Етістік + алу / алмау құрылымы
(жүзе алады / жүзе алмайды ... ойнай алады, ... сөйлей
алады, ... көре алады).
а) Егер іс әрекетті орындау мүмкіндігі / мүмкін еместігі нақты адамның мүмкіндігі , қа-
білетіне байланысты болса, осы құрылым қолданылады.
Мысалы: Студенттің еске сақтау қабілеті тамаша, ол күрделі химиялық формулаларды есі-
не сақтай алады. Оған ойлану керек, ол осы сұрақтарға дайындықсыз жауап бере алмайды.
б) заттың қасиетін көрсететін болса, осы құрылым қолданылады.
Мысалы: Ауада қараңғыда фосфор өздігінен тұтана алады.
в) құбылыстың , заттың квалификациясы берілсе, осы құрылым қолданылады.
Мысалы: Әр түрлі тау жыныстары біртекті емес қоспаларға мысал бола алады.
Болады / болмайды, мүмкін / мүмкін емес құрылымы іс-әрекеттің мүмкіндігін / мүмкін
еместігін жалпылай білдіру керек болса, қолданылады: іс-әрекеттің орындалуы нақты та-
рапқа байланысты емес, объективті жағдайға байланысты.
Мысалы: Сұрақ күрделі емес, оған дайындықсыз жауап беруге болады. ( = мүмкін). Сұрақ
қиын, оған дайындықсыз жауап беруге болмайды (= мүмкін емес).
а) Егерде іс - әрекеттің жүзеге асуы кеңес, ұсыныс ретінде айтылса,
Достарыңызбен бөлісу: |
