пен тас тан жа сал ған бұй ым дар, тас- тан жа сал ған бал талар мен пы шақ тар, же бе жә не най за ұш та ры, сүй ек тен жа сал ған ине лер, қыш тан жа сал ған ыдыс тар жә не т.б. та был ды. Ға лым дар ды та был ған ат сүй ек- те рі нің көп ті гі таңғал дыр ған. Жұ мыс қа аң дар сүйе гін зерт- тей тін ға лым-ос тео лог тер ша қы рыл ды. Олар ау қым ды іс тер ат қар ды. 133 мың дай жыл қы сүй ек те рі зерт тел ді. Нә ти же- сін де анық тал ға ны – Бо тай ат та ры бұ рын бел гі лі жыл қы лар 164 тү рі не жат пай тын болып шық ты. Бо тай ат та ры ның сүйе гі өз ге де ежел гі ат тар сүйе гі нен ерек ше ле ніп тұр ды. Ға лым дар бі ра уыз дан «Бо тай ат та ры қол ға үй ре тіл ген» де ген пі кір ді ұс тан ды. Олар да ла да жүр ген жа байы жа ну ар емес ті гін ай та- ды. Жыл қы лар үй ша руа сын да, аң ау лау да қол да ныл ған. Кү ні бү гін ге дей ін «жыл қы лар қол ға кеш үй ре тіл ген» де ген пі кір ай тыл ған еді. Ботай қо ныс ынан табылған ма те ри ал да р- ға әлем нің бар лық ға лы мы қы зы ға бас та ды. Бо тай жыл қы сын зерт теп бі лу ге Сол түс тік Қа зақ стан об - лы сы на Но во сі бір, Мәс кеу, Анг лия, Гер ма ния ға лым да ры кел ді. Олар Бо тай қо ны сы Еура зия да ла сын дағы малша руа - шы лы ғының ор та лы ғы бол ған деген ор тақ пі кір ге келді. Ға лым дар Бо тай ды 28 жыл бойы зерт те ді. Алай да Бо тай же рі сақ та ған жұм бақ тар әлі де толық ашылған жоқ. («Қа зақ стан» ұлт тық эн цик ло пе дия сы, 2-том) жүктеу/скачать 6.15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|