3.3 Санау ұғымдары мен дағдыларын қалыптастыру және дамыту А.М.Леушинаның зерттеулері келесідей есептік сандардың қалыптасу
деңгейін көрсетті:
- Санауға дейінгі әрекет;
- Санау іс -әрекетін игеру ;
- Есептеу әрекетін игеру;
Санауға дейінгі әрекет. Сандарды дұрыс қабылдау үшін және санау
әрекетін табысты қалыптастыру үшін, ең алдымен, балаларды жиындармен
жұмыс істеуге үйрету қажет:
- заттардың маңызды белгілерін көру және атау;
- жиынды толығымен көру;
- жиын элементтерін ерекшелеу;
- жиынды атау(жалпылама сөз) және оның элементтерін атау;
- жеке элементтерден және жиындардан жиындарды құру;
- көптеген класстарға бөлу;
- жиын элементтерін реттеу;
- бір-біріне салыстыру арқылы жиындарды саны бойынша салыстыру;
- тең санаулы жиындарды құру;
- жиындарды біріктіру және ажырату.
Санау іс -әрекетін игеруге келесі ерекшеліктер кіреді: - сандарды білу және оларды ретімен атау;
- "бір-біріне" жиынының сандық элементтерін сәйкестендіре білу;
- қорытынды санды ерекшелеу.
Сан ұғымын меңгеруге кіреді: - сандық есеп нәтижесі оның бағытынан, жиын элементтерінің
орналасуынан және олардың сапалық белгілерінен (мөлшері, формасы,
түсі және т. б.) тәуелсіздігін түсіну;
- санның есептік және реттік мәнін түсіну.
Натурал сандар және оның қасиеттері туралы түсінікке кіреді: - сандардың бірізділігін білу (тікелей және кері тәртіпте санау, алдыңғы
және кейінгі санды атау);
- бір-бірінен көрші сандардың пайда болуын білу (бірлікті қосу және
азайту арқылы));
- көршілес сандар арасындағы байланыстарды білу (көп, аз).
Есептеу әрекетін игеру. Есептеу қызметі:
- көршілес сандар арасындағы байланыстарды білу ("Көп-кем" 1-ге);
- көрші сандардың пайда болуын білу;
- бірліктерден сандар құрамын білу;
- екі кіші сандардың құрамын білу;
- сандар мен белгілерді білу+, -, =;
- арифметикалық есептерді құрастыру және шеше білу.
