15 – Mashg’ulot. Tuproq tarkibidagi ammiakli azot miqdorini
Nessler reaktivi yordamida aniqlash
Mashg’ulotning maqsadi: Nessler reaktivi yordamida singdirilgan ammoniy shaklidagi azotni aniqlashdan iborat.
Kerakli idishlar, jihozlar va reaktivlar: Tuproq namunalari, chinni piyola, tarozi, ulchov kolbalari, distrlangan suv KCl ning 1% li eritmasi, Segnet tuzining 50% li eritmasi, Nessler reaktivi
Adabiyotlar – 1, 2, 3, 4, 5, 6. Internet saytlari.
Tuproq tarkibidagi ammiak organik moddalarning chirishi natijasida hosil bo’ladi va u tuproqqa singib boradi. Bu singdirilgan ammiak kaliy xlorid tuzi bilan ajratiladi. Ajratilgan ekstraktdagi ammiak kolorimetr usulida Nessler reaktivi bilan aniklanadi:
2HgK2I4+3KOH+NH3NH2IHg2O+7KI+2H2O
Ishni bajarish tartibi. 10 g tuproqni tarozida tortib olib, 150 ml li konussimon kolbaga solinadi, uning ustiga 1% li KCl eritmasidan 100 ml quyib 5 minut aralashtiriladi va 18-20 soat tinch qoldiriladi. Shundan so’ng chayqatiladi va filtrlanadi. Filtratdan pipetka yordamida 5-10-20 ml yoki 40 ml o’lchab olib, 100 ml li o’lchov kolbasiga solinadi, unga 2 ml segnet tuzi eritmasidan quyiladi (segnet tuzi qo’shilmasa eritmadagi kalsiy va magniy tuzlari cho’kmaga tushishi mumkin), unga o’lchov kolbaning 3/4 qismigacha suv va 2 ml Nessler reaktivi qo’shiladi, o’lchov kolbasining belgisigacha suv to’ldiriladi, kolba bir oz chayqatiladi va kolorimetr orqali ko’riladi.
Natijani hisoblash:
a * umumiy so’rimning miqdori – 1000 mg/kg
X = ------------------------------------------------------------;
olingan so’rim miqdori * tuproq massasi
bunda:
X - namunadagi NH4 miqdori, mg/kg tuproqda;
a - NH4 miqdori, kalibrlangan egri chiziq bo’yicha, mg/100 ml da
Bir gektardagi NH4 miqdorini hisoblash uchun (bir gektardagi tuproq haydov qatlamining massasi) 4000000 ga ko’paytirilib, 10000000 ga bo’linadi (mg ni kg ga aylantirish uchun).
Ma’lumki, bir ga yerning sathi S = 10000 m2, o’rtacha haydov qatlami 0-30 sm olinadi, 1 m3 tuproqning solishtirma massasi- 1,200 kg ga teng, bularning hammasini bir-biriga ko’paytirib chiqqan 3600 tonna yoki 3600000 kg ni yaxlitlab, 4000000 kg hosil qilinadi.
Достарыңызбен бөлісу: |