Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі Ш.Есенов атыңдағы Каспий технологиялар және инжиниринг университеті
СРСП
Тақырыбы: Диэлектрикті материалдар
Орындаған: Есейұлы Алау
Тобы: ЭЭ-21-3
Тексерген: Епенова Жанар
Ақтау 2022 жыл
Газ тәріздес диэлектриктер
Газдардың ішіндегі ең жиі кездесетін диэлектрик ол ауа, себебі ауа барлық сұйық және қатты заттармен бірге әрбір электр құрылғыларында қосымша оқшаулау болып келеді. Ауаның бір айтарлықтай кемдігі – оның электр беріктігінің төмендігінде. Сондықтан электротехникада ауадан басқа электр беріктігі үлкенірек, ішіне галогендер қосылған газдарды пайдаланады. Ол газдардың молекулаларының салмағы ауыр болғандықтан, ионизация болу үшін өрістің қуаты көбірек болу керек. Сондай газдарды электрлік беріктігі жоғары газдар дейміз. Мысалы элегаз /SF6/ деген газдың электр беріктігі ауаға қарағанда 2,5 есе жоғары. Элегаздың сондай жоғары болғанынан оны конденсаторларда, кабельде де тағы да басқа газ тығыздығы жоғары болатын электр құрылғыларда қолданады. Электр беріктігі жоғары газдарға перфторланған көмірсутектері жатады, парфторланған дегеніміз көмірсутектерінің молекуласындағы сутегі атомдарының орнына фтордың атомдарын енгізеді, жалпы газдың құрамы СхҒу болады. Бірақта бұл газдарды түгелдей электротехникада пайдалануға болмайды, өйткені кейбір газда доғаның әсерінен құрамынан фтор шығады да, адамның денсаулығына әсер етеді.
Электр және газ деген сөзді қысқартып элогаз деп атаған 1- суретте екі метал тұр, дискілі электрод екі басы домалақтап қайырылған ауаның ішінде тұр және газдардың абсалюттік қысымы элегазға байланысты 1 - таблицада көрсетілгендей.
Электрлі газ ( элегаз) 5,1 есе ауадан ауыр және төменгі температурада қайнайды ол мүмкіндігінше сығылады (қалыпты температурада) қысымы 2 МПа сұйытылмаған жағдайда. Электірлі газ (элогаз) реакциясы жоқ химиялық жағдайы жақсы, 8000 С ыстықта ыдырамайды, оны табысты түрде конденсаторда, кабельде пайдаланады. Әсіресе элогазда жоғарғы қысымда пайдаланады.
Дихлордифторметан ССL2F - бұны фреон деп атайды. (фреон – газ) электрлі қатты қасиеті бар, оның элетрондық қаттылық қасиеті элогазға жақын бірақ қайнау температурасы 242,7 К ( -30,6 С) және ол қалыпты температурада сығылады, ал сығылмаған жағдайда сығылу мөлшері 0,6 МПА. Фреон кейбір қатты органикалық электр изоцияланған затты тоттандырады, яғни жасаған кезде электрлі тоңазтқышты есте сақтау керек.
Көптеген фторландырылған көмірсутектер, яғни көмірсутегіндегі молекулалар, молекулалардағы барлық атомды сулар атомды фторлармен алмасады, оның жалпы құрамы СхFу қалыпты жағдайларда мынадай газдар болады. ( Мысалы СF4 , С2 F6, С3 F8, С4 F8, С4 F10 ) немесе сұйықтықтар (Мысалы С7 F8, С7 F11, С8 F16 , С14 F24 ). Кейбір электронның мықтылығы газдың ішінде, сол сияқты сұйықтықтың булану негізі (6-10 рет) ол электронды ауаның мықтылығына алып келеді. 12- суретін көріп отырғандай фторланған газдар мен сулардың қалыпты жағдайы электронды мықтылығы қалыпты жағдайда болуы мүмкін, сұйықтықтың электр изоляциясы электронды мықты; сол уақытта газды және сұйықтықты салыстырғанда диэлектриктермен салыстырмалы түрде қарастырады. Алдынғы парагрофтардың нәтижесінде төменгі қаттылыққа ие болады, (ол массаның азаюына төмендеуімен апаратқа газдардың толуына алып келеді. Өте жоғарғы газды қайнауға және тоздырмауға алып келеді. Әуелі азғана ауаға қосылған элегаздың фреонның перфтоорганикалық газдардың электрлі мықтылығы болады, сондықтан жоғарғы кернеудегі электротехникалық құрылғыларға пайдаланады. Азғана элогаздың фреонның перфтоорганикалық газдардың ауаға қосқандағы қоспасы мықты болады.
2.
Достарыңызбен бөлісу: |