тарау. Математикалық модельдеу модель түсінігі

шіні  қызықтыратын  қасиеттерін  сипаттайтын  математикалық  фор-

мулалар, теңдеулер, қатынастар жиынтығы. 

Математикалық  модельдеуге  мысал  ретінде  И.  Ньютонның  нүк-

тенің  классикалық  механикасын  келтіруімізге  болады,  оның  көмегі-

мен  өлшемдері  дене  жүріп  өтетін  қашықтықпен  салыстырғанда  кіші 

болатын  кез  келген  материалдық  объектінің  қозғалысын  сипаттауға 

болады. Қазіргі таңда математикалық модельдеу ғылым мен техника-

ның  барлық  салаларында,  физика,  техника,  химия,  биология,  эконо-

мика,  экология  жəне  т.б.  кеңінен  қолданылуда.  Мысалы,  физикада 

тəжірибелер  жүргізуден  бұрын математикалық  модельдерді пайдала-

нып күрделі зерттеулер жүргізіледі. Осы теориялық модельдеу нəти-

желеріне негізделіп, натуралық түрдегі тəжірибелер əдістемесі құры-

лады  немесе    нақтыланады,  қандай  эффектілерді  қашан  жəне  қай 

жерде  күтуге  болатындығы,  қашан  жəне  нені  тіркеу  керектігі  анық-

талады. 

 

1.4-сурет. Модельдердің өзара байланысы