Тараз 2015 Құрастырушыдан / От составителя
жүктеу/скачать 2.96 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Реформалары
- Назарбаевтың бастамасымен ашылған оқу орындар ы
- Басқа лауазымдары мен мансаптары
Нұрсұлтан Назарбаев есімін әртүрлі нысандарға беру туралы ұсыныстар қазақ қоғамын жиі шулатып жатады. Алайда Елбасы барлық ұсыныстарға келісімін берген жоқ. Өз есімін білім және ғылыммен байланыстыруды дұрыс санаған Н.Назарбаев өз атындағы университеті пен зияткерлік мектептердің ашылуына келісімін берді. Аталған білім беру орталықтарын өз бақылауында ұстауға тырысады. Назарбаев атындағы білім беру мекемелері Назарбаев қоры мен Назарбаев Орталығының үйлестіруімен жүзеге асырылады.РеформаларыЖаңа тәуелсіз мемлекет – Қазақстан Республикасының (16.12.1991) – дамуы, барлық атрибуттары – ұлттық қауіпсіздік, мемлекеттік басқару және биліктің бүкіл тармақтарының өзара әрекет ету жүйесі – бар ұлттық мемлекеттіліктің қалыптасуы Назарбаев есімімен тығыз байланысты. Назарбаев басшылығымен конституциялық құрылыс процесі жүзеге асты, ол 1995 жылдың тамызында еліміздің Негізгі Заңын қабылдаған бүкілхалықтық референдуммен аяқталды. Қазақстанда демократиялық институттарды құру Назарбаевтың аса зор еңбегі болып табылады. Сөз бен баспасөз бостандығы, сайлау және сайлану құқығы, партиялар мен қоғамдық бірлестіктер құру құқығы, дін бостандығы сияқты азаматтық қоғамның мызғымас құндылықтары нақ соның тұсында ғана конституциялық нормаларға айналды. Назарбаев басшылығымен кеңестік өкімшіл-жоспарлы әкімшілік жүйе бұзылғаннан және бірегей халық шаруашылық кешені күйрегеннен кейін алапат дағдарысқа тап болған қазақстандық экономиканы өзгертуге бағытталған аса ауқымды шаралар әзірленіп, іске асырылды. Экономикалық саясатты және демократиялық өзгерістерді ойдағыдай жүзеге асыруға мемлекеттік құрылымның президенттік республика ретіндегі халық таңдаған үлгісі көп септігін тигізді. Түбегейлі экономикалық ырықтандыру мен саяси реформалар белгіленген өзгертулерді пәрменді жүргізуге асыруға көмектесті.1992 жылдың басында Назарбаев «Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен даму стратегиясын» әзірлеп, елдің ішкі және сыртқы саясатының бағыт-бағдарын айқындады. Соның нәтижесінде 1997 жылдың басына қарай елде макроэкономикалық тұрақтылық орын алды, инфляция тоқтатылды, өнеркәсіп жанданып, қаржы-бюджет, салық жүйесі құрылды, жекешелендіру жүргізілді, зейнетақы жинақтау жүйесі дүниеге келді, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын реформалау жүзеге асты. 
Назарбаевтың «Қазақстан-2030» стратегиясы мемлекет дамуының басым бағыттарын айқындады. 2006 жылғы халыққа Жолдауында Қазақстанның бәсекеге қабілетті елу елдің қатарына кіру стратегиясы белгіленген. Назарбаевтың экономист және саясаткер ретіндегі жеке беделі елде қолайлы инвестициялық ахуалдың қалыптасуына, көптеген мемлекеттермен және халықаралық қаржы институттарымен қарқынды экономикалық ынтымақтасуға игі ықпал етті. Республикада ауылды дамытуға, кедейлікпен күресуге, тұрғын үй құрылысын дамытуға және т.с.с. бағытталған ірі-ірі әлеуметтік бағдарламаларды іске асыру басталды. Назарбаев индустриалды-инновациялық даму стратегиясын әзірледі, инвестициялық және инновациялық қорлар құрылды. Дүниежүзілік сарапшылар арасында «қазақстандық үлгі» термині пайда болды. Қысқа мерзім ішінде халықаралық ынтымақтастық тұжырымдамасын қалыптастырды. Оның көптеген бастамалары кең халықаралық жаңғырық тапты әрі мойындалды. Мәселен, Семей ядролық полигонын жабу, ядролық держава мәртебесінен бас тарту, жаһандық және өңірлік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі дәйекті қызмет, т.б. Назарбаев ТМД, ОАО, Кеден одағы, Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы (ШЫҰ), Еуразия одағы сияқты халықаралық құрылымдарды дүниеге әкелудің бастамашысы. Ол БҰҰ Бас Ассамблеясының 47-сессиясында құруды ұсынған Азиядағы өзара ықпалдастық пен сенім шаралары жөніндегі кеңес (АӨСШК) іс жүзінде жұмыс істей бастады. Назарбаев мәдениеттердің, діндердің, өркениеттердің жүйелі сұхбаттасуын жолға қоюға көп көңіл бөледі. 2003, 2006 жылдары Астанада әлемдік діндер көшбасшыларының съездері табысты өтті. Назарбаевтың бастамасымен ашылған оқу орындары:
Басқа лауазымдары мен мансаптары:
Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының, Халықаралық инженерлік академияның, Ресей Федерациясы әлеуметтік ғылымдар академиясының академигі. Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық университетінің Құрметті профессоры. Беларусь ғылым академиясының құрметті мүшесі. М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің құрметті профессоры. Нұрсұлтан Назарбаев – Қазақстанның ең жоғары ерекшелік белгісі – ерекше үлгідегі «Алтын Қыран» орденімен, сондай-ақ әлемнің көптеген елдерінің, халықаралық және қоғамдық ұйымдардың жоғары наградаларымен марапатталған. Ә Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша. «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2012 жылғы 14 желтоқсан. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2012 жылғы 27 қаңтар. «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2011 жылғы 28 қаңтар. «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз!» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2010 жылғы 29 қаңтар. «Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2009 жылғы 6 наурыз. «Дағдарыстан жаңару мен дамуға» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2008 жылғы 16 ақпан. «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру – мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2007 жылғы 28 ақпан. «Жаңа әлемдегі – жаңа Қазақстан» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2006 жылғы 1 наурыз. «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2005 жылғы 16 ақпан. «Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2004 жылғы 19 наурыз. «Бәсекеге қабiлеттi Қазақстан үшін, бәсекеге қабiлеттi экономика үшін, бәсекеге қабiлеттi халық үшін» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2003 жылғы 16 сәуір. «Ішкі және сыртқы саясаттың 2004 жылға арналған негізгі бағыттары» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2002 жылғы 16 сәуір. «Ауылға айрықша назар аударылады. Ішкі және сыртқы саясаттың 2003 жылғы негізгі бағыттары» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2001 жылғы қыркүйек. «2002 жылға еліміздің жағдайы және ішік және сыртқы саясаттағы негізгі бағыттары» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2000 жылғы 16 қазан. «Еркін, тиімді және қауіпсіз қоғамға» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 1999 жылғы қыркүйек. «Елдің тұрақтылығы және қауіпсіздігі жаңа жүз жылдықта» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 1998 жылғы қыркүйек. « Елдегі жағдай және ішкі және сыртқы саясат бағыттарындағы: қоғамдағы демократизация, экономикалық және саяси реформалар жаңа жүз жылдықта» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 1997 жылғы қазан. «Көркею, қауіпсіздік және барлық қазақстандықтың әл-ауқатының жақсарту» Нурсултан Абишевич Назарбаев Биография Родился 6 июля 1940 года в селе Чемолган Каскеленского района Алма-Атинской области. Назарбаев Нурсултан Абишевич родился 6 июля 1940 года в селе Шамалган Каскеленского (ныне – Карасайского) района Алма-Атинской области. В 1958 году Н.А. Назарбаев с медалью окончил среднюю школу имени Абая в селе Каскелен. В 1958 году по комсомольской путевке Н.А. Назарбаев направлен на строительство металлургического завода в Темиртау. С 20 ноября 1958 года по 26 апреля 1960 года в составе группы казахских юношей Н.А. Назарбаев проходит учебу в городе Днепродзержинске (Украина) в техническом училище № 8 при Днепровском металлургическом заводе (ныне – ОАО «Днепровский металлургический комбинат»). С 1960 по 1969 годы работал на Карагандинском металлургическом комбинате. С 1960 по 1969 год Н.А. Назарбаев работал на Карагандинском металлургическом комбинате.
В 1967 году окончил высшее техническое учебное заведение (ВТУЗ) при Карагандинском металлургическом комбинате. С 1969 по 1973 годы - на партийной, комсомольской работе в городе Темиртау Карагандинской области. С С октября 1973 года по март 1977 года – секретарь парткома Карагандинского металлургического комбината. 1973–1976 годы – Н.А. Назарбаев учится в заочной Высшей партийной школе при ЦК КПСС. В период с марта по декабрь 1977 года Н.А. Назарбаев – секретарь Карагандинского обкома партии. В 1973-1977 годах - секретарь парткома Карагандинского металлургического комбината. С 1977 по 1979 годы - секретарь, второй секретарь Карагандинского обкома партии. С декабря 1977 года по декабрь 1979 года – второй секретарь Карагандинского обкома партии.
С 1981 по 1986 год – член Центральной Ревизионной комиссии КПСС. С марта 1984 года по июнь 1989 года – Председатель Совета Министров Казахской ССР. Член ЦК КПСС с 1986 по 1991 год. В 1979-1984 годах - секретарь Центрального Комитета Компартии Казахстана. С 1984 по 1989 годы - Председатель Совета Министров Казахской ССР. В 1989-1991 годах - первый секретарь Центрального Комитета Компартии Казахстана. Одновременно с февраля по апрель 1990 года – Председатель Верховного Совета Казахской ССР. С 1989 года по январь 1992 года – народный депутат СССР, депутат Верховного Совета СССР 10-го, 11-го созывов. Одновременно с февраля по апрель 1990 года - Председатель Верховного Совета Казахской ССР. С апреля 1990 года - Президент Республики Казахстан. 24 апреля 1990 года на первой сессии Верховного Совета Казахской ССР 12-го созыва Н.А. Назарбаев избирается Президентом Казахской ССР.
29 декабря 1992 года в Российской академии управления (г. Москва) Н.А. Назарбаев защитил докторскую диссертацию на тему «Стратегия ресурсосбережения в условиях становления и развития рыночных отношений». Специальность 08.00.05 – «Экономика, планирование, организация управления народным хозяйством и его отраслями». 29 апреля 1995 года в результате всенародного референдума полномочия Президента Н.А. Назарбаева были продлены до 2000 года (за это высказалось 95,46% избирателей при явке 91,26%). 10 января 1999 года по итогам очередных выборов Президента Республики Казахстан на альтернативной основе вновь убедительную победу одержал Н.А. Назарбаев (при поддержке 79,78% голосов). 29 апреля 1995 года в результате всенародного референдума полномочия Президента Н.А. Назарбаева были продлены до 2000 года. 10 января 1999 года на альтернативной основе был избран Президентом Республики Казахстан, получив 79,78 процента голосов избирателей. 4 декабря 2005 года был вновь избран Президентом Республики Казахстан, получив 91,15 процента голосов избирателей. 4 декабря 2005 года состоялись очередные президентские выборы. За кандидата Н.А. Назарбаева было подано 91,15% голосов всех избирателей. 15 июня 2010 года статус Лидера Нации закреплен за Президентом Республики Казахстан согласно Конституционному закону Республики Казахстан «О внесении изменений и дополнений в некоторые конституционные законы Республики Казахстан по вопросам совершенствования законодательства в сфере обеспечения деятельности Первого Президента Республики Казахстан – Лидера Нации». 14 июня 2010 года вступил в силу Конституционный Закон Республики Казахстан № 289-IV «О внесении изменений и дополнений в некоторые конституционные законы Республики Казахстан по вопросам совершенствования законодательства в сфере обеспечения деятельности Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации». 3 апреля 2011 года был вновь избран Президентом Республики Казахстан, получив 95,5 процента голосов избирателей. На выборах, состоявшихся 26 апреля 2015 года, одержал победу, получив 97,75 процента голосов избирателей.
Верховный Главнокомандующий Вооруженными силами Республики Казахстан. Председатель Ассамблеи народа Казахстана. Председатель Народно-демократической партии «Нур Отан». Председатель Совета безопасности Республики Казахстан. Доктор экономических наук. Академик Национальной академии наук Республики Казахстан, Международной инженерной академии, Академии социальных наук Российской Федерации. Почетный профессор Казахского государственного национального университета имени Аль-Фараби. Почетный член Белорусской академии наук. Почетный профессор Московского государственного университета имени М.В. Ломоносова. Верховный главнокомандующий Вооруженными Силами Республики Казахстан. Председатель Ассамблеи народа Казахстана. Председатель партии «Нур Отан». Председатель Совета Безопасности Республики Казахстан.
Супруга, Сара Алпысовна Назарбаева, с февраля 1992 года – основатель и президент Международного детского благотворительного фонда «Бобек». С июля 1994 года С.Назарбаева – президент фонда «SOS – детские деревни Казахстана». У Президента три дочери. Назарбаева Дарига Нурсултановна (1963 г.р.), старшая дочь. Имеет двух сыновей и дочь. Доктор политических наук. Заместитель председателя Мажилиса Парламента Республики Казахстан. Кулибаева Динара Нурсултановна (1967 г.р.), средняя дочь. Воспитывает сына и двух дочерей. С 2004 года является председателем совета директоров Казахстанско-Британского технического университета. Назарбаева Алия Нурсултановна (1980 г.р.), младшая дочь. Воспитывает двух дочерей. Руководитель строительной компании «Элитстрой». Государственные награды СССР и зарубежных стран: – Орден Трудового Красного Знамени (1972 г.). – Орден «Знак Почета» (1972 г.). Звания, титулы и награды иностранных государств – Орден Святого благоверного князя Даниила Московского I степени (Русская Православная Церковь, 13 ноября 1996 г.) – за многополезную деятельность по восстановлению исторической справедливости – возвращение святынь православной церкви. – Кавалер Большого креста, декорированного большой лентой, ордена «За заслуги перед Итальянской Республикой» (Итальянская Республика, 5 мая 1997 г.). – Орден князя Ярослава Мудрого I степени (Украина, 14 октября 1997 г.) – за выдающийся личный вклад в развитие дружбы и сотрудничества между Украиной и Республикой Казахстан. – Орден «Буюк хизматлари учун» (Республика Узбекистан, 31 октября 1998 г.) – за огромный вклад в развитие отношений дружбы и взаимовыгодного сотрудничества между Республикой Узбекистан и Республикой Казахстан, дальнейшее углубление исторически сложившихся узбекско-казахских культурных, духовных и экономических связей, укрепление традиционных уз добрососедства между народами обеих стран. – Орден Святого Андрея Первозванного (Российская Федерация, 12 октября 1998 г.) – за большой личный вклад в укрепление дружбы и сотрудничества между народами России и Казахстана. – Орден «Звезда Румынии» («Стяуа Ромынией») (Румыния, 11 ноября 1999 г.) – в знак признания особого вклада в развитие взаимопонимания, мира и сотрудничества между Румынией и Республикой Казахстан. – Большой Крест ордена Витаутаса Великого (Литовская Республика, 11 мая 2000 г.) – за заслуги и личный вклад в дело развития межгосударственных отношений между Литвой и Казахстаном. – Орден «Большая звезда Почета за заслуги перед Австрийской Республикой» (Австрийская Республика, март 2000 г.) – за выдающиеся заслуги в деле укрепления дружественных связей между Австрией и Казахстаном в экономической, политической и культурной областях. – Орден Исмоили Самони (Республика Таджикистан, 6 июля 2000 г.) – за большие заслуги в углублении традиционных братских связей между народами Таджикистана и Казахстана, таджикско-казахстанских отношений, дружбы и взаимовыгодного сотрудничества, за важный вклад в установление мира в Таджикистане, а также за неустанные усилия по сближению народов Содружества Независимых Государств. – Большой Крест Ордена Святого Михаила и Святого Георгия (Великобритания, 15 ноября 2000 г.) – в знак признания заслуг в деле ядерного разоружения. – Орден Спасителя (Греческая Республика, 16 июля 2001 г.). – Орден Короля Томислава на ленте с большой звездой (Хорватия, 18 июля 2001 г.) – за вклад в развитие дружественных связей между Республикой Хорватия и Республикой Казахстан. – Орден Пия IX (Ватикан, 11 октября 2001 г.) – за искусность и талантливость в управлении государством, в знак благодарности за оказанный прием в Астане. – Золотой почетный орден Свободы (Республика Словения, 22 мая 2002 г.) – в признание заслуг в укреплении дружественных отношений между Республикой Словения и Республикой Казахстан. – Орден Белого орла (Республика Польша, 24 мая 2002 г.) – в знак признания особых заслуг в развитии сотрудничества между Республикой Польша и Республикой Казахстан. – Орден «Великого Бадра» (Королевство Саудовская Аравия, 3 марта 2004 г.). – Орден Леопольда I (Королевство Бельгия, 5 декабря 2006 г.). – Орден «Независимость» (Государство Катар, 11 марта 2007 г.). – Орден Ахмата Кадырова (Чеченская Республика, 4 июня 2007 г.). – Орден двойного белого креста I степени (Словацкая Республика, 21 ноября 2007 г.). – Юбилейная медаль «140 лет Сенату Парламента Румынии» (Румыния, 22 ноября 2007 г.). – Большой крест Ордена Заслуг с цепью (Венгрия, 23 ноября 2007 г.). – Орден «Великого Нила» (Египет, 17 мая 2008 г.). – Большой Крест ордена Почетного легиона (Французская Республика, 11 июня 2008 г.). – Орден Хризантемы на Большой ленте (Япония, 19 июня 2008 г.). – Орден Дубовой короны (Великое Герцогство Люксембург, 27 июня 2008 г.). – Орден «Эрдэнэ Очир» (Монголия, 6 августа 2008 г.). – Орден Трех звезд (Латвийская Республика, 3 октября 2008 г.). – Орден «Заида» (Объединенные Арабские Эмираты, 16 марта 2009 г.). – Орден Белой розы Финляндии (Финляндия, 24 марта 2009 г.). – Орден «Мугунхва» («Вечно цветущая роза») (Республика Корея, 13 мая 2009 г.). – Орден Турецкой Республики Первого класса (Турецкая Республика, 22 октября 2009 г.). – Орден Славы и Чести (Русская Православная Церковь, 18 января 2010 г.) – за большой вклад в межрелигиозное сотрудничество, в дело укрепления мира и дружбы между народами. – Орден Свободы (Украина, 6 июля 2010 г.) – за выдающийся личный вклад в развитие украинско-казахстанского сотрудничества. – Орден Креста Земли Марии (Эстонская Республика, 18 апреля 2011 г.) – за особые заслуги перед Эстонской Республикой. Государственные награды Орден Трудового Красного Знамени (СССР, 1972) Орден «Знак Почёта» (СССР, 1972) Орден Князя Ярослава Мудрого I степени (Украина, 14 октября 1997) Кавалер Большого креста, декорированным большой лентой ордена «За заслуги перед Итальянской Республикой» (Италия, февраль 1998) Орден Святого апостола Андрея Первозванного (Россия, 12 октября 1998) Орден «Буюк хизматлари учун» (Узбекистан, 31 октября 1998) Орден «Звезда Румынии» («Стяуа Ромынией») (Румыния, 11 ноября 1999) Большой Крест ордена Витаутаса Великого (Литва, 11 мая 2000) Орден «Большая звезда Почёта за заслуги перед Австрийской Республикой» (Австрия, март 2000) Орден Исмоили Самони (Таджикистан, 6 июля 2000) Большой Крест Ордена Святого Михаила и Святого Георгия (Великобритания, 15 ноября 2000) Орден Спасителя (Греция,16 июля 2001) Орден короля Томислава на ленте с большой звездой (Хорватия, 18 июля 2001) Орден Пия (Ватикан,11 октября 2001) Золотой почётный орден Свободы (Словения,22 мая 2002) Орден Белого орла (Польша,24 мая 2002) Орден «Великого Бадра» (Саудовская Аравия ,3 марта 2004) Орден Леопольда I (Бельгия, 5 декабря 2006) Орден «Независимость» (Катар, 11 марта 2007) Орден первого президента Чечни Ахмата Кадырова (Чеченская Республика, 4 июня 2007) Орден двойного белого креста I степени (Словакия, 21 ноября 2007) Юбилейная медаль «140 лет Сенату Парламента Румынии» (Румыния, 22 ноября 2007) Большой крест с цепью (Венгрия ,23 ноября 2007) Орден «Великого Нила» (Египет, 17 мая 2008) Большим Крестом ордена Почётного легиона (Франция, 11 июня 2008) Орден Дубовой Короны (Люксембург, 27 июня 2008) Орден Хризантемы на Большой ленте (Япония, 19 июня 2008) Орден «Эрдэнэ Очир» (Монголия, 6 августа 2008) Орден Святого благоверного князя Даниила Московского I степени (РПЦ, 13 ноября 1996) жүктеу/скачать 2.96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
лемдік сарапшылардың мойындауынша, Қазақстандағы Назарбаев пен оның пікірлестері жүргізіп келе жатқан өзгерістер ХХ ғ. соңында пайда болған жаңа тәуелсіз мемлекеттер тарихындағы ең табыстылардың бірі болып есептеледі.
1969 по 1973 год – на партийной, комсомольской работе в городе Темиртау Карагандинской области. 