Шякил 11.1. Пивядя карбон газынын мигдарыны тяйин етмяк цчцн жищаз: 1 – полад ийня; 2 - резин дюшякжик; 3 – пресин щярякят едян сащяси;
4 – винт.
Пивянин тядгигиндян алынан нятижялярин лабораторийа дяфтяриня йазылыш формасы.
Сыра сайы
|
Кейфиййят эюстярижиси
|
Стандарт эюстярижиси
|
Тядгигат нятижяси
|
1.
| Пивянин шяффафлыьы |
|
|
2.
|
Пивянин дад вя ятри
|
|
|
3.
|
Пивянин кюпцйцнцн щцндцрлцйц
|
|
|
4.
|
Пивянин кюпцйцнцн давамлылыьы
|
|
|
5.
|
Етил спирти,%-ля
|
|
|
6.
|
Илк ширянин гатылыьы, %-ля
|
|
|
7.
|
Пивянин туршулуьу, дяряжя иля
|
|
|
8.
|
Пивянин рянэи, мл-ля Ъ мящлулу
|
|
|
9.
|
Пивянин давамлылыьы, эцнля
|
|
|
10.
|
Карбон газынын мигдары,
чяки фаизи иля
|
|
|
Юзцнц йохламаг цчцн суаллар
-
Пивянин кейфиййятинин органолептики гиймятляндирилмяси нежя апарылыр?
-
Пивядя етил спиртинин мигдарынын тяйининдя дистилля цсулунун мащиййятини изащ един.
-
Илк ширянин гатылыьы нежя тяйин олунур? Бу эюстярижинин ролу.
-
Пивянин туршулуьу ня иля шяртляндирилир? Онун тяйини цсулу.
-
Пивянин рянэи нядян асылыдыр? Онун тяйини цсулу.
-
Пивядя карбон газынын мигдарынын тяйини. Бу эюстярижинин ящямиййяти.
-
Пивянин давамлылыьы ня иля характеризя олунур? Бу эюстярижи нежя тяйин олунур?
7. Араг вя ликюр-араг мямулатынын
кейфиййятинин юйрянилмяси
Араг вя ликюр-араг мямулатынын кейфиййяти йохланаркян партийа малын 10%-дян, ян азы 3% габлашдырма йериндян орта нцмуня эютцрцлцр. Эютцрцлмцш араг вя ликюр-араг нцмунясини тядгиг олунана гядяр ян чоху 1 ай сахламаг олар. Орта нцмунядя тяйин едилмиш кейфиййят эюстярижиляри бцтцнлцкля цмуми мал кцтлясиня шамил едилир.
Органолептики цсулла араг вя ликюр-араг мямулатынын рянэи, шяффафлыьы, ийи вя дады тяйин едилир. Габлашдырылмыш мящсулда ейни заманда габлашдырылдыьы таранын вя йа шцшя бутулкаларын харижи эюрцнцшцнцн вязиййяти дя мцяййянляшдирилир.
Физики-кимйяви эюстярижиляриндян араьын тцндлцйц, гялявилийи, спиртин тямизлик дяряжяси, алдещидлярин, сивуш йаьларынын вя мцряккяб ефирлярин мигдары тяйин едилир. Тяркибиндя шякяри вя мейвя-эилямейвя настойу олан ликюр-араг мямулатында шякярин вя туршулуьун мигдары да мцяййян олунур.
Тапшырыглар.
-
Араьын органолептики эюстярижиляринин тяйини.
-
Араьын тцндлцйцнцн тяйини.
-
Араьын гялявилийинин тяйини.
7.1. Араьын органолептики эюстярижиляринин тяйини
Лявазиматлар вя яйани вясаитляр. Рянэсиз шцшядян 150 мл-лик силиндр, 0,5 вя 1,0 л-лик бюлэцлц колба, рянэсиз сынаг шцшяляри, ичмяли су, 2 дяфя дистилля едилмиш су, 10 вя 20 мл-лик пипетка, арха тяряфиня гара каьыз вя йа лювщя гойулмуш штатив вя йа калориметр, араг нцмуняляри, стандарт.
Органолептики цсулла араьын кейфиййяти 10 балл системи иля гиймятляндирилир.
Араьын рянэинин вя шяффафлыьынын тяйини цчцн паралел эютцрцлмцш 2 ядяд сынаг шцшяляринин бириня мцайиня олунажаг араг нцмунясиндян 10 мл, диэяриня ися 10 мл 2 дяфя дистилля едилмиш су тюкцлцр. Сынаг шцшяляри гаранлыглашдырылмыш штативдя вя йа калориметрдя йерляшдирилир. Сынаг шцшяляриндяки майелярин рянэи вя шяффафлыьы кечян вя якс олунан ишыгда йохландыгда ейни олмалыдыр. Араьын рянэи вя шяффафлыьы гиймятляндириляркян 2 балл верилир. Араг шяффаф майедян ибарят олуб, кянар щиссяжикляр вя буланыглашма олмамалыдыр.
Араьын ийинин вя дадынын гиймятляндирилмяси цчцн араг нцмуняси сынаг шцшясиня тюкцлцр вя дярщал ийи вя дады йохланылыр. Арагда кянар ий вя дад олмасына йол верилмир. Араьын ийи 4 балла, дады 4 балла гиймятляндирилир. Ади арагларын кейфиййяти 7 балдан яскик гиймятляндирилмямялидир. Йцксяк кейфиййятли вя хцсуси ресептляр ясасында щазырланан вя екстра арагларын кейфиййяти ян азы 9 балла гиймятляндирилмялидир.
Араьын бутулкайа там долдурулмасыны мцяййянляшдирмяк цчцн истилийи 200Ж олан орта нцмуня араг, долдурулдуьу бутулкадан тямиз, бюлэцлц юлчцсц олан колбайа тюкцлцр. Яэяр колбада араьын щяжми сявиййядян чохдурса, бу заман артыг араг бюлэцлц пипетка иля эютцрцлцр вя йа аздырса, яксиня цзяриня ялавя едилир.
Беляликля, колбада араг нцмуняси щяжминин чох вя йа аз олмасы пипетканын бюлэцсцня эюря мцяййян едилир.
7.2. Араьын тцндлцйцнцн тяйини
Лявазиматлар вя яйани вясаитляр. Металлик вя йа шцшя спиртометр, термометр, 350-500 мл-лик силиндр, араг нцмуняляри, стандарт.
Араьын тцндлцйц дедикдя, онун тяркибиндяки етил спиртинин щяжмя эюря фаизля мигдары тяйин едилир. Орта нцмуня арагдан 350-500 мл-лик тямиз шцшя силиндря тюкцлцр вя Силин-дрдяки араьын ичярисиня ещтийатла спиртометр салыныр. Спиртометр силиндрдя 3-5 дяг галдыгдан сонра цзяриндяки юлчц хятляри иля араьын тцндлцйц вя щямин спиртометрин ужундакы термометр васитясиля температуру мцяййян едилир.
Араьын тцндлцйц 200Ж температурда тяйин едилир, она эюря дя температур фяргиня ясасян спиртин мигдары хцсуси жядвялдян истифадя едилмякля мцяййянляшдирилир.
Истещсал олунан арагларын щцндцрлцйц онун долдурулдуьу бутулкайа вурулмуш етикет каьызында фаизля эюстярилир. Гцввядя олан стандартлара ясасян кянарлашма 0,2%-дян чох олмамалыдыр.
7.3. Араьын гялявилийинин тяйини
Араьын гялявилийи хлорид туршусу иля титрляниб нейтраллашдырылмагла мцяййян едилир. 100 мл араьын тяркибиндя олан гялявинин нейтраллашмасына сярф олунан 0,1н ЩЖл мящлулунун мл-ля мигдары араьын гялявилийини ифадя едир.
Лявазиматлар вя реактивляр. 200 мл-лик колба, 50 мл-лик бцретка, 100 мл-лик пипетка, 0,1н ЩЖл мящлулу, гырмызы метил индигатору (1 г гырмызы метил 30 мл 96%-ли етил спиртиндя вя 200 мл дистилля суйунда щялл едилир), араг нцмуняляри, стандарт.
Орта нцмуня арагдан 100 мл эютцрцб щяжми 200 мл олан колбайа тюкцлцр вя цзяриня 2 дамла индигатор ялавя едилир. Колбаны бир нечя дяфя чалхаладыгдан сонра дахилиндя олан майени 0,1н хлорид туршусу иля чящрайы рянэ алынана гядяр титрляшдиририк. Титря сярф олунан туршу мящлулунун мл-ля мигдары гялявилийин эюстярижисидир. Яэяр хлорид туршусу мящлулунун нормаллыг ямсалы ващиддян бюйцк вя йа кичикдирся, онда титря сярф олунан хлорид туршусунун мигдары нормаллыг ямсалына вурулуб 0,1 дягигликля щесабланыр.
Мясялян, тутаг ки, 100 мл араьын тяркибиндя олан гялявинин нейтраллашмасына 2,9 мл 0,1н ЩЖл мящлулу сярф олунмушдур. ЩЖл-ун нормаллыг ямсалы 0,9985-я бярабярдир. Онда тядгиг олунан араьын гялявилийи беля щесабланыр:
Тядрис тяжрцбясиндя ЩЖл-ун нормаллыг ямсалы ващид эютцрцлцр. Гцввядя олан стандартлара ясасян араьын гялявилийи онун тцндлцйцндян асылы олараг ашаьыдакы кими олмалыдыр:
40%-ли арагда – 5,6 мл
50%-ли арагда – 4,7 мл
56%-ли арагда – 4,2 мл
40%-ли «Хцсуси Москва» араьында – 3,6 мл
40%-ли «Пайтахт» араьында – 2,5 мл.
Тядгигат нятижяляринин лабораторийа дяфтяриня йазылыш формасы.
Сыра сайы
|
Кейфиййят эюстярижиси
|
Стандарт эюстярижиси
|
Тядгигат нятижяси
|
1.
| |
Достарыңызбен бөлісу: |