Термин: a тілдің құрылымын атайды


A)& Дыбысқа еліктеу теориясы



бет3/6
Дата13.06.2016
өлшемі0.77 Mb.
#132439
1   2   3   4   5   6

A)& Дыбысқа еліктеу теориясы


B) Тіл шығуының эмоционалдық теориясы

C) Қоғамдық шарттасу теориясы

D) Еңбек айқайы теориясы

E) Тілдің шығуы туралы марксистік теория

*****

“Тіл дамуының өсімдіктер мен хайуанаттардың өсіп дамуынан ешқандай айырмашылығы жоқ” деп есептеп, тілді биологиялық құбылыстың қатарына жатқызған ғалымды атаңыз:



A) Н.Я.Марр

B)& А.Шлейхер

C) И.П.Павлов

D) К.Бюхер

E) Ж.Руссо

*****


Тілдердің тоғысу барысындағы құбылыс:

A) Эпентеза

B) Диэреза

C)& Субстрат

D) Протеза

E) Эпитеза

*****

Сөздердің шығу тегін айқындау үшін қандай принциптер қолданылады?



A)& Генеологиялық, фонетикалық, морфологиялық, семантикалық, этимологиялық

B) Синхронды, диахронды

C) Сипаттамалы жәнет тарихи

D) Дәстүрлі, тарихи, морфологиялық

E) Этнологиялық, генеологиялық, дәстүрлі, тарихи

*****


Тілдердің тоғысу процесінде пайда болатын құбылыс қалай аталады? (Этникалық топтардың бірігуі)

A) Префикс

B) Флексия

C) Сегменттік

D)& Субстрат

E) Суффикс

*****

Жалғалмалы тілдер қатарына қандай тілдер жатады?



A) Коряк, чукот

B) Вьетнам, бирма

C) Хинди, корей

D)& Түркі, монғол

E) Қытай, ағылшын

*****


Тілдік субстрат қандай процеспен тығыз байланысты?

A) Генетикалық


B) Биологиялық

C)& Этногенетикалық

D) Тарихи-саяси

E) Саясат

*****

Тіл дамуында әсер ететін жағдайлар:


A) Сыртқы жағдай


B)& Ішкі жағдай

C) Дифференциялау процесі

D) Қоғамдық жағдай

E) Тіл дамуының ішкі жағдайы мен сыртқы жағдайлары

*****

Халықаралық жасанды тілдердің түрлері:


A) Эсперанто, ұлттық тіл


B) Идо, жазба тіл

C)& Эсперанто, идо, окциденталь, интерлингва

D) Ұлттық тіл, әдеби тіл

E) Жазба тіл, ауызша тіл

*****

Этимологиялық принцип пен дәстүрлік – тарихи принциптің көздейтін мақсаты:



A) Сөздің құрамындағы дыбыстардың айтылуын сақтап жазуды

B) Біркелкі дыбысталатын сөздерді ажыратуды

C)& Сөздердің шығу тегін сақтап жазуды

D) Тілдің ерте кездегі жазылуын

E) Сөздердің түбір тұлғасын сақтап жазуды

*****


Тілдік құбылыстарды тарихи даму барысы тұрғысынан қалай аталатынын анықтаңыз:

A) Топонимика

B) Синтагматика

C) Парадигматика

D) Синхрония

E)& Диахрония

*****

Монофтонг:


A) Тілдің негізгі бірлігі


B) Лексикалық бірлік

C) Морфема

D) Түбір

E)& Артикуляциясы мен акустикасы тұрақты болатын дауысты дыбыс

*****

Сөйлеудің фонетикалық жақтан мүшеленуі:


A)& Фраза, такт, буын, дыбыс


B) Сөз, буын, дыбыс, әуен

C) Фраза, интонация

D) Мелодика, әуен

E) Буын, дыбыс, темп

*****

Дифтонгтар:



A) Дыбыстау аппараты

B) Дауыссыз дыбыс

C)& Буын құрайтын, екі элементтен тұратын күрделі дауысты

D) Буын құрайтын, үш элементтен тұратын күрделі дауысты

E) Екі дауыссыз дыбыс

*****


Ассимиляция дегеніміз не?

A) Сөз ішіндегі дыбыстардың орын ауыстыруы

B) Дауыстылардың дауыссыздарға ықпалы немесе керісі

C) Дыбыстардың бейімделуі

D) Дыбыс қыстырылып айтылу

E)& Түбір мен қосымша және сөз аралығындағы көрші дыбыстардың бір-біріне әсер етіп үйлесуі

*****

Сингармонизм дегеніміз не?



A)& Дауыстылардың бір-бірімен үндесуі

B) Түбір мен қосымша аралығы

C) Түбірдің соңғы дыбысы мен қосымшаның бірінші дыбысының үндесімі

D) Дауыссыздардың үйлесімі

E) Бір жуан бір жіңішке келуі

*****


Вокализм:

A) Тілдегі дауыссыз дыбыстар жүйесі

B) Сан мағынасын білдіретін атрибутивті мағыналық категория

C) Славяндардың ең көне әліппесі

D)& Тілдегі дауысты дыбыстар жүйесі

E) Дыбыстардың бір жіңішке бір жуан келуі

*****

Екпіннің қызметін көрсетіңіз:



A)& Кульминативтік

B) Аталымдық

C) Перцептивтік

D) Предикативтік

E) Қоғамдық

*****


«Болат кеше қаладан келді» деген сөйлемдегі екпіннің түрі:

A) Квантативті екпін

B) Музылкальды екпін

C) Динамикалық екпін

D)& Логикалық екпін

E) Фразалық екпін

*****

Жылжымалы екпін қай тілдерде?



A)& Орыс тілінде

B) Қытай


C) Серб

D) Ағылшын француз

E) Түркі тілдерінде

*****


Фонетикалық принциптің мақсаты:

A) Тілдің ерте кездегі жазылуын өзгертпей сақтау

B) Біркелкі дыбысталатын сөздерді ажырату

C) Сөздердің түбір тұлғасын сақтап жазу

D) Сөздердің шығу тегін (этимологиясын) сақтап жазу

E)& Сөздің құрамындағы дыбыстардың айтылуын сақтап жазу

*****

Қай тілдерде екпін грамматикалық тәсіл ретінде қолданылады?



A)& Түркі, француз

B) Орыс, француз

C) Герман, француз

D) Финн-угор

E) Финн-француз

*****


Тілдің түрлі единицаларына байланысты екпін түрлері нешеге бөлінеді:

A) 4-ке


B)& 6-ға

C) 2-ге


D) 3-ке

E) 5-ке


*****

Орыс тілі екпіннің қай түріне жатады?

A) Тұрақты

B)& Жылжымалы

C) Квантативті

D) Музыкалы

E) Аффективті

*****


Мына фонетикалық құбылысты (лақ-ылақ, рас-ырас) ғылым тілінде қалай атайды?

A) Метатеза

B) Эпентеза

C)& Протеза

D) Аккомодация

E) Диссимиляция

*****

Дыбыстау мүшелерінің жиынтығы:



A) Дауыс шымылдығы

B)& Сөйлеу аппараты

C) Тіл

D) Консонантизм



E) Монофтонг

*****


Екі дауыстының тіркесінен құрылатын дауыстылардың айрықша түрінің аталуы:

A) Мелодика

B) Фонема

C) Дифтонгоид

D) Вокализм

E)& Дифтонгтар

*****

Сөздер мен олардың дыбыстық формаларын ажырататын, ары қарай бөлшектеуге келмейтін дыбыстық еденица



A) Мелодика

B) Морфема

C) Фраза

D)& Фонема

E) Такт

*****


Фонема теориясының алғаш рет негізін қалаған лингвист:

A) Л.В.Щерба

B)& И.А.Бодуэн де Куртанэ

C) Н.С.Трубецкой

D) В.В. Виноградов

E) Д.Н.Ушаков

*****

Тіл дыбыстарын лингвистикалық аспектіде қарастыратын ілім:



A) Фраза

B) Мелодика

C)& Фонология

D) Такт


E) Буын

*****


Ең ірі фонетикалық единица:

A) Дыбыс


B) Буын

C) Такт


D)& Фраза

E) Мелодика

*****

Фразалардың басын біріктіретін құбылыс;



A) Дыбыс

B) Мелодика

C)& Интонация

D) Такт


E) Буын

*****


Дауыс ырғағының көтеріліп барып қайта көтерілуі не деп аталады?

A) Дыбыс


B) Буын

C) Фраза


D) Такт

E)& Мелодика

*****

Такт дегеніміз не?



A) Такт буындарға жіктеліп бөлшектенеді

B)& Такт фразаның бір екпінге бағынған бөлшегі

C) Дауыс ырғағының көтеріліп барып басылуы

D) Ең ірі фонетикалық единица

E) Ең кіші фонетикалық единица

*****


Буынның жасалуы:

A) Бір буынның созылып айтылуы арқылы

B)& Буын бір дыбыстан немесе бірнеше дыбыстың тіркесінен жасалады

C) Бір дыбыстан буын жасалмайды

D) Дауыс ырғағының көтеріліп барып басылуынан

E) Фразалардың басын біріктіру арқылы.

*****

Тілдегі кейбір сөздердің соңындағы дыбыстарының түсіп қалуы:



A) Элизия

B)& Апокопа

C) Диэреза

D) Эпентеза

E) Метатеза

*****


Түркі тілдерінің ішінде әсіресе тува тілінде жиі ұшырасатын құбылыс:

A)& Метатеза

B) Апокопа

C) Диэреза

D) Эпентеза

E) Элизия

*****

Сөз құрамындағы дыбыстардың орын ауысу құбылысы:



A) Диэреза

B) Электеза

C) Протеза

D) Эпитеза

E)& Метатеза

*****


“Қонағын сүймеген баласын ұрады” деген мақалдағы фраза саны:

A) 4


B)& 2

C) 3


D) 5

E) 1


*****

Біркелкі дыбыстардың немесе өз ара ұқсас дыбыстардың өзгеруі:

A) Регрессивті ассимиляция

B) Диэреза

C) Элизия

D) Редукция

E)& Диссимиляция

*****


Белгілі бір фонетикалық жағдайда дыбыстардың әлсіреп, көмескіленуі:

A) Элизия

B) Диэреза

C)& Редукция

D) Эпентеза

E) Протеза

*****

Кейбір фонетикалық жағдайда дыбыстардың мүлдем түсіп қалуы:



A) Эпентеза

B) Метатеза

C) Протеза

D) Сингармонизм

E)& Элизия

*****


Фонема теориясының алғаш рет негізін қалаған лингвист:


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет