Жанасатын фазалардың артық бос энергиясының айырмашылығы немесе олардың беттік
керілулерінің айырмашылығы неғұрлым аз болса, сулану соғұрлым толық және оңай жүреді.
Фазалар шекарасындағы молекулалық күштердің
кернеулігі төмендейді, ал температураның
жоғарылауымен өзара ерігіштік артады. Суланатын дененің бетіне әсер ететін күштердің тепе-
теңдік жағдайына сүйене отырып, мынаны жазуға болады.
12
13
23
cos
мұндағы σ
25
, σ
13
, σ
12
— сәйкес фазалардың интерфейстеріндегі беттік керілулер 1; 2; 3.
Сурет: 2.1. Күштердің тепе-теңдік шарты кезіндегі беттік керілуі: 1 — сұйықтық;
2 — газ; 3 — беті
Гидрооқшаулағыш материал сулы ортамен жанасқанда 1 фаза су болып табылады.
2 — ауа
немесе газ (сирек), 3 фазамен — оқшаулағыш материал, оның беті (2.1) теңдеуінен материалдың
сумен сулануының төмендеуіне шеткі жанасу бұрышы φ >90°, ал со болған жағдайда қол
жеткізуге болатынын көруге болады sφ — теріс мән және мүмкіндігінше ең үлкен мән. Бұл шарт
айырмашылықты алу қажеттілігімен байланысты (σ
23
— σ
13
) азайған кезде теріс және ең үлкен
шама түрінде
σ
12
. Бірақ ауаның шекарасындағы судың беттік керілуі σ
12
салыстырмалы тұрақты
шаманы құрайды және 20°С температурада 72,8 эрг/см-ге тең
2
. Сондықтан мәселе σ-ны
жан-жақты
азайтудан тұрады
23
және σ ұлғаюы
13
, яғни гидрооқшаулағыш—ауа интерфейсіндегі беттік керілуді
төмендетуде және гидрооқшаулағыш—су интерфейсіндегі беттік керілуді жоғарылатуда. Бірақ
гидрооқшаулағыш—ауа интерфейсіндегі беттік керілуді төмендету іс жүзінде ауа ортасымен
шекарада ең аз полярлыққа ие материалды таңдауды білдіреді.
Диэлектрлік қасиеттерді, ең алдымен диэлектрлік өтімділікті
полярлық өлшемі ретінде
қабылдау ыңғайлы. Қолданылуы негізінен гидрооқшаулағыш материалдардың заманауи өндірісіне
негізделген полимерлердің диэлектрлік өтімділігі төмен. Бұл заттар диэлектриктерге жатады.
Электр өрісінің кернеуі өте жоғары болған жағдайда ғана бұзылу деп аталуы мүмкін. Олардың
диэлектрлік өтімділігі молекулаларда полярлық топтар болған кезде жоғарырақ, 4...8 құрайды,
егер молекулаларда полярлық топтар болмаса, 2...3 немесе одан азға дейін төмендейді. Ең аз
полярлық полиэтиленге, полиизобутиленге, полистиролға сәйкес келеді (кесте.2.1 слайдтан).
Полиамидтердегі, фенолформальдегидтегі, поливинилхлоридтегі
ең жоғары полярлық, демек,
сумен сулану. Шығу тегі әртүрлі битумдардың диэлектрлік өтімділік мәндері төмен.
Битумға минералды ұнтақты асфальт байланыстырғыштың түзілуімен белгілі бір шекті
концентрацияға дейін енгізу оның диэлектрлік өтімділігін арттырады. Осылайша, φ шеткі
бұрышын арттыру үшін полимерлі материалдарға
назар аудару қажет; битумдар мен
шайырлардың тиімділігі біршама төмен. Іс жүзінде, алайда, беттік шаманың шамасы ауамен
шекарада гидрооқшаулағыш материалдың керілуі
σ
Достарыңызбен бөлісу: