«Техникалық жылудинамика» ПӘнінің ОҚУ Әдістемелік кешені
жүктеу/скачать 2.05 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы
Дәріс 6(4 сағат) Тақырып. Ылғалды ауа Дәріс сабақтың мазмұны 1 Негізгі түсініктер мен анықтамалар. 2 Психрометр және гигрометр. 3 ылғалды ауаның Атмосфералық ауада қандай-бір мөлшерде су буы түрінде, кейде су тамшылары түрінде (су туманы) немесе мұз бөліктері (мұз тұманы) түрінде ылғал болады. Мұндай құрақ ауа мен ылғалдың қоспасын ылғалды ауа деп айтады. Ауаның абсолют ылғалдылығы  деп, бір м3 ылғылды ауадағы, су буының кг-мен алынған мөлшері аталады. Өйткені ылғалды ауа газ қоспасы болғандықтан қоспадағы бу көлемі барлық қоспа көлеміне тең, демек абсолют ылғалдылық қоспадағы бу тығыздығымен өзінің  парциал қысымы мен қоспа температурасы бойынша өрнектеле алады, кг/м3:
мұндағы  - су буының массасы, кг;
 - ылғалды ауаның көлемі, м3.
Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы  деп абсолют ылғалдылықтың , кг/м3, максимал мүмкін болатын ылғалдылыққа , кг/м3, қатынасын айтады, сонда берілген қысым мен температурада ауаға су буымен қаныққан =
Салыстырмалы ылғалдылық %-бен өлшенеді:
Будың парциалдық қысымын анықтау үшін гигрометр деп аталатын құралмен пайдаланады. Осы құрал көмегімен шык нүктесін анықтайды. Шык нуктес деген м з ол ауа каныккан болу уш н туракты кысымда ауаны салкындату температурасы ( Ауаның ылғалдылығын анықтау үшін психрометрлік жіне гигрометрлік өлшеу әдістерімен пайдалынады. Психрометрлік өлшеу әдісі бойынша қанықпаған ауада тұрған ылғалды материалмен оралған сынапты термометрдің көрсеткіші құрғақ термометрдің көрсеткішінен төмен болады. Бұл қанықпаған ауаның жұқа су қабатының бетімен жанасқан кезде ылғалдың жылу тасымалы осы жұка қабатқа берілуімен түсіндіріледі.
Судың ауадан алатын жылуы, булануға жұмсалатың жылуға тең болғанда, су температураның артуы тоқтайды. Бұл қалыптасқан су температурасын су термометр температурасы деп айтады. Дымқыл ауаның параметрлерін және әртүрлі материалдарды кепті-руге байланысты туындайтын практикалық сұрақтарды шешу үшін Л.К.Рамзин (1918 ж ) ұсынған Id- диаграммасын қолдануға болады.
Әртүрлі сызықтардың ыңғайлы орналасуы үшін координаттар өстерінің арасындағы бұрышы 135°және ордината өсі тік болып салынған.  - диаграммада ылғалдылықтың тұрақты сызығы  абцисса өсіне паралель, ал изотерма сызығы  абцисса өсіне көлбеу тұрғызылған оның көлбеу бұрышы температура өскен сайын өсе береді. Ал салыстырмалы ылғалдылықтың тұрақты сызығы  координаттар өсінен бастап шығатын сәулелер шоғыры түрінде болады. Энтальпияның тұрақты сызығы  ордината өсіне 135°салынған. Сонымен қатар, - диаграммасынан ылғалды ауаның әр күйі үшін шық нүктесін, яғни су буымен толық қанығатын ( ) нүктесінің температурасын табуға болады.
Дмаграмманың төмен жағында будың парциалды қысым
Сурет 1 – ылғалды ауның Қыздыру процессі (суыту) тік вертикалды сызықпен көрсетілген ( Булану дымның молшер мына формуламен аныкталады
мұндағы  ,  - - диаграммасындағы құрғату процесстің басында және аяғындағы ылғалдылықтың құрамы, г/кг;
Калорифердегі ауаға келтірген жылулықтың мөлшері
мұндағы  ,  - - диаграммасындағы қыздыру процесстің басында және аяғындағы энтальпиясы, кДж/кг.
Өздік бақылау сұрақтар 1 Ылғалды ауа дегеніміз не? 2 Қаныққан және қанықпаған ауа дегеніміз не? 3 Ауаның абсолют ылғалдылығы деп нені айтады? 4 Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы деп нені айтады? 5 Ылғалдылықтың құрамы деген не? 6 Что такое температура точки росы? 7 Ылғалды ауның 8 Ылғалды ауның Қолданылған оқулықтар 1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20 2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15 3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16 4 Баскаков Б.В., Берг О.К., Витт и др. «Теплотехника» - М.: Энергоатомиздат., 1991. – б. 4-11, б. 40-41 5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.
жүктеу/скачать 2.05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
диаграммасы.
,
.
.
). Шык нуктес н б ле отырсак парциалды кысымды кесте бойынша аныктау керек .
,ал ордината өсіне энтальпия 
салынады.
сызығы көрсетілген (сурет 1) .
сызығы бойынша өтеді деп адиабаттық деп аталады. ымның булануын процесс 
, кг/с:
,
, кВт: 
,