Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3
жүктеу/скачать 2.75 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Интервалдың түрлерi
|
Интервал Салыстырмалылық теория кеңістіктік пен уақыттық аралықтарының салыстырмалылығын келтіре отырып, жалпы абсолюттiк шамалардың барлығын жоққа шығармайды. Ал шындығында іс тура керісінше болып 224 шығады. Салыстырмалылық теорияның алдына қойған негiзгi мəселесi, инерциялық санақ жүйелеріне тəуелсiз болатын шамаларды (заңдарды) табу. Осындай шамалардың бiріне өзара əрекеттесулердің таралуының вакуумдегi жарық жылдамдығына тең болатын универсал жылдамдық жатады. 1-ші жəне 2-ші оқиғалардың арасындағы екіншi аса маңызды инварианттық шама интервал болып табылады, жəне оның квадраты келесі өрнекпен анықталады: inv (7.13) мұндағы, – оқиғалар арасындағы уақыт аралығы, осы екі оқиға өтiп жатқан нүктелердің арақашықтығы ( ). Интервалдың инварианттылығына оны К-жəне К -жүйелерінде тiкелей есептеулер арқылы көз жеткiзуге болады. (7.8) Лоренц түрлендiрулерін пайдаланып жəне жəне екендігін ескере отырып жазамыз: 1 1 . Сонымен интервал шыныңда да инварианттық шама болып табылады. Басқаша айтканда, «екi оқиға s интервалмен берiлген» деген тоқтам абсолюттiк сипатта болады − ол барлық инерциялық санақ жүйелерінде де орындалады. Интервалдың инварианттылығы салыстырмалылық теориясында аса маңызды рөл атқарады жəне көптеген мəселелердi талдаумен шешу кезіңде өте тиiмдi құралдардың бiріне айналады. Интервалдың түрлерi. Кеңістікті-уақыттық интервалда қандай құраушы басым рөл атқаратын болса, кеңістiктiк пе, əлде уақытық па, соған байланысты интервалдар кеңістік тəрізді , уақыт тəрізді болып екіге бөлінедi. Интервалдардың осы екі түрімен қатар оның үшіншi түрі де бар, ол – жарық тəрізді интервал: . Егер екі оқиғаның арасындағы интервал кеңістiк тəрізді болса, онда екі оқиғада бiр мезгiлде өте алатын К’− санақ жүйесін табуға болады: 0 . Егер интервал уақыт тəрізді болса, онда екі оқиға да бiр нүктеде өте алатын К’− санақ жүйесін табуға болады 0: . Keңістік тəрізді интервалдар кезіңде , яғни ешбiр санақ жүйесіңде оқиғалар бiр-бiріне ешқандай əсер ете алмайды, оқиғалар 225 арасындағы байланыс шектiк с жылдамдықпен атқарылатын кезде де дəл осындай жағдай туады. Ал болатын уақыт тəрізді немесе жарық тəрізді интервалдар үшін жағдай басқаша. Демек, уақыт тəрізді немесе жарық тəрізді интервалдар мен бөлінген оқиғалар бiр-бiрiмен себеп-салдарлы байланыста бола алады. жүктеу/скачать 2.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|