Ғарышкер скафандрды кигенде терлеп кетпес үшін келесі жағдайлардың қайсысы жасалған?
|
Иә/Жоқ
|
Скафандрдың ішінде ауа алмасып тұратындай жағдай жасалған.
|
Иә/Жоқ
|
Скафандр өте жұқа тігілген.
|
Иә/Жоқ
|
Скафандрды тігуге қолданатын маталар ерекше болып келеді.
|
Иә/Жоқ
|
Жауабы: Скафандрдың ішінде ауа алмасып тұратындай жағдай жасалған.
ҒЫЛЫМИ БЛОК 14: ТОПЫРАҚ
Сұрақ 1
Нитрат-өсімдіктің өсуін, жасыл массасының ұлғаюын қамтамасыз етеді.Табиғатта топырақ құрамында нитрат өте аз болады. Егер топырақта нитрат көп болса тамыр арқылы көтерілген нитраттар өсімдіктің кез-келген бөлігінде жинақталады.
Төменде берілгеннің қайсысы топырақтағы нитраттың көбеюінің басты себебі болып табылады?
А. Топыраққа азот тыңайтқышының енгізілуінен
В. Топыраққа органикалық
тыңайтқыштардың еңгізілуінен
С. Мелиорация шаралары дұрыс жүргізілмеуінен
Д. Топыраққа әк енгізілу салдарынан
Жауап: А
Сұрақ 2
Аз мөлшердегі нитрат адам ағзасында әрдайым болады. Нитраттар ағзаға көптеп түскен кезде олар нитритқа айнала бастайды, содан кейін қанға түскен кезде метгемоглобинемия (оттегі жетіспеушілік)
тудырады, А витаминін бұзады, қалқанша безінің, жүректің, жүйке жүйесінің қызметін бұзады. Ағзадағы нитраттар мен нитриттер біртіндеп канцорогенді затқа айналады.
Адам ағзасына нитраттың көптеп жүйелі түсуі арулардың қайсысының пайда болу қаупін жоғарылатады?
Адам ағзасына нитраттың көптеп жүйелі түсуі аурулардың қайсысының пайда болу қаупін жоғарылатады.
|
Иә немесе Жоқ
|
Бронхит
|
Иә/Жоқ
|
ВИЧ инфекциясы
|
Иә/Жоқ
|
Рак ауруы
|
Иә/Жоқ
|
Жауап: Бронхит
Сұрақ3
Тышқандардың ағзасындағы нитрит мөлшерін анықтау үшін тәжірибе жасалды. Барлық тышқанды үнемі басқа көкөністермен бірге сәбіз және қырыққабатпен қоректендірді. Тышқандардың бір тобы үй жағдайында өсірілген көкөністермен қоректендірілсе, екінші тобы дүкеннен
алынған көкөністермен, үшінші тобы жылыжайда өсірілген көкөністермен қоректендірілді.Төртінші тобына дүкеннен алынған көкөністерді жақсылап жуып, сәбіздің түбірін, қырыққабаттың өзегін тазалап барып қоректендірді.
Тәжірибе қорытындысында қай топтағы тышқандардың ағзасында нитрит өте аз (шектен аспаған) немесе жоқ болып шықты?
А. Бірінші және төртінші топта
В.Үшінші топта
С. Үшінші
және екінші топта
Д. Бірінші және үшінші топта
Жауап: А
Сұрақ 4
Қазіргі кезде экологиялық жағдай үлкен проблемаға айналып отырған заманда, күнделікті тамаққа пайдаланатын ауыл шаруашылық өнімдерінің сапалық құрамы қандай деген сұрақ туып отыр. Жылдар бойы жүйелілікпен, яғни тамақпен бала кезден бастап адам ағзасына енген нитрат түрлі ауруларға душар етеді.
Балалар рационынан қандай жемістерді шектеу керек.
Төмендегі берілгендердің ішінен балалар рационынан қандай жемістерді шектеу керек?
|
Иә немесе Жоқ
|
Ерте жиналған жылыжайлық жемістерді
|
Иә/Жоқ
|
Күзде дүкеннен сатып алынатын жемістерді
|
Иә/Жоқ
|
Үй жағдайында өсірілетін өсімдіктерді
|
Иә/Жоқ
|
Жауа п
: Ерте жиналған жылыжайлық жемістерді
ҒЫЛЫМИ БЛОК 15: ЖЕЛ ЭЛЕКТР СТАНЦИЯЛАРЫ
Көптеген адамдар жел электр энергиясын өндіру үшін энергия көзі ретінде мұнай мен көмірді алмастыруы керек деп санайды. Суреттегі құрылымдар-желмен айналатын жүздері бар жел диірмендері. Бұл айналулар жел диірмендерімен айналатын генераторлардың электр энергиясын өндіруіне әкеледі.
Жел электр станциясы
Сұрақ 1
Төмендегі диаграммаларда жыл бойына төрт түрлі жерде желдің орташа жылдамдығы көрсетілген. Қандай диаграммалардан электр энергиясын өндіру үшін жел электр станциясын орнату үшін ең қолайлы орынды көрсетеді?
Сұрақ 2
Биіктігі
неғұрлым жоғары болса, жел диірмендері желдің жылдамдығымен баяу айналады. Келесі себептердің қайсысы жел диірмендерінің пышақтары бірдей жел жылдамдығымен жоғары жерлерде баяу айналуының ең жақсы себебі болып табылады?
Жауап: А.биіктіктің жоғарылауымен ауа аз тығыз болады.
B. биіктік жоғарылаған сайын Температура төмендейді.
C. ауырлық күші биіктіктің жоғарылауымен азаяды.
D. биіктіктің жоғарылауымен жаңбыр жиі жауады.
Сұрақ 3
Көмір мен мұнай сияқты қазбалы отынды қолданумен салыстырғанда электр энергиясын өндіру үшін желдің бір артықшылығы мен бір кемшілігін сипаттаңыз.
Артықшылығы
Кемшілігі
ҒЫЛЫМИ БЛОК 16:
ВЕНЕРАНЫҢ ӨТУІ
2004 жылдың 8 маусымында Жер бетіндегі көптеген жерлерден күннің алдында өтетін Венера планетасын көруге болады. Бұл Венераның "транзиті" деп аталады және оның орбитасы күн мен жер арасында өткен кезде пайда болады. Венераның алдыңғы өтуі 1882 жылы болды, ал тағы біреуі 2012 жылы болады деп болжануда. Төменде 2004 жылы Венераның өтуі туралы Фотосурет берілген. Телескоп күнге бағытталған және кескін ақ картаға түсірілген.
Сұрақ 1
Неліктен транзит телескопта тікелей бақылау арқылы емес, кескінді ақ картаға проекциялау арқылы байқалды?
Жауап: А..күн сәулесі ВЕНЕРА пайда болуы үшін тым ашық болды.
B. күн оны үлкейту үшін жеткілікті үлкен.
C. телескоп арқылы күнді көру сіздің көзіңізге зақым келтіруі мүмкін.
D. суретті картаға түсіру
арқылы азайту керек еді
Сұрақ 2
Жерден қарасаңыз, келесі планеталардың қайсысын белгілі бір уақытта күн бетінен көруге болады?
A. Сынап Б. Марс C. Юпитер Д. Сатурн
Сұрақ 2
Жел неғұрлым күшті болса, жел диірменінің пышақтары соғұрлым тез айналады және электр қуаты соғұрлым көп болады. Алайда, нақты жағдайларда желдің жылдамдығы мен электр энергиясының арасында тікелей байланыс жоқ. Төменде нақты жел электр станциясында электр энергиясын өндірудің төрт жұмыс жағдайы келтірілген. Жел диірменінің пышақтары желдің жылдамдығы V1-ге жеткенде айнала бастайды. Шығыс электр қуаты V2 жел жылдамдығында максимумға (Вт) жетеді. Қауіпсіздік мақсатында пышақтар V2 жел жылдамдығынан тезірек айналмайды. Желдің жылдамдығы V3-ке жеткенде пышақтар айналуды тоқтатады. Төмендегі графиктердің қайсысы осы жұмыс жағдайында желдің жылдамдығы мен шығыс қуаты арасындағы байланысты жақсы көрсетеді?