Ядролық физика пәні бойынша еп-20-3к1,2,3,4,5,6 емтихан сұрақтары 125cұрақ(40/45/45) 1-деңгей
жүктеу/скачать 135.94 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қабаттық модель.
- Тамшы моделі.
| Тамшы моделі. Бұл модель молекулалардың сұйық тамшысындағы және нуклондардың ядродағы тәртіптерінің арасындағы ұқсастығына негізделген – ядролық жақыннан өзара әсерлесу, әртүрлі ядродағы ядролық заттардың бірдей тығыздылығы, ядролық күштердің қанығу қабілеттілігі. Бұл ядроны кванттық механика заңына бағынатын электрлік зарядталған сығылмайтын сұйық тамшысы түрінде болады деп түсіндіреді.
Қабаттық модель. Бұл модель бойынша нуклондар бір-біріне тәуелсіз бағдарланған центрлі-симметриялы өрісте қозғалады деп есептеледі. Осыған сәйкес Паули принципінің есебі бойынша нуклондармен толтырылған дискретті энергетикалық деңгейлер болады. 28. Ұжымдық және өзара әсерлеспейтін бөлшектер модельдері. Шартты түрде ядролық модельдерді екі класқа бөлуге болады – микроскопиялық және ұжымдық. Микроскопиялық модельдер ядродағы жеке нуклондардың әрекетін қарастырады. Ұжымдықтарда нуклондардың үлкен топтарының үйлестірілген мінез-құлқы (қозғалысы) ескеріледі. Ядроның әртүрлі модельдері бар және олардың әрқайсысы ядролық қасиеттердің шектеулі жиынтығын ғана сипаттауға қабілетті. Кейбір модельдер тіпті бір-бірінен ерекшеленетін көрінеді. 29. Тамшылық модель. Ферми-Газ моделі. Тамшы моделі. Бұл модель молекулалардың сұйық тамшысындағы және нуклондардың ядродағы тәртіптерінің арасындағы ұқсастығына негізделген – ядролық жақыннан өзара әсерлесу, әртүрлі ядродағы ядролық заттардың бірдей тығыздылығы, ядролық күштердің қанығу қабілеттілігі. Бұл ядроны кванттық механика заңына бағынатын электрлік зарядталған сығылмайтын сұйық тамшысы түрінде болады деп түсіндіреді. Модельдердің әртүрлілігі әртүрлі жағдайларда ядролардың мінез-құлқының әртүрлілігін көрсетеді. Ядро газ (Ферми газ үлгісі) және сұйық (сұйық тамшы немесе Ферми сұйық үлгісі) ретінде де әрекет ете алады. Суық ядролық сұйықтықта асқын сұйықтық қасиеті бар (ядроның асқын сұйық моделі). 30. Қабықтық модельдер. Ядроның ең кең тараған микроскопиялық моделі қабық моделі (1949 жылы М.Гепперт-Майер және Дж.Йенсен енгізген), ол нуклондардың бір-бірімен әрекеттесуінің нәтижесінде жалпы орташа өріс (ортақ потенциал) пайда болады деп болжайды. ұңғыма) ядрода түзіледі, онда нуклондар тәуелсіз (бірінші жуықтауда) орбиталарды белгілі бір кванттық сипаттамалармен, соның ішінде белгілі бір энергиямен толтырады. Бір орбитада нуклондардың шектеулі саны болуы мүмкін. Жақын энергиясы бар орбиталар қабықшаларға топтастырылған. 31. Бірбөлшектік қабықтық модель. Теңдеудің жуық шешімін бір бөлшекті қабық үлгісі (ББҚ) шеңберінде алуға болады. Бұл қарапайым модельде нуклондардың А жүйесі ретіндегі ядроның толық толқындық функциясы орташа өзіндік консистентті өрістегі жеке нуклон үшін: 0ψi( )=[ + ( )]ψi; Ψ(1,2,...,A) ≈ ψ1·ψ2·...ψA. Біз протондар арасындағы кулондық әсерлесуді есепке алмай, ядролық қабықша моделінің ең қарапайым нұсқасын, бір бөлшекті қабықша моделін (ББҚ) қарастырдық. Бұл модель кулондық әрекеттесу маңызды рөл атқармайтын жеңіл ядролар үшін жақсы нәтиже береді. 32. Бірбөлшектік қабықтық модельге сәйкес ядроның қасиеттері. Бірақ потенциалы ауыр ядролардың қасиеттерін теориялық сипаттау мүмкін емес болып шықты. Атап айтқанда, бұл тым қарабайыр модельде 12С ядросының ерекше тұрақтылығын түсіндіру мүмкін емес. Мәселе мынада, алдыңғы есептеулерде ядролық күштерде өте маңызды рөл атқаратын спин-орбиталық әрекеттесу ескерілмеді. Ядролық қабықтардың моделі потенциалдағы нуклон үшін Шредингер теңдеуін шешуге негізделген.
33. Бірбөлшектік қабықтық модельдің жетістіктері мен кемшіліктері. Біз протондар арасындағы кулондық әсерлесуді есепке алмай, ядролық қабықша моделінің ең қарапайым нұсқасын, бір бөлшекті қабықша моделін (ББҚ) қарастырдық. Бұл модель кулондық әрекеттесу маңызды рөл атқармайтын жеңіл ядролар үшін жақсы нәтиже береді. А > 40 ядролар үшін қабықшаларды толтыру үлгісінде протондардың итеру энергиясын бұдан былай елемеуге болмайды. 34. Жалпыланған модельдер. жүктеу/скачать 135.94 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|