Тақырыпты оқуға арналган әдістемелік нұсқаулар

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

«Кәсіби қазақ тілі» пәні бойынша 5В012000 - «Кәсіптік оқыту» мамандығының студенттері үшін

КО кафедрасының

профессоры

М.Ш. Алинова

Павлодар

Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқауларды; әдістемелік ұсыныстарды; әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы			Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/41
		БЕКІТЕМІН: ОІ жөніндегі проректор _________ Н.Пфейфер «___»_________20__г.

Құрастырушы: ______________ п. ғ. д., профессор Алинова М.Ш.

«Кәсіптік оқыту» кафедрасы

«Кәсіби қазақ тілі» пәні бойынша

5В012000 «Кәсіптік оқыту» мамандығының студенттеріне арналған
Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулар

Кафедраның отырысында ұсынылды

20__ж. «___»______________,№__ Хаттама
Кафедра меңгерушісі _____________ Алинова М.Ш.

20__ж. «____» ________

20__ж. «___»______________ №____ Хаттама

Бастауыш кәсіптік мектепте өндірістік оқыту шеберінің тәрбие жұмысыңдағы рөлі ерекше, себебі, ол окушыларға практикалық сабақ барысында да, арнайы сынып жетекшісі ретінде де тәрбие жұмысына қызу араласады. Осыған орай кәсіптік мектепте кең қалыптасқан сыньптан тыс тәрбие жұмысының өткізілу әдістемесіне көп көңіл бөлінуі қажет. Осы мақсатта болашақ өндірістік оқыту шеберлері мен ұстаздарына арналған біршама сабақты ұйымдастырудың әдістемесі арқылы, тәрбие сағатының сынып сағаттарьша аса көңіл бөліп, оның өткізілуі жолдарына тоқталайық.

Бұл мәселе бойынша адамгершік, патриоттық тәрбиелері негізінде кешенді жасалған бірнеше сабақ әдістемелерін, нұсқауларын толық көлемде беріп отырмыз.

Мысалы, «Егемендігіміз — елдігіміз» деген бірінші тәрбие сағатында оқушыларды Отан сұйгіштікке тәрбиелеудің әдістемелік нұсқауларын берсек, келесі тақырыптар бойынша тәрбиенің басқа жүйелерін де қамтыдық.

Еңці осы сабақтарды қарастырайык,

Тақырып: «Егемендігіміз — елдігіміз» тәрбие сағатын өткізудің әдістемелік нұсқауы

Мақсаттары:

Тәрбиелік: оқушыларды Отан сұйгіштікке тәрбиелей отырып, туган елге, жерге, ұлтына, тіліне деген қызыгушылығын ояту.

Ағартушылық: оқушылардың білімін толықгыру, жетілдіру мақсатында Қазақстанның 20 жыл ішінде қол жеткізген жетістіктерімен таныстыру.

Нұсқаушылық: окушыларды өз шамасына қарай елге пайда келтіруге, білім алуға, еңбек етуге, егемеңдікті сақтауға нұсқау.

Бағыттаушылық: окушыларды ғасырлар бойы ел тәуелсіздігі үшін күрескен елдерді ұмытпай, солар өз өмірлерін құрбан етіп, алып берген дербестігімізді сактауға бағыттау.

Тәрбие сабатының түрі: сұхбат.

Көрнекілігі: ҚР мемлекеттік нышаңдары, Елбасы Н.Ә. Назарбаевтің суреті, алтын адам бейнесі, Қазақстан картасы.

Өткізу жоспары

Өткізу жолы

Қазақстан өзінің егемендігі мен тәуелсіздігі ие ұзақ та, қиын қыстау күрес жолдарынан өту арқылы қол жеткізді. Осы күресте 1986 жылындағы Желтоқсан жастар көтерілісінің алатын орны ерекше. Ол казақ халқының қаншалықгы қадыр-қайраты, төзімділігі бар екенін көрсеткен ұлы сынаққа айналды. Желтоқсан оқиғалары Қазақстанның мемлекетгік тәуелсіздігі мен егемендігінің алғашқы хабаршысы, ұлтгық Отан сұйгіштік пен жүрек жұткан ерліктің жарқын көрінісі болды. Елінің, жерінің, Отанының болашағы үшін көтеріліске шыққан жастардың арқасында Қазақстан 1991 жылы 16 желтоқсанда тәуелсіздігін альш, егеменді ел атаңды. Бұл күн біздің тәуелсіздігімізді дүние жүзі айқындаған күн болды.

Қазақ халқының алғаш Президенті болып Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев сайланды. Елібасымыздың арқасыңда Қазақстан айтарлыктай жетістіктерге жетті. Еліміздің өзіңдік салтын, арманын, ерекшелігін білдіретін мемлекеттік ел таңбасы, жалауын, ән ұраны Қазақстан Республикасының Мемлекетгік нышандары ретіңде кабылданды.

Егеменді еліміз өркеңдеп, дамып, мәдениетті еддер қатарына енді. Мемлекетіміздің негізгі заңы — Конституция қабылданды. Мемлекетгік тіл болып Қазақ тілі енгізілді. Еліміздің ел ордасы — Астана қаласы болды. Дініміз, өнеріміз, салт-дәстүріміз қайта жанданды. Ірі діни орталықгар ашылып, ана тіліміз қолға алынды.

Баспаханаларда басылымдар қазақ тіліңде басылып, оқу орыңдарында қазақ тілінде білім беріліп, жұмыс орыңдары қазақ тілінде сөйледі. Шет елдермен сауда-саттық, экономикалық және саяси қарым-қатынастар дамып, нығая тұсті. Заман ағымына сай білім нәріліен қаруланған көптеген жоғары оқу орындары ашылып, орта білім беретін колледждер, гимназиялар, лицейлер ашылды. Қазақ жастарына шетел елдерде білімдерін ғылыми түрде жетілдіруге мүмкіндік берілді. Еліміздегі мектептерді компьютерлендіру шет тілдерін оқьггу қолға алынып, оқулықтар жетістік ұлғая тұсті.

Елімізде банк жұмыстары жаңа жолға қойылып, жаңа технологиялық әдістермен жұмыс жасайтын кәсіпорындар көбейді. Өнер мен ғылым да, спортта баска да салалар әолемді таң қалдырған биік деңгейге көтерілді. «Өшкеніміз жанып, өлгеніміз тірілді» дегендей, еліміздің қуғьш-сүргінге ұшыраған зиялы акын-жазушыларымыздың есімдері ақталды. Осыңдай көрнекгі, ірі тұлғаларымыздың есімдері оку орындарына, қала, көшелерге берілді.

Президентіміз 2030, кешірек 2050 жылға дейінгі Қазақстанның даму бағдарламасын жасады. Бұл бағдарлама Қазақстанның тәуелсіздігін нығайтып, өсіп-өркендеуімізге негіз болды, Парасаты мен пайымы, білігі мен білімі мол, ел қамын жеген Елбасының жолдауы — болашаққа тарар ұлкен арнаның мөлдір бастауы. Елмізцің ең әуелгі жемісі - тәуелсіздікке қол жеткізу екенін айта отырьш, «Тәуелсіздікті қолдан шығарып алсақ бізді ешкім кешірмейді» -дейді.

Жұмыр жердің тыныс-тіршілігін жіті бақылап, оның бар асылы мен жасығын тарих таразысына салып, зерделеген уақыт көші, өмір көші. Осы ұлы көш куә болған біздің халқымызға XX ғасыр сыйлаған таңғажайып оқиға — еліміздің ғасырлар бойы аңсаған егемендікке қол жеткізді. Осынау тендесі жоқ ғаламат оқиға бар әлемді дұр сілкіңдірген жоқ па? Әлемнің небір аузымен құс тістеген тәкаппар елдерімен тең тұрып тілдесетін болдық. Кең байтақ ата жұртымыздың асты-ұстіндегі бар байлық пен асыл казыналар билігі өз қолымызға тигенін байқаған алпауыт елдердің назары бізге ауды. «Тәуелсіздігімізді таныйық», «Іскерлік байланыс жасайық», «Қажет болса көмегіміз озір» деп есік қағушылар көбейді. «Бұл қазақтар туралы бұрын қалай аз білгенбіз. Иісі түркі халықгарының тарихи кіндік жұртьшың иесі болып қалған киелі ел екен ғой» деп тандай қағысты.

Иә, бүгінде әлемге танылған іргелі ел болды. Ұлтгық теңгемізді айналымға шығардық, жер-жерде тарыдай шашылған қандастарымызды бауырымызға бастық. Біріккен Ұлттар Ұйымына мүше болдық. Ұлы ақыныдар - Абай, жыр алыбы - Жамбыл, ақын-жазушы — Мұхтар Әуезов, академик, ғалым — Қаныш Сәтбаев және басқа да зиялыларьның тойларын ЮНЕСКО көлемінде дұрілдетіп өткіздік,

Уақыт деген жылдамдығы жылжып аққан судай нәрсе ғой, Аңсаған кұнге қол жетіп, ақ тұйенің қарны жарылған аса айтулы куанышымыз, халқымыз үшін ең қасиетгі де қастерлі тәуелсіздікке 20 жыл ішінде Казақстан жан-жақгы дамып, кұтпеген жетістіктерге қол жетті десек те артық болмас.

Жүргізуші - Студенттерге (оқушыларға) сұрақ қою арқылы ой-пікрін, көзқарасын ортаға салуға шақырады.

Сұрақгар:

1. Біздің егемеңдігімізді алуымызға қаңдай оқиға себеп болды? Қай жылы, кай уақытта алдық?

2. 20 жыл ішінде кдщщй жетістікгерге жеттік? Елордамыады неліктен Астанаға ауыстырды?

3. Қазақстанның мемлекетгік нышандарын атаңдар.

4. Мемлекетіміздің негізгі заңы - Конституция қашан кдбылданды?

5. Әнұранды кім айтып береді?

6. 2050 жылғы стратегия жұзеге аса ма? Аспай ма? Қалай ойлайсындар?

Қорытындылау.

Тәрбие сағатын қорьпыңдылау барысыңда белсене қатысқан студенттерді (оқушыларды) атап, жеке-жеке баға береміз,
Екінші тәрбие сағатын өткізудж әдістемелік нұскауы

Тақырып: «Тәрбие басы - тал бесік».

Мақсаттары:

Тәрбиелік: «Атадан бала тусайшы, ата жолын қусайшы» — дегендей, атадан балаға мұра болып келе жатқан жақсы қасиетгерді келер ұрпақгың бойына сіңіріп, ізгілікке тәрбиелеу.

Ағартущылық: балаларды тек ізеттілік пен қайырымдылықка баули отырьш, жақсы қасиетгерін жетілдіру.

Нұсқаушылық: қазіргі тандагы өмір ағымында жаманнан жирендіріп, жақсыға үйрету.

Бағытгаушылық: оқушылардың бойындағы бар жақсылық қасиетгерін өмірде орынды қолдана білуге бағытгау.

Өткізу әдісі: Сұхбат.

Кернекілігі: шақыру қағазы, хабарландыру, нақыл сөздер.

Өгкізу жоспары

Өткізу жолы

Сәлеметсіздер ме, студенттер, ұстаздар «Тәрбие басы — тал бесік» атты сұхбатымызға келген барша қауым.

Бүгін сіздер біздің сұхбатымызға қатысып бала тәрбиесі жайлы өз ойларыңызды ортаға салып, білмесгіктеріңізді толықгырып, ат салыса отырыңыздар!

Халқымыздың сан ғасырлық тыныс-тіршілігінің өзіндік ерекшеліктерінен туындаған ұлпық тәлім-тәрбиеге қатысты салт-дәстұр, әдет-ғұрыптары да мол. Олардың дені казіргі этика, педагопіка, психология ғылымдары тұжырымдарымен қиыласа, астарласып жатады. Осы саладағы рухани мұрамызды осы күнгі ғылым деңгейіне, оның төңірегіне топтастырып, жүйе-жүйесімен талдасақ, бұлардың сыр-сипаты айқындала түседі.

«Ағадан бала тусайшы, ата жолын қусайшы» дегендей, атадан мұра болып келе жатқан жақсы қасиетгерді келер ұрпақгың бойына сіңріп, ізгілікке тәрбиелеуді арман етіп: «Шыншыл, әділетті, иманды болу сонау ата-бабаларымыздан келе жатқан дәстұріміз» дейді де, жұрт сол дәстұрді бұзғандарға ат-шапан айып тартқызып, кейінгі ұрпақтың ата салтын мықтап ұстауын атап еткен. Мәселен, атасы немересін, алдымен, елдің қонысымен таныстырған. Жыддыңә мезгілінде елдің кайда, калай көшетінін, суды қайдан ішетінін, жеті атасын, олардың зираттарын, елдегі даңқгы адамдардың ерлік хикаяларын, ауыл-аймақтағы жер-су атауларын ерінбей, жалықпай баласының санасына сіңіре білген.

Жастық шақ — кісінің өмір жолын, өзінің қаңдай жағдайға жеткеніне, неге шамасы келетініне дүниеде не үшін өмір сүріп, жер басып жүргеніне, нені біліп, не койғысы келетініне, жұртқа қандай пайда тигізетіндігіне, яғни өз болашағына айрықша үңіліп қарайтын кезең. Бір сөзбен айтканда, осы кезенде олар өзін-өзі қатты қадағалайды. Бұл үшін жоспар құрып, оған қажетгі тұрлі іс-әрекеттер мен шаралар белгілейді, тиісті жаттығу жасауды ойластырады. Әрине, мұнысы үнемі жүйелі жүргізілсе нәтижесіз де болмайды.

Бала атаулының айналаны қабылдағыш, зейінді кезі - үш пен бес жас аралығы. Қазіргі педагогика мен психология ғылымдары бұл жайға айрықша назар аударып, бұларға «Жүз мың сұрақ неліктен деп сауал қоятын кезең» деп айдар тағып тұр. Осы ерекшелікті әлімсақтан ануарған ата-бабаларымыз — текпе ақындық пен жыршылық шешендік пен төгілдірген күйшілік секілді киелі өнерлеріміздің іргетасы бала санасыңда сәби шақта қалатынын ерекше ескеріп, осынау балдәурен балалық кезеңге айрыкша мән берген. Соңдықган да бүлдіршін мен баддырғанға жоғарыда айтканымыздай елі, жері, суы туралы, ата тегі, төрт тұлік малы, жан-жануарлар мен өсімдікгер дүниесі, аспан денелері, табигат құбылыстары, ауа-райы т.б. жөніндегі оның түсінігіне лайық, қысқа да нұсқа жүйелі мағлұмаггарды әр түрлі әдіспен жеткізіп отырған. «Бір бала бар - жасық туады, бір бала бар - әкесінен асып туады» деп, халық «жасы0; туған» баланы да жұрт катарлы азамат болса, «асып ту5ан» баланың іс-2рекетін қуаттап, оны үлгі ретіңде уағыздайды.

Қазақ дәстұрінде ата-анаға қызмет ету — борыш, ата салтын орыңдау - парыз, анасының ақ сүтін, әке еңбегін ақтау — парыз. Жеке адамның адамгершілікке, кісілік имаңдылығы да осы борыш, парыз, қарыз өтемімен айқындалады.

Көшпенді ата-бабаларымыз ұрпақ тәрбиесіне катысты жайттарды топтастырғаңда да ғылым ұшін аса маңызды жұйелілік принципіне ерекше мән берген. Осы айтылғанға орай жас буын тәрбиесін бесіктен бастап бұларды ақыл-ой, имандылық, еңбек, көркемділік, сымбатгылық секідді сан-салаға жұптастыртан.

М.Әуезовтың; «Ел болу ұшін бесігінді тұзе» деген сөзінің мән- мағынасына ой салсақ, тәлім-тәрбие ісі жас ұрпақ дүниеге келгеннен басталады екен. Баланың жарық дүниеге келген осы жайтын ескере келіп, мұндағы ұлтгық рәсімдер мен тәлімдік тәсілдерін рет-ретімен жүйелі қоддана білу абзал.
Сурақтар

1. Отбасында ақыл-ой тәрбиесі калай жүреді?

2. Имандылық тәрбиесі дегеніміз не?

3. Адамның өзін-өзі тәрбиелеу дегеніміз не?

4. Бала тәрбиесінің бұзылуы отбасына ма, әлде өз ортасына байланысты ма?

5. «Ұлттық тәрбие артта қалушылық» деген ойға қосыла аласыңдар ма?

Ал, бүгінгі сұхбатымызға алтын уақьгттарыңызды бөліп ой бөлісіп отырғандырыңызға көп алғыс айтамыз.

Келелі ойларын айтып, өз көзқарастарын білдіріп ат салысып отырған студенттер «жақсы» деген бағамен бағаланады.
Тақырып «Қайрат Рысқұловті еске алайық» атты тәрбие сағатын өткізудің әдістемелік нұсқауы.

Тақырыбы: Қайрат Рысқұловті еске алайық.

Мақсатгары:

Тәрбиелік: студенттерді (оқушыларды) Отан сұйгіштікке, ерлікке, батырлыққа тәрбиелеу.

Ағартушылық: студентердің (окушылардың) желтоқсан окңғасы жайлы білімін тереңдету, мағлұмат беру,

Нұсқаушьыық: Студенттердің (оқушылрдың) патриоттық сезімін ояту, жетілдіру.

Дамытушылық: студенттердің (оқушылардың) ойлау қабілетерін, тіл байлығын, көзқарастарын дамьпу, өз бетінше шешім қабылдай білуіне тәрбиелеу.

Тәрбие сағатының түрі: портрет кеші.

Көрнекілігі: Қ,Рысқұловтың портреті, цитаталар.

Өткізу жолы

1. Кіріспе. Сәлеметсіздер ме, студентгер (окушылар)! Бугіші тәрбие сағатымыздың тақырыбы — «Қайрат Рысқұловті еске алайық»

Мақсаты: оқушыларды Отан сұйгштгікке тәрбиелей отырып, туған елге, жерге, ұлтына, тіліне деген қызығушылығын ояту. Кешімізге белсене катысуларыңызды сұраймыз.

Негізгі бөлім. Қысқаша тақырыпты ашып, әңгімелеп, студенттерді (оқушыларды) әңгімеге тартып, олардың ой-пікірін ортага салуына ықпал етеміз.

Қорытынды. Тәрбие сағатын қорьггыңдылау барысында белсене қатысқан студенттерді (оқушыларды) атап, жеке-жеке баға береміз.

Өткізу жолы

Жұргізуші:

Сәлеметсіздер ме құрметгі көрермендер! Бүгінгі кешке қош келіпсіңдер! Бауырымыз, батырымыз Кайрат Рыскұловке арналған кешті ашық деп жариялауға рұқсат етіңіздер.

Қайрат Рысқұлов Шу қаласына таяу жердегі Новотроицк (қазіргі Төле би) селосыңдағы шопан балаларына арналган мектеп- интернатга оқыды. Мектеітте сол кездегі калыптаскан дәстүр бойынша тәуір оқитындарды қоғамдық жұмыстарға жиі тартатын. Қайрат та бастауыш комсомол ұйымының хатшысы ретінде қабырғә газеттерін шығарып, өлең жазьш, әр түрлі кештерді ұйымдастырудың бел ортасында жүретін. Бір сөзбен айтқаңда, басынан бақайына дейін адамгершілік тәрбиенің иісі сіңген, көпшілігіміз секілді идеал үшін жанын қоюға әзір, сөз бен істің алшақтығын тақ басып алдара білмейтін ангал ұрпақтың өкілі еді. Әкесі Ноғайбай орталау білімі бар мал маманы, бақташы, шешесі Дәметкен сатушы болатын. Кішкентей бала шағаны асырап, бағу үшін үнемі қырда жүретін. Қолдың қысқалығы әсер етті ме, Кайраттан басқа ұл-қыздары ауылдан ұзап шыға қоймады. Үйдің үлкені Есентай — электрик, одан кейінгі Гүлнар- сауда саласында, Талгат — кооператив қызметкері, Ришат — құрылыста қалды. Ал, ең кішкентайлары Меруерт пен Алтынай мектепте...

«Мен оқуға барамын» — деді Қайрат әскерден оралған соң. «Өзін, біл, қарағым», — дедік біз. Оқимын деп ұмтылып тұрған баланы қалай бетінен қағайын, оң батасын беріп, шығарып салдық. 1986 жылдың жазында жалғыз өзі Алматыға кетті. Бір күні «Сәулет- құрылыс институтына оқуға түстім» деген қуанышты хатын алдық. Кайсар еді ғой, не керек...(Әкесінің әңгімесінен)

«Арман қудың ба, алдыңа кара, артыңа алаң болма! Өмірдің өткелін іздеп таптың ба, жүрексінбе, көзді жұм да, қойып кет, белді шеште, кешіп өт» деп жазды кейінірек абақгыдағы кұнделігінде Қайрат. Жиырма бір жасар жігіттің бұлай деп өсиет калдыруьша, қамшының сабындай қып-қысқа ғұмырындағы көрген-білгендері, көңіліне түйгендері әсер еткен болар.

«...Бұл дүниедегі зор бақыт - еркіндік екең ғой, кім білген. Адамньың бостаңдықтағы бір күні ғұмырдан әлдекайда қымбат екенін енді білгеңдеймін».

«Мен казақпын, мың -ліп, мың тірілген, Құшақ жая таныстым сан тілімменең. Жаман үйді қонағы билейді деп, Қала жаздап айырылып өз тілімнен, Өзге тілге еліктеп ел болмайық, Қазағымның артық жоқ өз тілінен...», XX ғасырдың бір туар ұлдарының бірі, жасұлан Қайрат Рысқұлов өз күресін өлеңмен жалғастырып, бостандықтың жарық сәулесі үшін жан аямай арпалысып жатканда, оның тағдырына бүкіл әлем құлақ түрген.

Тұгкынға түстім жаутандай Жоламай ешкім қасыма Бара қалсаң, сәлем айт Елдегі құрбы-досыма...

Кайрат Астана халқы жаңа жылды қарсы алып жаткан алғашқы күні ұсталды. «... Мен өткен жылдың желтоқсан айының 18 кұні Фурманов пен Абай көшелерінің қиыскан жерінде ертеңгі са5ат 9.30-да түсіріліп алынған фотосурет арқылы үстіміздегі жылдың 1 кантары күні камауға алындым» деп жазыпты ол прокурорға берген түсініктемесінде. Маған «жығылганға жұдырық» деп зұлымдықпен мойныма ілген адам өлімі менің ісім емес. Мен сорлылығымнан жазықсыздан-жазыксыз ату жазасын алдым. Өйткені, өзімнің кіналі емес екенімді, адалдығымды, қолымның қан емес екенін канша зар еңіреп айтқаныммен еш ақтай алмадым.

Рысқұловтің жұмбақ өліміне байланысты облыстық прокуратурасының прокуроры Ильиченко қозғаған істің бір жақгы жүргізілгенін айта келіп, Богданов тағы да мынадай күдіктерін ойға салды.

Алдымен, оқиға болған жерді тексеру, зертгеу талабы бұзылган, оған міндетгі түрде қатысуы қажет болса да, тергеуші шақырылмаған.

Куә айғақшы ретінде түрме абақтыдағы жазасын өтеушілерді катыстырған. Сондай-ақ болған жерді тексеру протоколында дәрігерлік сот сарапшы Б.Шалагановтың аты-жөні бар да, қолы қойылмаған. Куә ретінде жауап алынған Л. Ласенконың күдіктері санатынан негізсіз шығарылуы, Қайраттың өз жол қапшьпъгада, жаңа ішкімі бола тұра, моншадан соң қасындағы қылмыскердің ішкиімін сұрап киюі (соған асылған ғой!), ешқандай логикалық қисынға келмейді.

3 жұргізуші:

Бұл хикая әлі де аяқгалмаған сияқты. Өйткені, бұл Қайраттың ғана емес, сенің де, менін де, бәріміздің тарихымыз. Ал, біз ақиқаггы әлі толық білмейміз.

Иә, ол тірі калғанда ақын болар ма еді. Отарлықтың қара түлегінде найзағай болып жарқылдап, жалғыз-ақ өлеңмен Кұн шұғыласындай жалпақ әлемге танылып, бүкіл адамзатқа жүрек шұғыласындай танылып, бүкіл адамзатқа жүрек нұрын шашқан Кайраттың тырнақ алды туыңдьшарында көркемдік тұртыдан алғаңда, әрине, кем соғып жатқан тұстары бар шығар. Бірақ, ол небары жиырмадан енді ғана асқан албырт жас еді ғой! Осыны естен шығармайық. Естіп жүрмін кейбір аскақ мінезді ақындарымыз « Ұлыларды қолдан жасамайық» деген жүрек жарды пікірлерін кейде ірке алмай калған сәттері де болды. Поэзия атты құдіретке көлеңке түспесін деген оймен тереңінен, ақ көңілден айтылған адал сөз шығар. Бұған қосыламын. Бірақ... қылышынан қан тамған сонау катарлы Колбин-изм заманыңда-ақ.

Сөйлесең даусың жетпейтін кез болдың мынау заманға шовинизм еді ғой басты себеп жалғанға, — деп іргесі іріп-шіріген, шідеқашан шаңырағы шайқалған «советгік бақыттық заманымызды» бір болмысын танып, жалғандықтан жұмсалғасын, бір ауыз сөзбен сыпырьш алған жас сұңқарымызды Ұлы десек, кім одан тален боп қалады? Ешкімде.оның балаң үнінен Махамбеттің арынын, Шәкөрімнің қайғысын, Мағжанның махаббатын, Мұқағалидің өкінішін, халқымыздың арман-тілегін сезіне аламыз ба? Иә.бұл кешке құр келмей өз шығармашылықгарың да (өлендерін) ала келіпті. Рахмет.

Келесі кездескенше кұн жақсы. Қош сау болыңыздар.

Такырыбы: «Еңбекке баулу жолдары» тәрбие сағатын өткізудің әдістемелік нұсқауы

Мақсаттары:

Тәрбиелік:студенттердің (оқушылардың) еңбекке кабілеттілігін дамьпып жетілдіру, еңбекгі сүюге баулу, ұлтгық тұрғыда тәрбиелеудің негізімен таныстыру.

Ағартушылық: студенттерді (окушыларды) оз бетімен білім алып, ізденіс жасап еңбек етуге машьпсгандыру.

Нұсқаушылық: студенттерді (оқушыларды) еңбекке қабілетгілігімен қоса іске икемділігін қалыптастыру.

Бағыттаушылық: студентгерді (оқушыларды) еңбекгі тиянақгы, сапалы істеуге бағыттау.

Тәрбие сағатының түрі: сұрақ және ойын кеші

Көрнекілігі: Нақыл сөздер, плакаттар, ұлггық киім үлгілері, жиғаз үлгілері.

Өткізу жоспары

Өткізу жоспары

Көшпелі елдің өмір сүруінің негізгі арқауы болған мал, мінсе - көлік, шөлдесе - сусьш, кисе — киім, ашықса - тамақ болғандықтан, қазақ баласын каршадайынан еңбекгің осы түріне қатыстыруды мақсат тұтқан. Оның еті мен сүтін, қымыран қымызын, құрт-ірімшігін, қылы мен жүнін, терісі мен мүйізін бәрін кәдеге жаратқан. Казіргі нарық экономикасына өтуде осы жайттың маңызының арта түсетіні де тұсінікгі. Олай болса, әрбір ауыл мен қала баласы бәрінен бұрын ата-бабаларының малды қастерлеп, қадыр тұтатынын еш уақытта есінен шығармауы тиіс. Халқымыз жер иесін – Қызыр-ата, қой атасын — Шопан ата, ешкі атасын - Шек-Шек ата, тұйе атасын — Ойсыл қара деп тегін атамаған. Мәселен, төл тілімізде төрт түлікгің жайылымы туралы (қой өрісі, козы өрісі, коктөбе және т.б.), жайлауы (ханжайлау, ойжайлау, төрт жайлау және т. б.) жайлы сөз тіркестері есепсіз.

Қазақ халқы тек малмен ғана емес, шаруашылықтың басқа түрлерімен де (егін салу, аң аулау, бау-бақша және т. б.) айналысқан. Мәселен, «Егін ексең, жүгері ек, жүгері — сүт, жүгері ет», «Нан кұраннан да қасиетті», «Алтын күміс тас екен, арпа бидай ас екен» деген мақал-мәтелдер біздің осы пікірімізге жақсы далел. «Көктемнің әр күні - қыстың бір айына азық»деп, егін салудың, оны орып жинаудың өзі мезгілі болатынын катаң ескерткен.

Халқымыз сәулет өнеріне де ертеден машықганған. Бұған казақ жерінде ерте кезде салынған Отырар, Сайрам, Сауран, Созақ, Яссы, Сығанақ, Исфиджа, т.б. секілді қалалар мен тарихи ескерткіштер куә. Сәулет өнерінің керемет үлгілерін жұртымыз ертегілер мен аңыз-әңгімелерде, батырлар жырларында тек тамсана сөз етпей, өз ұрпағына өнердің осы саласына байланысты білім жүйелері мен дағдыларды сіңіре білген.

Киіз ұй — қазақгың сәулет өнерінің тамаша көрінісі. Осындай үйдің жобасының, төрт қанатты, алты қанатты, он екі қанатты дейтін көптеген түрлері бар. Оның жабдықтарын (кереге, уық, шаңырақ, туырлық, түңдік, жайық, үзік, уық бау, кереге бау, басқұр, ортаңқұр, есік, ергенек, т.б.) жасау үшін қыруар еңбек, асқан икемділік қажет.