кесте- Кеңінен қолданылып жүрген төрт индикатордың сипаттамалары

Тамшылату (пипеткалау) әдісі арқылы анықтауды жүргіземіз. Қатты сілтілермен олардың ерітінділері СО₂ және (буын ) жұтып алады. Сондықтан жартылай карбонаттарға айналады

Демек, сілтілер ерітіндісінде ерігіш карбонаттардың қосымшасы болады. Кейбір жағдайларда карбонаттар мен сілтілердің мөлшерін бөлек білу керек болады. Оларды тұз қышқылының стандартталған ерітіндісімен титрлеу арқылы жеке анықтауға болады, өйткені титрлегенде тек сілті ғана бейтараптанып қоймайды:

Сонымен қатар карбонаттарды бейтараптанады.

1 саты:

2 cаты:

Демек, алғаш тирлегенде сілті толығымен бейтараптанып, ал карбонаттар гидроксокарбонатқа дейін бейтараптанады. Эквиваленттік нүктеде рН = 8,3 сондықтан фенолфталеин (рТ=9) қолданылады. Бұл реакциялар теңдеуін былай жазуға болады:

Тұз қышқылын одан әрі қосқанда гидрокарбонаттар көмір қышқылына айналады.

Эквиваленттік нүктедегі ерітіндінің рН көмір қышқылының қатысында анықталады рН = 4, сондықтан карбонаттардың екінші жартысын метилоранжды қосып титрлеген (рТ=3,6) жөн.

(Құрамында 9,5 % NaOH бар) техникалық натрийдің 100 мл 0,1 н ерітіндісі дайындау үшін келесі формула арқылы есептейді:

Мұндағы:

с - концентрация

М - молярлық массасы

W - NaOH көлемі

Карбонаттар мен сілті қоспасының керекті көлемін (берілген ерітінді) 100мл өлшегіш колбада дайындайды. Титрлеуге арналған колбаға 15 мл дайындалған ерітіндіні өлшеп алады да үстіне 5-6 тамшы фенолфталеин қосып, ерітіндінің түсі түссізденгенге дейін титрлейді. Титрлеуге кеткен тұз қышқылы ерітіндісінің көлемін жазып алады (V₁ ). Титрлеуді одан әрі жалғастырып сол колбаға 2 тамшы метилоранж индикаторын қосып, бюретканы қышқылмен толтырмай қызғыш сары түске өткенше титрлейді. Бұл кездегі кеткен көлемі (V₂) болады, титрлеу нәтижелерін дәптерге жазып алады.

Титрлеуге кеткен қышқылдың көлемін келесі формула арқылы есептейміз: