Керн алу жЩне шлам алу аралы›тары

Керн, шлам судыЈ, м±найдыЈ газдыЈ Їлгілерін алу сазды ерітіндіні алу геофизикалы› зерттеу кешені болып табылады. «Недра» снарядымен Їлгі алудыЈ ма›саты тау жыныстарыныЈ стратиграфиялы› шекараларын коллекторлы› ›асиетін аны›тау.

Керн алу ж±мыстары б±р“ылаудыЈ жалпы ж±мыстарыныЈ 7% алады. Я“ни 270 м «Недра» снарядымен б±р“ыла“ан кезде керн алу кйлемі 60% болуы керек. Егер б±р“ылау кезінде керн алу кйлемі м±най газ бЇлінудіЈ тікелей кйлемі біліне бастаса, жабы› жЇйені пайдаланып м±най – газды айыр“ыштан йткіземіз.

°Ј“ыманы б±р“ылау кезінде процесі кезінде б±р“ылау ›±бырларын Щрбір 500 м сайын тексеріп т±рамыз. Ал йнімді ›абат т±сында 800 м сайын тексереміз. инімді ›абаттардан алын“ан барлы› Їлгілер ±Ј“ымадан алын“ан барлы› Їлгілер ±Ј“ымада алын“ан бойда этикетка алаЈныЈ аты ±Ј“ыма кймірі, керн алын“ан аралы› тереЈдік жазылады да зерттеу орталы“ына жйнелтеді, жйнелтілген Їлгілер журнал“а тіркеледі.

1. ®лгі алу аралы›тары тймендегідей 1300-1705 м; 1765-1770 м; 1970-1975 м; 2030-2035 м; 2100-2105 м; 2280-2285 м; 2350-2355 м; 2410-2415 м; 2490-2495 м; 2520-2525 м; 2560-2565 м; 2630-2635 м; 2700-2705 м; 2780-2785 м; 2850-2855 м; 3000-3005 м; 3040-3055 м; 3130-3145 м; 3210-3225 м; 3350-3365 м; 3390-3395 м; 3445-3460 м; 3490-3500 м.

2. Шламды лабораториялы› тексеруге Щрбір 5 м сайын алып отырамыз.

3. Б±р“ылау процессі кезінде айналым жЇйесініЈ м±най мен газдыЈ бЇлінуін ба›ылайды.

4. Егер ±Ј“ымадан м±най газ бЇлінсе олардыЈ Їлгісі алынады. Егер ±Ј“ымадан су бЇлінсі, онда ›абат суын химиялы› таЈдау“а жібереді.

5. Б±р“ылаудыЈ алдында техникалы› судыЈ ›±рамы белгілі болуы керек.
1.9 инімді ›абаттарды ашу жЩне сынау

1.9.1 љабаттарды сынаудыЈ тЩсілдері мен аралы›тары

инімді ›абатты ашу Їшін жуу с±йы›тарыныЈ паралистрлерін геолого-техникалы› ›±жатта берілген н±с›ау“а сай болуы керек.

Келесі ±Ј“ымалардыЈ йнімді ›абатын ашу Їшін ›азыл“ан ±Ј“ымалардан алын“ан мЩліметтерге ›арап салыстырып отырмыз. °Ј“ыманыЈ тереЈдігі жобалан“ан тереЈдікке жеткеннен кейін ±Ј“ыма“а йндірістік геофизикалы› зерттеулер жЇргізіледі. Одан Щрі жобалан“ан цементтеу бекіту ±штастыру, ±Ј“ыманыЈ са“асын фонтанды арматурамен ±штастыру ж±мыстары ›арастырылады. љ±бырларды геометриялы› жа“дайда сынайды. Одан Щрі йнімді ›абатты м±най газ, су – ›±йылыстарын алу“а сынайды.

Сынау аралы›тары ±Ј“ыманы ›азу кезінде алын“ан Щр тЇрлі сынамалар керн, шламдарды талдауда алын“ан нЩтижелерден аны›талады. О“ан ›осымша ›абат сына“ыш каротаж кабельдерін (ОЛК) индірістік – геофизикалы› зерттеулер нЩтижелері ›олданылады.

Тасым алаЈында сынаудыЈ жобалан“ан жеті аралы“ы бар.

1. 
   3480-3470 м.
   
2. 
   3400-3390 м.
   
3. 
   3310-3300 м.
   
4. 
   3060-3070 м.
   
5. 
   2800-2790 м.
   
6. 
   2600-2590 м.
   
7. 
   2210-2800 м.
   

инімді ›абатты зерттеу негізінен ±Ј“ыманы сынаудыЈ кезінде жЇргізіледі. Б±л зерттеулердіЈ ма›саты: алын“ан мЩліметтерді жина›тап йнімділік коэффициентін, тау жынысыныЈ су йткізгішін т.б. барлау“а жоба жасау“а ›ажетті материалдарды алу. °Ј“ыма“а берілетін м±най ›±йысыныЈ кйлеміне байланысты йнімді ›абатты ашудыЈ Щдісі таЈдалады.

1. Фонтанды ±Ј“ымаларды ашпастан б±рын тймендегідей зерттеу ж±мыстары жЇргізіледі.

а) инімді ›абатты ашудан б±рын жЩне кейін ›абат ›ысымын аны›тайды.

б) ТЇттік ›ысымды Їш жа“дайда аны›тайды.

Шр жа“дайда буферлік жЩне са›иналы кеЈістіктегі с±йы›ты› ›ысымын аны›тайды.

Зерттеу ж±мыстарын жЇргізіп бол“аннан кейін м±найдыЈ сынамасын физикалы›-химиялы› талдау“а алады.

М±найдыЈ газдыЈ жЩне судыЈ ›абат жа“дайында“ы физико-химиялы› ›асиеттерін аны›тау Їшін, Щр ›абаттан тЇптік сынама алынады. Зерттеулер нЩтижелерінен ›±йылыс ›исы“ын ту“ызып йнімділік коэффициентін аны›тайды.

индірістік геофизикалы› зерттеулер ±Ј“ыманыЈ геологиялы› тілмесін зерттеп, техникалы› жа“дайын ба“алау ж±мыстар кешенінен т±рады.

Зерттеулер тЇрі жЩне оныЈ белгісі МасштабЗерттеулер аралы“ытереЈдікдейіндейін1. Негізгі Щдістері ПС2501500КС БК некометрия термометрия1:50050058010095095050012501250900150015501250185018501500 2.љосымша Щдістер ИК профилометрия2150215018002450245021002750275024003000300027003250325029003450345031503550355033503. Негізгі Щдістер: ПС БКЗ 1:5001850185015002150215018002450245021002750275024003000300027003800380029503400340031503500350033504. љосымша Щдістер ГГКО, ММУК газокаротаж ОМК ИПК 1800180005. љосымша1:500350035000

1. 
   Б±
   
2. 
   р“ылау тЩсілін таЈдау жЩне дЩлелдеу
   

Б±р“ылау режимініЈ оптимальді параметрлерін таЈдау, Щр интервалда“ы тау жынысына байланысты ›ашау тЇрін д±рыс таЈдау“а тікелей байланысты. љашаудыЈ тЇрін таЈдаудыЈ ›иынды“ы, ›ашаудыЈ Щр рейісінде Щр тЇрлі физика-механикалы› ›асиеттері бар тау жыныстары б±р“ыланады.

ТереЈ б±р“ылау ±Ј“ымалары жобалан“ан алаЈында кйршілес Сар“а, Гагаринская, Тыш›анды, љолты› алаЈдарында б±р“ыланады. љазіргі кезде Елемес, Сазтйбе, Айырша“ыл алаЈдарында б±р“ылау ж±мыстары жЇргізілуде.

Жобалан“ан алаЈда“ы ±Ј“ыманы ›азу, б±рын соЈды ›азыл“ан кйршілес алаЈда“ы ±Ј“ымаларды ›азу барысында алын“ан мЩліметтерге сЇйене отырып, роторлы› б±р“ылау тЩсілін таЈдау. Б±л тЩсіл, б±л алаЈ“а экономикалы›, техника-технологиялы› жа“ынан тиімді болып отыр.

°Ј“ыма ›±рылмасы – б±р“ылаудыЈ техника-экономикалы› кйрсеткішімен аны›тайтын еЈ басты факторлардыЈ бірі. °Ј“ыма кЇрделі ›±рылыс сонды›тан ±Ј“ыма ›±рылмасына жобада кйп кйЈіл бйлінеді. Ол берік саЈлаусыз, жобалан“ан тереЈдікке жету мЇмкіндігі жЩне геологиялы› зерттеу міндеттерін толы› ат›аруы керек. Сол сия›ты ол жер ›ойнауы туралы заЈды, ›орша“ан ортаны ластанудан са›тау ережелерін б±збауы тиіс.

°Ј“ыманыЈ ›±рылмасын жобалау“а тймендегі факторлар Щсер етеді: ±Ј“ыманы ›азудыЈ ма›саты, жобалы› тереЈдік, алаЈныЈ геологиялы› ›±рылымы тау жынысыныЈ т±ра›тылы“ы, ›абат ›ысымыныЈ т±ра›тылы“ы, ›абат ›ысымыныЈ аномальды› коэффициенті, ж±ту ›ысымыныЈ индексі, ›абат аралы› с±йы›тар ›±рамы, б±р“ылаудыЈ технологиясын жетілдіру дЩрежесі, температуралы› режим, ±Ј“ыманыЈ дебиті жЩне пайдалану тЩсілі. Сонды›тан ±Ј“ыманыЈ ›±рылмасын тиімді жобалау б±р“ылау ж±мыстарын жеделдету жЩне арзандатудыЈ негізгі факторы болып табылады.

°Ј“ыма ›±рылмасын, б±р“ыланатын ауданныЈ геологиялы› тілмесін толы› зерттелуі негізінде таЈдалынып алынады. Негізгі кйЈіл, ›азу кезінде кездесетін мЇкін ›иынды›тар“а, ±Ј“ыма ›абыр“асыныЈ опырылуы, жуу с±йы“ыныЈ ж±тылуы, жо“ар“ы ›ысымды ›абаттар“а бйлінеді.

Аралы› тізбек санын жЩне олардыЈ тЇсіру тереЈдігін таЈдап алу Їшін тереЈдік ›ысым градиентініЈ эквиваленті координатасында біріктірілген график т±р“ызылады.

љысым градиентініЈ эквивалентті деп ±Ј“ымада“ы аны›тау тереЈдігінде гидрожарылу ›ысымына немесе ›абаттыЈ ›ысым“а теЈ ›ысым ту“ызатын жуу с±йы“ыныЈ ба“анасыныЈ ты“ызды“ын аны›таймыз.

°Ј“ыма ›±рылмасын б±р“ылаудыЈ техника экономикалы› кйрсеткіштеріне Їлкен Щсерін тигізеді, жЩне ±Ј“ыманыЈ жобалы› тереЈдікте ж±ту мЇмкіндігін аны›тайды.

Жер бетінен жа›ын орналас›ан тау жыныстарыныЈ сумен жуылып кетуін са›тау Їшін жЩне б±р“ы ›ондыр“ысыныЈ айналым жЇйесініЈ са“амен байланысыныЈ ›олданылатын бірінші ›±бырды тЇбірін ба“ыттаушы деп атайды.

ТереЈ емес ›абаттарда“ы ›иынды› айма›тарын жЩне артизиян сулары кездесетін ›абаттарды жабу немесе бекіту Їшін кондуктор беріледі.

Пайдалану ›±бырлар тізбегі ±Ј“ыманыЈ ›абыр“асын бекіту Їшін жЩне м±най, газ, сумен ›аны››ан горизонттарды реттеу Їшін ›олданылады. Сонымен ›атар, ол с±йы›ты немесе газды йндіретін, оны тасымалдайтын канал болып табылады.

°Ј“ыма ›±рылмасын жобалардыЈ кеЈ тарал“ан екі тЇрі бар.

Бірінші Щдіс. Б±л Щдіс бойынша Р_к ›абатта“ы ›ысымды, Р_ж ж±ту ›ысымын жЩне Р_у ±Ј“ымада“ы ›ысымды тауып аламыз.

Ол Їшін бізге белгілі ΔР_› жЩне ΔР_ж ›ысымдары ар›ылы ΔР_у – ›ысымын табамыз.

Екінші Щдіс. Б±л Щдіс бойынша ›абат ›ысымыныЈ анамальдік коэффициенті Ка жуу с±йы“ыныЈ салыстырмалы ты“ызды“ын жЩне ›абат ›ысымыныЈ ж±тылу коэффициентін К_ж табамыз.

Анамальдік коэффициентті тймендегі формуламен аны›таймыз:

(2)

м±нда“ы: Р› – ›абат ›ысымы МПа;

Sc - т±щы су ты“ызды“ы кг/м³;

g – еркін тЇсу Їдеуі м/с;

Z - ›аралп отыр“ан ›абат тереЈдігі М.

1-ші аралы› 0-800 м Їшін анамальді коэффициент

2-ші аралы› 800-1800 м

3-ші аралы› 1800-2500 м

4-ші аралы› 2500-3500

Ж±тылу ›ысымын Р_ж тймендегі формула бойынша аны›таймыз

м±нда“ы Z - ›аралып отыр“ан ›абат тереЈдігі М.

Р_› – ›абат ›ысымы МПа.

1-ші аралы› 0-800 м Їшін ж±тылу ›ысымы

2-ші аралы› 800-1800 м

3-ші аралы› 1800-2500 м

4-ші аралы› 2500-3500 м

Ж±тылу коэффициентініЈ индексін тереЈдікке байланысты тймендегі формуламен аны›таймыз:

2-ші аралы› 800-1800 м

3-ші аралы› 1800-2500 м

4-ші аралы› 2500-3500 м

°Ј“ымадан м±най газ, су кйтерілуін болдырмау Їшін б±р“ылауда ›олданылатын жуу с±йы“ыныЈ сапасы тймендегі теЈсіздікті ›ана“аттандыруы тиіс:

м±нда“ы - б±р“ылау с±йы“ыныЈ ты“ызды“ы кг/м³

α - гидростатикалы› ›ысым деЈгейінен асу коэффициенті. Б±л коэффициент тереЈдікке байланысты йзгереді

а) 0-1800 м аралы“ында

б) 1800-2500 м аралы“ында

в) 2500-3500 м аралы“ында .

1-ші аралы› 0-800 м

2-ші аралы› 800-1800 м

3-ші аралы› 1800-2500 м

4-ші аралы› 2500-3500 м

Аралы›тар, м , , кг/мі

0 – 800

800 – 1800

1800 – 2500

2500 – 3500

18,2

20,7

40

1,12

1,22

1,59

1,65

1.21 – 1.26

1.21 – 1.26

1.26 – 1.32

1.19 – 1.23

Жуу с±йы“ыныЈ ›ысым эквивалентініЈ йзгеру шекарасын, шегіндіру байланысты аны›талады. Аралы› кондуктор шегіндеу ›±бырлар тізбегі тймендегі теЈсіздікті ›ана“аттандыруы тиіс.

Аралы› ›±бырлар Їшін P₀ кг/м³

Бор шйгінділерін борпылда› сулы жыныстарын жабу Їшін диаметрі 219 мм шегендеу ›±быры 1800 м-ге тЇсіріледі. Шегендеу ›±бырларыныЈ диаметрін тйменнен жо“ары“а ›арай есептейміз.

ТЩулік м±най газ дебитіне байланысты пайдалану шегендеуші ›±бырлар диаметрі 140 мм етіп таЈдап аламыз. Диаметрі 140 мм шегендеуші ›±бырлар“а ›ашау диаметрін тймендегі формула бойынша аны›таймыз:

D (7)

м±нда“ы - муфта диаметрі мм 3-таблица [1]

2Δ – муфта мен ±Ј“ыма ›абыр“асы арасында“ы саЈылау 2 таблица [1]

D - 159+2·10 = 179 мм.
Сонымен ›ашау диаметрін 190,5 мм деп ›абылдап аламыз.

Аралы› ›±бырлардыЈ ішкі диаметрін таЈдап аламыз.

D = D_›+2Δв = 190,5+2,5 = 800,5 мм

м±нда“ы: Δв – шегендеу тізбегініЈ ішкі диаметрі одан йтетін ›ашау диаметрініЈ арасында“ы саЈлау (Δв=5ч10).

Ішкі диаметр м шегендеу ›±бырларына мемлекеттік стандарт МЕСТ 632-80 бойынша сырт›ы диаметрі 219 мм-лік ›±бырлар сЩйкес келеді, муфтасыныЈ диаметрі 245 мм.

Аралы› шегендеу тізбегіне б±р“ылауда ›олданылатын ›ашау диаметрін аны›таймыз.

м±нда“ы: - муфта диаметрі

МЕСТ 632-80 бойынша м±ндай ›±бырлар“а сырт›ы диаметрі 299 мм шегендеу ›±бырлары сЩйкес келеді.

Ба“ыттаушы ›±бырлар тізбегіне ›ашау диаметрін таЈдаймыз. Муфта диаметрі 324 мм.

D = d 2ΔН = 324+2·30 = 384 мм

1. 
   Са“алы› ›±бырдар тізбегі 5 метрге тЇсіріледі. Оны біз ±Ј“ыма са“асына жа›ын орналас›ан опырыл“ыш тау жыныстарын бекітуге ›олданамыз.
   
2. 
   299 мм-лік ба“ыттауыш ›±бырлар тізбегін 800 м тереЈдікке тЇсіріліп са“а“а дейін цементтеледі.
   
3. 
   219 мм-лік аралы› ›±бырлар тізбегін 1800 м тереЈдікке тЇсіреміз. Ол ісінетін ›абілеті бар бор жыныстарын сулы ›абаттарды ажырату Їшін са“а“а дейін цементтейміз.
   
4. 
   140 мм-лік пайдалану ›±бырлар тізбегін 3500 метрге тЇсіріп, са“а“а дейін цементтейміз.
   

Б±р“ы ›±бырлар тізбегі ±Ј“ыманы ›азу кезінде б±р“ылау ›ашауларына электр энергиясын механикалы› энергия“а айналдырып береді, ±Ј“ыма тЇбіне жуу с±йы›тарын жеткізеді, ›ашау“а йстік салма› береді.

Са“алы› ба“ыттауыш ›±бырлар тізбесіне б±р“ылау Їшін ТВНК-140 мм ›±бырлар таЈдап аламыз.

Пайдалану ›±бырлар тізбегіне б±р“ылау Їшін 114 мм жЩне 127 мм ТБПВ ›±бырлар пайдаланамыз.

љашау диаметріне байланысты ауырлатыл“ан ›±бырларды 29 [18] таблица бойынша таЈдаймыз

БіздіЈ ±Ј“ыманыЈ геологиялы› жа“дайына байланысты ба“ыттауыш жЩне аралы› ›±бырлар тізбегіне осы таблицаны пайдаланып диаметрі 146 мм ауырлатыл“ан ›±бырлар таЈдап аламыз.

1. Енді ауырлатыл“ан б±р“ылау ›±бырларыныЈ ±зынды“ын есептейміз.

(8)

м±нда“ы: Р_›аш – ›ашау“а тЇсірілетін йстік салма› МН.

- 1 м ауырлатыл“ан б±р“ылау ›±бырларыныЈ салма“ы МН.

2. Енді ›±бырлар Їшін Їмкін созылу кЇшін есептейміз.

м±нда“ы: Q - шеттік созылу Їшін

n – беріктік ›орыныЈ коэффициенті

мн.

Диаметрі 140 мм-лік ›±бырлардыЈ жо“ар“ы ›имасында“ы созылу беріктік ›орын есептейміз:

Беріктік ›ор коэффициенті

3. 140 мм-лік б±р“ылау ›±бырлары тізбегін сынамен ±стат›анда, тізбектіЈ жо“ар“ы бйлігіндегі беріктік ›ор коэффициенті тймендегі формула бойынша аны›талады.

С – ›±ша› коэффициенті (ПКР=VC Їшін С=0,7)

Б.›.› – беріктік коэффициенті МПа Їшін 1,1 жЩне МПа 1,15 Їшін

4. 1800-2500 м аралы“ында“ы пайдалану тізбегініЈ ауырлатыл“ан 140 мм-лік б±р“ылау ›±бырларын есептейміз. Б±р“ылау АБШ роторымен жЇргізіледі.

Жобаланып отырыл“ан ±Ј“ымамыздыЈ пайдалану тізбегіне кйлденеЈ ›имасы 146 мм ауырлатыл“ан б±р“ылау ›±бырларын таЈдап аламыз.

29[11] жЩне 30[11]

АБљ-ныЈ ±зынды“ын тймендегі формула бойынша аны›таймыз:

_а.б.›

АБљ-ныЈ ±зынды“ын 800 м-деп аламыз.

Q_а.б.› = 97,6·800 = 0,195 мн.

Берілгені: мм

D_а.б.› = 146 мм

Беріктік ›оры «D» ›абыр“а ›алыЈды“ы δ=10 мм d=114 мм-лік ›±быр таЈдап аламыз.

5. Б±р“ылау ›±бырларыныЈ шектік мЇмкін созылу кЇшін тймендегі формуламен аны›таймыз:

6. 1600 м 114ν10 д тізбегініЈ жо“ар“ы бйлігіне беріктік ›орын есептейміз

м±нда“ы: Q_а.б.›., Q_б.›., Q_т.›. – ауырлатыл“ан б±р“ылау жЩне тЇптік ›оз“алт›ыштыЈ салма“ы.

F_› - ›±бырдыЈ кйлденеЈ ›имасыныЈ ауданы см³.

F_к – каналдыЈ кйлденеЈ ›имасыныЈ ауданы, см³.

Р_н – ›ашауда“ы жЩне роторда“ы наминал ›ысым МПа.

- б±р“ылау ерітіндісініЈ ты“ызды“ы кг/м³

Беріктік ›ор коэффициентін тймендегідей аны›таймыз.

б±л дегеніміз ›ал“ан 700 м-ге 127Ч10 к q=32,4 кг ›±бырларын таЈдап алу“а болады.

7. љ±бырды тЇсірудіЈ шектік тереЈдігін аны›таймыз

(14)

м±нда“ы: Q_P2-Q_P1 созылу кЇші q=32,4

8. Диаметрі 127Ч10 к ›±бырларыныЈ жо“ар“ы бйлігін, созылу“а есептейміз.

беріктік ›ор коэффициентін тймендегідей аны›таймыз

тізбектіЈ жалпы ±зынды“ын есептейміз.

салма›тары: мн.

мн.

мн.

мн.

Сонымен 2500 м тереЈдікке дейін ›±бырлар екі йлшемді болады.

І бйлік тйменгі ТБПВ 114 мм ›абыр“а ›алыЈды“ы 10 мм, беріктік тобы «D» ±зынды“ы 1600 м, А.Б.љ-дыЈ ±зынды“ы 800 м деп т±рады.

ІІ бйлік жо“ар“ы ТБПВ-127 мм, ›абыр“а ›алыЈды“ы 10 мм, беріктік тобы «К» ±зынды“ы 700 метрден т±рады.

І-ІІ бйліктердіЈ жалпы ±зынды“ы

а) тізбек сынада ±стап т±р“ан кездегі беріктік ›орын тйменгі формула бойынша аны›таймыз:

м±нда“ы: кестесінен б±р“ылау тізбегініЈ шектік салма“ы Мн.

С – ›±ша› коэффициенті С = 0,7 ПКР-47 Їшін

б) ІІ бйлікті сынамен ±стат›анда“ы беріктік ›ор коэффициенті

КйрсеткіштеріІ-бйлікІІ-бйлік1. Б±р“ылау ›±бырыныЈ диаметрі мм1141272. љабыр“а ›алыЈды“ы мм10103. љ±бырдыЈ беріктік тобы дк4. Бйлік ±зынды“ы м18007005. Орналасу тереЈдігі м2500-700700-06. Б±р“ылау ±зынды“ы м18007007. А.Б.љ. ±зынды“ы м8008. 1м ›±бырдыЈ салма“ы кг 28,59. БйліктіЈ ±зынды“ы мн0,4560,22610. ТізбектіЈ жалпы салма“ы мн0,897

1. 0-3500 м аралы“ында“ы б±р“ылау тізбегін есептеу. Б±р“ылау тЩсілі роторлы осы арада“ы б±р“ылау тізбегін есептеу Їшін диаметрін алдыЈ“ы бйлікке тЇсірілген шегендеу ›±бырларыныЈ диаметріне байланысты аламыз 31[2].

а) І-бйліктіЈ ±зынды“ын аны›таймыз. БеріктіЈ ›орын 1,45 деп аламыз.

м±нда“ы Q_б.›.-24[2] кестеден алынады. Сонымен

диаметрі 114 «D» ›алыЈды“ы δ – 10 мм тізбегініЈ ±зынды“ы 8000 м деп аламыз.

б) ІІ-бйліктіЈ ±зынды“ын аны›таймыз.

D =127 мм «К» беріктік тобы: ›абыр“а ›алыЈды“ы δ=10 мм.

љ±бырдыЈ берілгендерін 2.4 кестеден аламыз. Берілгені: q=324 кг.

мн.

(16)

м

Сонымен Dc=127 мм ›абыр“а ›алыЈды“ы б=10 мм беріктік тобы «К» ТБПВ б±р“ылау тізбегініЈ ±зынды“ы 1000 м деп аламыз.

в) ІІІ-бйліктіЈ ±зынды“ын аны›таймыз.

Dc=127 мм, ›абыр“а ›алыЈды“ы б=10 мм беріктік тобы «Е» ТБПБ ›±бырлары

Сонымен ІІІ-бйліктіЈ ±зынды“ын 300 м деп аламыз. Б±р“ылау тізбегініЈ жалпы ±зынды“ы м Енді « » ТБПВ ›±бырларыныЈ тйзімділігін аны›таймыз кг/м.

1. љ±бырларды иілуге тймендегі формула бойынша есептейміз.

(17)

м±нда“ы: Е – серпілділік модулі Е=21·10⁶ н/см³

І - йстік момент



(D_±Ј“-D_›±лп)

W_иілу – иілудіЈ ›арсыласудыЈ моментті см³

W_иілу (18)

α - жарты тол›ын ±зынды“ы м

м±нда“ы: 10 – тізбектіЈ шартты айналу жылдамды“ы

W_иілу

Сонымен σ_иілу

2. Тізбекті статикалы› беріктікке есептейміз

Есептеу Їшін созылу жЩне жанама кЇштерді аны›тауымыз керек.

а) ±зынды“ы 8000 м І-ші бйліктіЈ ±зынды“ын ›абылдаймыз.

(19)

м±нда“ы: Q_б.›.- жалпы бйліктіЈ ±зынды“ы мн

б) берілген аралы››а жанама кЇшті есептейміз.

м±нда“ы: - айналу кезінде тізбектіЈ кедергі моменті см³

М_кр – айналу моменті

м±нда“ы: - б±р“ылау тізбегін айналдыру“а кететін ›уат кВт

м±нда“ы 4 – тізбектіЈ ±зынды“ы, м;

D – б±р“ылау ›±бырыныЈ диаметрі, м;

n – б.›. айналу жиілігі рад/с

D_›аш – ›ашау диаметрі мм

Ng – ›ашауды айналдыру“а кететін ›уат кВт

С – тау жынысыныЈ ›аттылы“ы 6,95 МПа

Р_›аш – ›ашау“а тЇсірілетін остік салма› кВт

в) Жанама кЇшті есептейміз

г) Енді жанама жЩне бйтен кЇштердіЈ біріккен Щсерін есептейміз

2. ІІ-бйлікті есептейміз

- ›±бырдыЈ беріктік тобы «К»

- Dc=127мм

- ›±быр ›алыЈды“ы 10 мм

- ›±быр салма“ы 0,097 МПа

- ±зынды“ы 300 м.

а) созылу кЇшін аны›таймыз

б) тізбектіЈ айналу“а кететін ›уатын есептеу

в) б±р“ылау тізбегіне берілетін айналу моментін есептейміз

г) Жанама кЇшті есептейміз

д) Жанама жЩне бйтен кЇштердіЈ біріккен Щсерін есептейміз

а) І, ІІ жЩне ІІІ бйліктердіЈ беріктігін тймендегі формуламен есептейміз:

»_114іод

б) ІІ бйліктіЈ беріктігін аны›таймыз.

в) ІІІ-бйліктіЈ берілген анализі

Б±р“ыла утізбегініЈ есептеулерініЈ нЩтижесін кйрсетеміз