Т. Я. Эрназаров 201 ж

ОБОРОТ Актив

Қайда КМ - коммерциялық маржа, қарамастан;

КТ - трансформации еселігінің.
Коммерциялық маржа(КМ) көргізеді, қандай НРЭИ бас-басы 100 ақша бірліктерімді айланыс береді. Ша затқа, сол немесе сатудың тиімділігінің айланыстың экономикалық тиімділігі.

Трансформации(КТ) еселігі көргізеді, неше ақша бірліктерім айланыс бер бас-басы ақша бірлігімнің актив түсіріледі. Трансформации еселігінің болады да воспринимать сияқты активтің аудар-. Мынадай трактовке КТ көргізеді, неше рет үшін айтылмыш кезді бас-басы ақша бірлігім актив түңіледі.

Экономикалық үсте- құн(EVA) сияқты ажырым таза пайданың және компанияның оның ал- үшін пайдалан- меншікті қаржысының құнының арасында анықталады.

Қаржының игерушілігінің құны бас негіз табыстының ең төмен күт- ұтыс тігуінің қажетті есептегім үшін ана, чтобы как акционерлермен, олай және несиегерлермен анықталатын. Ашып-жарып меншікті қаржының игерушілігі бағалап, болады ең тиімді бөл оны және басын аш тиімсіз қаржылайтын сарамжал-саран бөлімшелерді.

EVA тұжырымдамасының компанияның құны собой оның келешек EVA ағымдық құнына деген көбейт- баланстық құнын ұсынатын.

Негізгі, EVA игерушілігінің целесообразность негіздеймін,, не компанияның инвесторлары(ара бет нешінші компанияның меншік иелері жұрт алдында сөйлеу біледі) қайтарымның шамасының үшін қабылда- тәуекелді ана құралады алуға керекке.

Сырттармен сөздермен, компанияның қаржысы тым ең қайтарымның баяғы шамасын, сияқты ұқсас инвестициялық риски қаржының базарларында заработать керекке. Айтылмыш кез болып жатпасам, сол шынайы пайда болмайды, қарамастан және акционерлер пайдаларды компанияның инвестициялық қызметінен көрмейді.

Ақырында, салмақты мағына ЕVА қаржының тиімді игерушілігін,, тең нөлге мағынаны ЕVА сипаттайтын, тағайынды рудың табыс сипаттайды, себебі инвесторлар - компанияның иелерінің - нақты болғаны ал-, тәуекелді, жағымсыз мағына ЕVА қаржы тиімсіз игерушілік компенсирующую сипатта- қайтарым шама.

EVA көрсеткішінің есебінің екі негізгі нұсқасы өмір сүреді. Бойынша бірінші нұсқаға EVA ша 6 формулаға есептегім.
EVA = (NOPAT – WACC) · CAPITAL (6)
Қайда NOPAT - пайда кейін алық-салықтың төлемінің;

WACC - қаржының средневзвешенная құны;

CAPITAL - инвестированный қаржы.

Бойынша екі нұсқаға EVA 7 формулаға есептегім.

Ұсынылатын әдебиет 1,2,6.

Қаржы есептелімнің аппараты жаядай ара қаржы тәжірибеде пайдаланылады және есептің тетігінің негізін при несие операцияның істе келеді, операциялардың бас фондылық базарда, при инвестициялық жобаның нұсқасының талғамында, ұзақ мерзімді кредиттің өтеу жоспар зерттеме және др. барлық аталған қаржы операция мен уақыт нақты кез тоқулы.

Қаржы математикада келесі негіздік ұғымдарды пайдаланады:

-пайыздар - қаржының жібер в қарызды түрлі пішіндерде(несие, кредиттер және т.д.) табыс әлде өндірістік немесе қаржы мінездің инвестицияларынан. Пайыздық ақшаның сомасы қарыздың, оның төлемінің және пайыздық ұтыс тігудің мерзімінің сомасынан деген тәуелді болады;

-пайыздық ұтыс тігу - аумақ, пайыздың ашықтығын сипаттаймын;

-начисления кезі - пайыздар(табыс алады) начисляются уақыттың ара қашықтығының;

-начисления ара қашықтығы - пайыздың начисление болып жат ең төмен кез.

Пайыздың начисления екі негізгі нобайы: белгілі

- жай пайыздың нобайы базаның қалыптылығын начисление болып жат- болжайтын;

- ша күрделі пайыздың начисления нобайына, кейін начисления бірінші кезінің начисленные пайыздық ақшалар емес өтелмейді, ал к үлестің алғы сомасына деген біріктірілады, бас кейінгі кезеңдерде күрделі пайыздың начисления база ауқымдану бол.

Уақыттың факторы ең маңызды жерді қаржы есептелімдерде: қарызға алады ақшаларда мынадай объективті бар мінездеме, сияқты мезгілдіктің бәсі имеют.

Ол үш негізгі себептермен анықталады:

-инфляциямен;

-ала алмай қал тәуекелінің, немесе күт соманың емесал;

-аудар.

Бұлақты рөлді при ақшалы ақы-пұлдың құнының трансформации үдерісінің сипаттамасында ара уақытта екі негізгі ұғым : ақшаның келешек құны және оның осы құны ойна.

Ақшаның келешек құны өзінмен, в нешіншіге олар есебімен жұмсалымның шарттарының арқылы уақыттың тағайынды кезін ауыс соманы инвестированных в ағымдық кезді ақшалы ақы-пұл ұсынатын.

Ақшаның келешек құнының ұйғарымі мен осы құнның өсір үдерісімен тоқулы, нешінші өзінмен бастапқы соманың поэтапное аумақтауын жолымен қосудың к пайыздық қарыз-құрыздың оның алғашқы өлшеміне ұсынады.

Ақшаның осы құны собой келешек осы кезге мен көмек тағайынды еселіктің(шегеріс, немесе дисконт ұтыс тігудің) келтір- ақшалы түсімнің сомасын ұсынатын.

Осы құнның ұйғарымі осы құнның дисконттауының үдерісімен тоқулы.

Сол операция ша қатынас к өсір операциясының қарама-қарсы при ақшалы ақы-пұлдың тіркелген өлшемінде болып табылады.

Қөбітілген соманың ағымдық аумағының ұйғарымінің операциясы дисконттаумен аталады, ал компаудингом наращенной сомасының ұйғарымдері.

Өсір және дисконттаудың еселігінің кестелік мағыналары қолданылады.

Тығыз коммерциялық және өндіріс-шаруашылық операциялар жеке бір ретке қарыз құрызды, ал бөл төлемнің және түсімнің көпшілігін уақытта, айталық: көздейді

-жал;

-табыстың және біреудің кәсіпорнының шығынының топтамасы;

-үздіксіз және үздікті жарналықтар қордың әртүрлі руының жаралғаны үшін.

Бірдей қарыз-құрыздың тасқыны(топтама) тең ара қашықтықтармен олардың арасында бой жастың тағайынды санының қаржы рента немесе аннуитет аталады.

Қарыз-құрыздың тізбектілігінің тамашасы түрінде қаржы ренты байыпты сандық анализды ықшамдайды және стандартты формуланың терімін және еселіктің кестелік мағыналарын пайдалану қояды.

Қаржы рента келесі негізгі параметрлермен: бейнеленеді

-ренты(A) мүшесі(элемент) - бас-басы жеке төлемнің аумағы;

-ренты мерзімі - дейін адақ соңғы оның кезінің от түп қаржы ренты өлшеулі уақыт;

-ренты кезі - екі қарыз-құрыздың арасында уақыттың ара қашықтығының;

-пайыздық ұтыс тігу(r) - ұтыс тігу при пайдаланатын өсір рента құрал немесе қарыз құрыздың дисконттауының.

Алғашқы(инвестирылған) соманың өсір(боймен) атау қабылда- айтылмыш соманың аумақтауын арқасында начисленных пайыздардың.

Қөбітілген соманың қатынасын алғашқы сомаға өсір көбейткішінің(еселікпен) атайды. Өсір көбейткіші көргізеді, неше ретте алғашқы қаржы шықты.

Шарт	Пайыздық ұтыс тігу	Есептік ұтыс тігу
жай пайыздар үшін
Жастың сау санында n
Ара қашықтықта күндерде
күрделі пайыздар үшін
Жастың сау санында n
неғұрлым ретті арада жылда
Мерзім сау санмен болып табылмаса
Шартты белгілер: FV - келешек құн; PV - осы құн; i - пайыздық ұтыс тігу; d - есептік ұтыс тігу; n - кредиттің мерзімінің; ү - депозиттың күнінің саны; Тонна - жылда күннің санының; m - реттің санының начислении жылда; b - номиналды пайыздың аумағы анықталатын жылдық ұтыс тігу; f - номиналды есептік ұтыс тігудің аумағы анықталатын жылдық ұтыс тігу; na - жастың сау саны; nb - мерзімнің қал- бөлшекті бөлігі

Қарыз-құрыздың біркелкі топтамасының өзгерісі бір ретке төлемге арқылы n кездердің формулаға(8) (постнумерандо аннуитет) анықталады:

Пренумерандо аннуитета үшін формула(2) пайдаланылады:

Пайыздар бір ретті жылда начисляются, сол аумақ(1+i) көргізеді, неше ретте алғы сома үшін бір жылды балалады. i жылдық пайыздық ұтыс тігуі тиімді аталады. Алайда пайыздар несколько реттер жылда начисляться біледі. Арада осы уақиғада номиналды жылдық пайыздық ұтыс тігуді(b) нұсқайды, қарамастан және қосымша нұсқайды, неше ретті арада жылда пайыздың(m - пайыздың начислений саны жылда) начисление болып жатады.

Ақшаның сатып алған құнының өзгерісі байланысты мен инфляциямен номиналды пайыздық ұтыс тігу - сол ескерусіз ұтыс тігу тағайында-.

Шынайы пайыздық ұтыс тігу - сол байланысты мен инфляциямен есебімен ақшаның покупательной құнының өзгерісінің тағайында- ұтыс тігу.

Инфляциялық сыйлық - сол несиегерге немесе инвесторға мақсатпен шығынның өтеуінің инфляциямен тоқулы ақшаның арзандалуынан қосымша табыс өте-(қарамастан немесе төлемге деген көзделген).

Инфляциянің жылдық шапшаңдығының болжа- үшін формула: пайдаланылады.

Пайыздық төлем - пайыздың сол антисипатік қобылдану ара түп бас-басы есептік кездің начисляется. Декурсивтік пайыздық төлемнің қобылдану өндіріледі, пайыздық төлем начисляется және соңында бас-басы есептік кездің қаржыға деген қосыла кетеді.

Декурсивтік қобылдану - ең таратып жібердім. Антисипативтік қию шарт биік инфляциянің берекелі.

Біраз жиі тәжірибеде жағдай туады, қашан өзінмен арасында жасауға қажетке салыстыр- ша шарттың берекелілігінің түрлі қаржы операция және коммерциялық мәмілелердің. Қаржы-коммерциялық операцияның шарттары ең түрлі-түрлі және тұспалсыз несопоставимыми болу біледі. Альтернативті нұсқаның салыстыр үшін, ара шарттар келісім-шарттардың пайдаланатын ұтыс тігулер біркелкі көрсеткішке деген келтіреді.

Түрлі қаржы нобайларды есептеу болады баламалы арада ана уақиғада, егер олар ғой бір және том қаржы нәтижеге деген келтіреді. Түрлі көріністің үшін бір және баяғы мерзімді, ғой бір және том қаржы нәтижеге деген келтіретін пайыздық ұтыс тігулері баламалы аталады.

Баламалы ұтыс тігудің бұрыстқының рәсімі:

-при игерушілікте есептегім жеңілтек аумақ шығатын түрлі пайыздық ұтыс тігулердің, әншейін FV;

-2 сөйлемше теңдестіріледі, ана бол- баламалықтың уравнение келеді;

- қайта жасау, бір пайыздық ұтыс тігуді арқылы сыртты білдіреді.

Қаржы нәтиженің абатшылығы ана, не үш аумақ - P0 алғашқы қарызының сомасы означает, Sn және n қарызының мерзімінің өшір қарызының түпкілікті болып табыл және немқұрайлы, өсір(қарамастан немесе дисконттаулар) қандай әдіс ара операция пайдалан бол. Бұл ретте ауыстырушылық түрлес пайыздық ұтыс тігу сыртта жақтың қаржы қатынастарын операцияда айнымайды. Баламалықтың арақатынастарының көрінген пайыздық ұтыс тігулер үшін алу болады, өсір лайықты көбейткіштерін немесе дисконт көбейткіштерді теңдестіре.

Тығыз коммерциялық және өндіріс-шаруашылық операциялар жеке бір ретке қарыз-құрызды, ал бөл төлемнің және түсімнің көпшілігін уақытта, айталық: көздейді

-жал;

-табыстың және біреудің кәсіпорнының шығынының топтамасы;

-үздіксіз және үздікті жарналықтар қордың әртүрлі руының жаралғаны үшін.

Қарыз-құрыздың тасқынының астында қарыз-құрыздың біреудің тізбектілігі уақытта(Cash Flow) түсінеді. Тасқындар болу біледі:

-Үздіксіз;

-Үздікті.

Үздікті тасқынның элементтерімен как салмақты түсімдер, олай және жағымсыз төлемдер, ал болып табылады лайықты қарыз-құрыздар арқылы уақыттың түрлі ара қашықтықтарын өндірілу біледі.

Қаржы рента(аннуитет) - салмақты аумақтар барлық элементтері бірдей қарыз-құрыздың тасқыны, ал мезгілдіктің ара қашықтықтарының -бірдій қарыз-құрыздарының арасында.

Ренты мінездемелері:

Төлемнің(Payment - PMT) (A) өлшемі - бас-басы жеке төлемнің аумағы;

Ренты- кезі уақыттың ара қашықтығының екі қарыз-құрыздың арасында;

Ренты мерзімі - дейін адақ соңғы оның кезінің от түп финанс ренты өлшеулі уақыт;

Пайыздық ставка- ұтыс тігу при өсір- немесе қарыз-құрыздың дисконттауының рента құрал- пайдаланатын.

Ша төлемнің кезінің шегінде кездің ренты қарыз-құрыздарының арасында: бөліседі

-Постнумерандо - төлемдер соңында кездің;

-Пренумерандо - төлемдер ара түп кездің;

-ара орта кездің.

Қарыз-құрыздың біркелкі топтамасының өзгерісі одноразовый төлемге арқылы n кездердің: ша формулаға(8) (постнумерандо аннуитет) анықталады.

Ұсынылатын әдебиет 1-3.
Тақырып 3. Қаржы есептіліктің талдау - 3 сағат.
Ұсынылатын әдебиет 2,4,6.
Такырып 4. Қаржының құрылымының қағидалары - 2 сағат.

Әрбір кәсіпорын тәуекел көзі болып табылады. Оның үстіне тәуекел өндірістік және қаржылық сипаттағы факторлардың негізінде туындайды. Бұл факторлар кәсіпорын шығындарын қалыптастырады.

Өндірістік және қаржылық сипаттағы шығындар өзара алмастырушы болып табылмайды, дегенмен өндірістік және қаржылық сипаттағы шығындардың мөлшері мен құрылымын басқаруға болады. Бұл басқару қаржыландыру көздері мен өндірістік сипаттағы шығындарды қалыптастырудың көздерін еркін таңдау жағдайында өтеді.

Қаржыландырудың түрлі көздерін пайдалану нәтижесінде өзіндік және қарызға алынған капитал арасында белгілі бір арақатынас қалыптасады. Ал қарызға алынған капитал ақылы болғандықтан және ол бойынша қаржылық шығындар қалыптасатындықтан, бұл шығындардың кәсіпорын қызметінің түпкі нәтижесіне әсерін өлшеу қажеттілігі туындайды.

Сондықтанда қаржылық леверидж капитал құрылымының кәсіпорынның таза табысының шамасына әсерін сипаттайды. Несиелік шығындарды өзіндік құнға енгізудің түрлі амалдары таза пайданың және өзіндік капиталдың таза рентабельділігінің деңгейіне әсер етеді.

Қаржылық леверидж (DTL) таза табыстың өзгерісі мен пайыздарды және салықтарды төлегенге дейінгі табыстың өзгерісі араларындағы өзара байланысты сипаттайды.

Қаржылық тетіктің әрекеті, несиелык құралдарды пайдаланатын кәсіпорын өзіндік құралдардың таза рентабельділігі мен өзінің дивидендтік мүмкіндіктерін өзгертетіндігінде. Қаржылық тетік әсерінің деңгейі кәсіпорынмен байланысты қаржылық тәуекелді көрсетеді.

Қаржылық тетік әсері (ҚТӘ) – бұл, фирма активтерінің экономикалық рентабельділігі несие бойынша пайыздық мөлшерлемеден жоғары болған жағдайда, несиелік құралдарды пайдалану барысында алынатын өзіндік құралдар рентабельділігінің өсімі.

ЭР – экономикалық рентабельділік;

ҚТӘ – қаржы тетігінің әсері деп пайымдауға болады.

Қаржы менеджментінде қаржылық тетіктің әсерін есептеудің және анықтаудың екі концепциясы бар. Бұл концепциялар қаржы менеджментінің әр түрлі мектептерінде пайда болды.

Батысеуропалық концепция қаржылық тетік әсерін несиелік капиталды пайдалану арқылы алынатын, өзіндік капиталдың таза рентабельділігіне өсім ретінде тұжырымдайды.

Қаржылық тетік әсерін бірінші концепция бойынша есептеу мына формуламен анықталады:

мұнда (ЭР – ПОЕМ) – дифференциал;

ПОЕМ – пайыздың орташа есептік мөлшерлемесі;

НК/ӨК – тетік иіні

мұнда – өзіндік құнға жатқызылатын несие бойынша пайыздардың сомасы.

- банкирлер үшін – несиені өтемеу тәуекелі жоғарылайды;

- инвестор үшін – дивидендтер мен акциялар бағамының төмендеу тәуекелі жоғарылайды.

Сонымен, әсерді есептеудің бірінші концепциясы несиенің қауіпсіз шамасы мен шарттарын анықтауға мүмкіндік берсе, екінші концепция қаржылық тәуекел дәрежесін анықтауға мүмкіндік береді және кәсіпорынның жиынтық тәуекелін есептеуде қолданылады.

Өндірістік-қаржылық тетік өндірістік және қаржылық тетіктердің жиынтық әсерлерін бағалайды. Бұл жерде кәсіпорын тәуекелдерінің мультипликациясы болады.

Батыс-еуропалық концепция өзіндік капитал (ӨК) рентабельділігіне әсер ететін факторлар жөнінде көбірек ақпарат береді және қарызға алу жағдайында несиелік капиталдың (НК) қауіпсіз шамасы қандай болуы керек деген сұраққа жауап беруге көмектеседі, ал американдық модель тәуекелдің жиынтық деңгейін анықтауға мүмкіндік беретін, қаржылық және операциялық тетіктердің байланысқан әсерлерін есептеуге мүмкіншілік береді.

Жиынтық (құрама) тетік, жиынтық тетік күші (DTL). Операциялық және қаржылық тетіктердің байланысқан әсерінің деңгейі келесі формула бойынша есептеледі:
БӘД = ОТӘК * ҚТӘК (18)
мұнда ОТӘК – операциялық тетік әсерінің күші,

ҚТӘК – қаржылық тетік әсерінің күші

Операциялық және қаржылық тетіктерді өткізуден түскен табыста тұрақты элементтің болуы біріктіреді. Бірінші жағдайда – бұл тұрақты шығындар, екіншісінде – бұл несие беру келісім-шартындағы шарттармен анықталған пайыздар.

Қаржылық менеджмент тұрғысынан алғанда кәсіпорынмен байланысты тәуекелдердің негізгі екі көзі бар: дайын өнімге, шикізатқа және басқа да ресурстарға сұраныс пен бағаның тұрақсыздығы, сонымен бірге әрдайым бола бермейтін шығындардың белгіленген сомасы мөлшерінен асырмау мүмкіндігі.

Аталған факторлар нақты бизнеспен байланысқан тәуекелді текшенің операциялық тетігіне; - несиелеудің қаржылық шарттарының тұрақсыздығына, қарапайым акция иегерлерінің кәсіпорынды жою жағдайында (несие құралдарының деңгейі жоғары кәсіпорындар болған кезде) тиісті өтемақы алатындығына сенімсіздігіне таратады (генерациялайды). Жиынтық тәуекелді төмендету міндеті үш нұсқаның біреуін таңдауға келіп саяды:

- қаржылық тетіктің жоғары деңгейін әлсіз операциялықпен үйлестіру;

- қаржылық тетіктің төмен деңгейін күшті операциялық тетікпен үйлестіру;

- қаржылық тетік пен операциялық тетіктің біркелкі деңгейлері.

Тетіктердің байланысқан әсері формулаларын:

- кәсіпорынмен байланысқан тәуекелдің жалпы деңейін бағалау үшін;

- тәуекелдің жиынтық деңгейінің қалыптасуында кәсіпкерлік пен қаржылық тәуекелдердің үлестерін анықтау үшін;

- өткізуден түскен табыстың белгілі бір пайыздық өзгерісі кезінде бір акцияға шаққандағы таза табыс (берілген дерек жиі дивидендтік саясатта қолданылады) қандай болады деген сұраққа жауап беру үшін пайдалануға болады.

«Капитал құрылымы» ұғымы бір мағыналы емес сипатта жүреді.

Жалпылама түрде капитал құрылымы шет ел және отандық экономистерімен несиелік капиталдың (НК) өзіндік капиталға (ӨК) қатынасы ретінде сипатталады, алайда НК мен ӨК жеке экономистермен қарастырылғанда оларға әр түрлі нақты мән қосылады.

Капитал құрылымы, кәсіпорынмен активтерді қаржыландыру үшін жүргізілетін өзінің шаруашылық қызметінің үрдісі барысында пайдаланылатын өзіндік және несиелік қаржы құралдарының барлық нысандарының қатынасы болып келеді.

Кәсіпорынды нарықтық бағалауда капитал құрылымы маңызды рөл атқарады.

Кәсіпорын капиталының мақсаттық құрылымының көрсеткіші оның меншіктенушілерінің қаржылық идеологиясын бейнелейді және оның дамуының стратегиялық мақсаттық нормативтері жүйесіне кіреді.

Әлемдік тәжірибеде ең танымал болғандары және ең көп қолданыс тапқандары капитал бағасын барынша жоғарылататын, оңтайлы құрылымның бар екендігін негіздейтін капитал құрылымының статикалық теориялары.

Бұл теориялар қаржыландыру көздерін таңдау туралы шешімді капиталдың оңтайлы құрылымына сүйене отырып қабылдауды ұсынады. Бұл құрылым компания үшін мақсаттық болады.

Статикалық амалда капитал құрылымының екі баламалы теориялары бар:

- дәстүрлі;

- Модельяни-Миллер теориясы.

Капитал құрылымы теориясы, фирма бағасы «V» ӨК-ның ағымдық нарықтық бағасы (ӨК иелеріне болашық ақша ағымдары PV) мен НК-ның ағымдық нарықтық бағасынан (НК иелеріне болашақ ағымдардан PV) құралады деген пайымдауға негізделеді. Акционерлік капиталдың баланстық бағалары капиталдың «шын мәніндегі» шамасын жиі бейнелемейтіндіктен, оларды капитал құрылымы бойынша шешім қабылдауда пайдалану мүмкін емес.

Дәстүрлі амал: қаржылық тетік ұлғайғанда WACC төмендейді, себебі салықтық жеңілдіктерді қосқанда, несиелік капитал бағасы өзіндік капитал бағасынан аз. Яғни қаржылық тетіктің, капиталды тартудағы салыстырмалы шығындар минимальді, ал фирма бағасы максимальді болатын мәні бар. Олай болса, НК бар корпорация несиелік капиталы жоқ фирмадан нарықтық жоғарырақ бағаланады.

Модельяни-Миллер теориясы. Идеальді капитал нарығы жағдайында капитал құрылымының фирма бағасына әсері моделі (1958 ж.). Онда:

- Т_оп – const;

- Шексіз уақыт аралығында фирма бағасы операциялық табыстың капиталға айналуымен анықталады

(19)

s ;

- ӨК = АК, яғни таза табыс түгелдей дивидендтерге үлестіріледі, ал тозған қондырғыларды ауыстыру амортизациялық аударылымдар есебінен жүзеге асырылады.

Модельяни-Миллер моделінде, фирма бағасы V мен фирма капиталының құны қарызға алынған құралдардың шамасына тәуелді емес екені және операциялық табыс шамасы мен қаржылық тетік нөлге тең болғандағы акционерлік капиталдың қажетті табыстылығы k_so бойынша есептелуі мүмкін екені дәлелденеді:

(20)
Модель бойынша алынған нәтижені қарапайым түрде түсіндіре отырып, Миллер бәлішті кесудің түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мөлшерін өзгертуге болмайтын бәлішті бөлумен байланысты мысал келтірген.

Ресми дәлелдеме арбитражды үрдістерді (бағалары әр түрлі тәуекелі бірдей акцияларды біруақытта сатып алу мен сату) қарастыруға құрастырылады. Тепе-теңдікте қарастырылып отырған екі фирманың нарықтық бағалары олардың капитал құрылымына қарамастан теңеседі. Модельяни-Миллер моделі бойынша тең салмақты жағдайда инвестор акцияларды сатып алу-сатудан табыс таппайды, өйткені акционерлік капитал құны, қарыздың шамалы өсуінің өзінде, қаржылық тәуекелге байланысты акционерлердің керек табыстылығының өсуіне өтем ретінде өсіп отырады.

НК бойынша пайыздарды төлеу салықтық жеңілдіктерге ие шығындар болғандықтан, қаржылық тетігі бар фирма нарықтық біршама жоғары бағаланады деп пайымдалған фирма табысына салықтары бар Модельяни-Миллердің теориясы.

Олай болса, табыс салығын ескере отырып қаржылық тетік фирма капиталының құнына төмендеткіш әсер және фирманың нарықтық бағасына жоғарылатқыш әсер етеді. Табыс салығы нөлге тең болмаған жағдайда, несиелік қаржыландыруды пайдаланатын фирманың нарықтық бағасы, нөлдік қаржылық тетігі бар фирма бағасынан табыс салығына үнемдеу шамасына асып түседі.
(21)
Ымыралы тәсіл. Ымыралы модель бойынша капиталдың оңтайлы құрылымы салықтан таса қалу пайдасы мен мүмкін банкроттықтан болатын және мониторингтік шығындардың қатынасымен анықталады. Белігілі бір кезеңде несиелік капиталды тарту компанияның нарықтық бағасының жоғарылауына жағдай жасайды және орынды болып табылады.

Алайда тәуекел шамасына қарай, несиелік қаржыландыру әсерін жоятын, болуы мүмкін қаржылық қиындықтар тәуекелінің жоғарылауымен және агенттік қатынастармен шартталған шығындар туындайды және одан әрі ұлғая түседі.

Ымыралы тәсіл бойынша жалпы ұсыным, 100% несиелік капитал да, тек өзіндік қаржыландыру да қаржылық басқарудың оңтайлы емес стратегиясы болып табылатындығына келіп саяды.

Ұсынылатын әдебиет: 1,2,6,9.

Тақырып 5. Басқарма фирманың ағымдағы шығындарымен - 3 сағат.

Шығындардың жіктелуі. Шығынсыздықты талдау, шығынсыздық графигі. Шығынсыздық нүктесін сату бірліктерінде және ақшалай мәнде есептеу, жоспарлы және операциялық табысты есептеу. Операциялық тетік. Операциялық тетік күші (DOL). DOL мен шығынсыздық нүктесі. DOL мен іскерлік (операциялық) тәуекел.

Операциялық қызметтің тиімділігін бағалаудың негізінде, келесідей құрылымы бар қаржы-шаруашылық қызмет нәтижелерінің есебі жатыр:

Өткізуден түскен табыс (Т_ө)

- Өткізілген өнімнің өзіндік құны (S_p)

= Жалпы табыс (Т_т)

- Кезеңнің шығындары

= Негізгі қызметтен түсетін табыс (Т_н).

Операциялық қызметті бағалау үрдісінде операциялық талдау үлкен мәнге ие.

Операциялық талдау немесе «шығындар – өндіріс көлемі – пайда» қатынастарын талдау (CVP – талдау) келесі көрсеткіштерге сүйенеді:

S_v – айнымалы шығындар;

S_f – жалпы тұрақты шығындар;

Б – өткізу бағасы;

N – шығарылым көлемі немесе өткізу көлемі.

Берілген талдаудың мақсаты болып аталған көрсеткіштердің пайдаға әсері табылады. Берілген талдаудың тәжірибелік модельдері болып шығынсыздықты талдау, қаржылық беріктілік қорын анықтау, операциялық тетіктің әсерін айқындау табылады.

Шығынсыздық нүктесі ұғымының астарында, кәсіпорын нөлдік қаржылық нәтижеде болатын, яғни пайда да, шығын да болмайтын өткізу көлемі түсініледі. Шығынсыздықты талдауда шаруашылық қызметтің нәтижелері жөніндегі есептің дәстүрліден гөрі маржинальді сұлбасы қолданылады.

Берілген сұлбада шығындар функциялары (өндірістік, өндірістік емес) бойынша емес, динамикасы (тұрақты және айнымалы) бойынша топтастырылады.

Шаруашылық қызметтің нәтижелері жөніндегі есептің маржинальді сұлбасы:

Өткізуден түскен табыс (Т_ө)

- Жалпы айнымалы шығындар (S_v)

= Маржинальді табыс (Т_м)

- Жалпы тұрақты шығындар (S_f)

= Пайызды төлегенге дейінгі негізгі қызметтен түсетін табыс

Маржинальді табыс – бұл тұрақты шығындарды өтеуге және негізгі қызметтен түсетін табысты қалыптастыруға қажет ақша құралдарының сомасы:

Т_м = Т_ө – S_v (22)
Т_м = Т_н – S_f (23)
Үлестік маржинальді табыс – бұл өткізу бағасының үлестік айнымалы шығындар шамасынан артуы:
d_м = Б – S_v (24)
Маржинальді табыс коэффициенті өткізуден түскен табыстан марижинальді табыстың үлесі ретінде анықталады:
К_Тм = (25)

Қаржы менеджментінің теориясы мен тәжірибесінде математикалықпен қатар шығынсыздыты талдаудың графикалық модельдері де қолданылады.

Сурет 1 мен 2 көрсетілген негізгі екі модельді қарастырайық.

Тм

Пайда аумағы

жүктеу/скачать 0.66 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: