Ветеринарияның алдыңда тұрған кезек күттірмейтін

Негізгі бөлім
1.Ғылыми əдебиеттегі мəліметтерге сүйенетін болсақ мал бедеулігінің 
алдын алуда ең алдымен бедеулікке əкелетін факторларды жəне бедеулік 
түрлерін анықтап алған дұрыс деп есептейміз. Бүгінгі таңда теориялық жəне 
тəжрибелік тұрғыдан алғанда профессор А.П.Студенцовтың мал бедеулігі 
туралы ілімі негізге алынады. Профессор А.П. Студенцов бедеулікке 
байланысты төмендегі ұғымдарды ұсынады жəне ол туралы жақсы мəлімет 
бере білген:
1.Төлшендік-малдың үнемі тұқым беру қаблеті.
2.Бедеулік-өсіп-өну қызметінің бұзылуы.
3.Аналық малдың төлшендігі-бір буаздық кезіндегі аналық жатырындағы 
дамып,туған төл саны.
Бедеулік - дегеніміз малдың уақытша ұрықтанбай,төл береалмай 
қалуы, бағып –күтудің нашарлығынан, жыныс мүшелерінің ауру салдарынан 
туындайтын күрделі биологиялық құбылыс.
Қысыр қалу - дегеніміз экономикалық тұрғыдан алғанда келесі есеп 
беру жыл басындағы аналық мал басына шаққандағы алынған төл басының 
саны. Мысалы есептегі 100 бас сиырдың 80 басы тірі өміршең төл берсе, 20 
пайызы қысыр қалды деп есептеледі.
А.Ю. Тарасевич бедеуліктің төменгі себептерін анықтаған:
1.Экстрогениталдық - малдың жасының ұлғайуы, эндокриндік безінің 
қызметінің бұзылуы, жүйке жəне сүт безі қызметінің бұзылуы,инвазиялық 
жəне індетті аурулар.
2.Интрогениталды-аналық безінің күлдіреуігі,персистенттік сары 
дене,эндометриттер,анофродезия,нимфомания,ұрықтану жəне зиготаның 
теліну кезіндегі жатыр қызметінің бұзылуы.
3.Экзогендік-алиментарлық факторлар- моционның болмауы,күн 
сəулесінің жетіспеуінен туындайды.
Н.Ф.Мышкиннің айтуынша бедеуліктің негізгі себебі аналық жəне аталық 
м а л д ы ң ж ы н ы с м ү ш е л е р і н і ң ау р ул а р ы . А л П . А . В о л о с ко в 
малшарушылығындағы қолдан ұрықтандыру кезіндегі кемшіліктер деп 
есептейді. А.П. Студенцовтың айтуынша бедеулік себептері өткінші,брақ мал 
организмінде морфологиялық,қызметтік өзгерістерге əкеліп соқтырады. 

жүктеу/скачать 0.74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: