Техника безопасности при выполнении лабораторных работ Научно – производственное предприятие «Учтех – Профи»


Әр түрлі мәні бар токтардың адамға әсер ету сипаты



Pdf көрінісі
бет7/15
Дата17.09.2022
өлшемі0.65 Mb.
#460850
түріНұсқаулар
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   15
МУ ЗЖ ЭҚҚТ каз

Әр түрлі мәні бар токтардың адамға әсер ету сипаты 
 
Токтың адамға әсер ету қаупі оның мәніне байланысты қалай өзгеретінін 
толығырақ қарастырайық. Бұл жағдайда ток адам арқылы ең типтік 
жолдармен өтеді деп болжаймыз, атап айтқанда қол-қол немесе қол-аяқ. 
Сезілетін ток. Адам 50 Гц айнымалы токпен орташа есеппен 1,1 мА және 
тұрақты токпен шамамен 6 мА болатын аз токтың әсерін сезіне бастайды. Бұл 
әсер айнымалы ток кезінде аздап қышумен және аздап қысумен (қышумен), ал 
тұрақты ток кезінде - тірі бөлікке тиетін аймақтағы терінің жылыну сезімімен 
шектеледі. 
Организмнен өткен кезде елеулі тітіркенуді тудыратын электр тогы сезілетін 
ток деп аталады, ал бұл токтың ең аз м
11
әні шекті сезілетін ток деп аталады. 
Әр түрлі адамдарда байқалатын токтардың шекті мәні әртүрлі. 
Сезім ықтималдығы және жиілігі 50 Гц болатын ең кіші токтар, яғни шекті 
сезілетін токтар кестеде көрсетілген. 1.1. 
Сезімнің 
ықтималдығы 99,9 
50 
10 


0,1 


Шекті сезілетін ток, мА 
Пороговый ощутимый 
1,59 
1,11 0,91 
0,86 
0,76 
0,63 
Кесте 1.1. Әр түрлі күш тогының әсерінен сезімнің ықтималдығы
Осылайша, 50 Гц жиіліктегі 0,63 мА айнымалы токтың әсерін тек мыңнан 
1 адам сезінеді, ал 1,59 мА ток-мыңнан 999 адам. 
Айта кету керек, шекті сезілетін токтардың көрсетілген мәндері қол - қол 
немесе қол — аяқ жолымен ток өткен кезде ғана жарамды. Егер байланыс 
дененің нәзік терісі бар басқа бөліктерімен, соның ішінде қолдың артқы 
жағымен, бетімен және т.б. жасалса, онда адам одан да аз ток сезіне 
бастайды. Тұрақты кернеудегі ең аз 40 мкА ток тілмен сезіледі. 
Шекті сезілетін ток адамға зақым келтіре алмайды және бұл тұрғыда 
қауіпті емес. Алайда, бұл токтың адам арқылы ұзақ (бірнеше минут ішінде) 
өтуі оның денсаулығына теріс әсер етуі мүмкін, сондықтан қолайсыз. 
Сонымен қатар, сезілетін ток а
1
п

аттың жанама себебі болуы мүмкін, 
өйткені адам токтың әсерін сезініп, өзінің қауіпсіздігіне деген сенімін 
жоғалтады және дұрыс емес әрекеттер жасай алады. Сезілетін токтың 
күтпеген жерден әсер етуі әсіресе қауіпті, бұл адамның еріксіз қате 
әрекеттерін тудырады, бұл тірі бөліктердің жанында, биіктікте және басқа да 
осындай жағдайларда жұмыс істеу кезінде оған қауіпті күшейтеді. 


Ұзақ уақыт бойы (бірнеше сағат ішінде) адам арқылы зиян келтірместен және 
ешқандай сезім тудырмай өтетін қауіпсіз ток шекті сезілетін токтан бірнеше 
есе аз екені анық. Қауіпсіз токтың нақты мәндері орнатылмаған, бірақ 
практикалық мақсаттар үшін оның ең үлкен мәндерін 50 Гц айнымалы токта 
50...75 мкА және тұрақты ток кезінде 100...125 мкА тең қабылдауға болады. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   15




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет