3.2.1 Зертханалық қондырғыға сипаттама беру. Жұмыс 3.2 сызба үлгiсiнде көрсетілген қондырғыда жүредi.
1– ионит арқылы өтетін ерітіндісі бар ыдыс; 2 – Шотт құйғысы; 3 – фильтрат жинауға арналған колба; 4 – штатив
Сурет 3.2 – Динамикалық әдіспен катиониттің алмасу сыйымдылығынанықтайтын қондырғы
3.2.2 Қажетті материалдар, құралдар, ыдыстар:
– техникалық таразы;
– рН-метр;
– 50 мл-лік колбалар;
– берілген концентрациядағы түсті металдардың тұз ерітінділері;
– катиониттер.
3.3 Жұмыстың орындалу тәртібі:
1) 0,01 дәлдігімен өлшенген 1г ионитті жуылған және кептірілген колбаға орнатады. Ерітінді pH-ын алдын ала өлшеп, берілген концентрациясы бар металл тұзының ионит ерітіндісімен құяды. (кесте 3.1). Ерiтiндi көлемi 50 мл.
Тұз ерiтiндiсiн катионитпен 5-6 сағаттан кем емес байланыста ұстайды. Сорбциядан кейін ерітіндінің pH үшін анықтайды;
2) алмасуға дейін және алмасудан кейін ерітіндіде сутегі ионы концентрациясын pH негізінде есептейді.
Кесте 3.1 – Жұмыс нұсқалары
Нұсқа №
|
Катионит
|
Тұз ерiтiндiсi,
1г- моль/л
| | Тәжiрибе № |
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
КУ
|
CuCl2
|
NiCl2
|
ZnCl2
|
FeCl3
|
2
|
КУ 2-3
|
CuSO4
|
NiSO4
|
ZnSO4
|
Fe(SO4)3
|
3
|
КБ-411
|
CuCl2
|
NiCl2
|
ZnCl2
|
CoCl2
|
4
|
КБ
|
CuSO4
|
NiSO4
|
ZnSO4
|
CoSO4
|
Алмасу сыйымдылығын келесі формуламен есептейдi
(мг-экв/г) (3.1)
мұндағы С1 және С2 – сорбцияға дейiнгi және сорбциядан кейінгі сутегі иондарының концентрациясы, г/ион;
V – ерiтiндi көлемі;
q – ионит навескасы.
Тәжiрибелер нәтижесін және Г0 мәнін 3.2 кестесіне еңгізеді.
Тәжiрибе №
|
Тұз
|
Сорбциға дейiнгі pH
|
Сорбциядан кейiн pH
|
С1
|
С2
|
Г0
|
1
|
CuCl2
|
(pH1)1
|
(pH2)1
|
(C1)1
|
(C2)1
|
|
2
|
NiCl2
|
(pH1)2
|
(pH2)2
|
(C1)2
|
(C2)2
|
|
3
|
ZnCl2
|
(pH1)3
|
(pH2)3
|
(C1)3
|
(C2)3
|
|
4
|
FeCl3
|
(pH1)4
|
(pH2)4
|
(C1)4
|
(C2)4
|
|
3) салмағы 1г ионитті таза Шотт құйғысына орнатады және сол металдың тұз ерітіндісін иониттен өткізеді Ерiтiндi ионит арқылы өту жылдамдығы 50 мл/сағ (минутына 35 тамшы).
Фильтратты 25-50 мл-ден алдын-ала ілінген құрғақ колбаларда жинайды. Әр колбада рН ерiтiндiсiн өлшейдi. рН бастапқы мен теңеске дейін ерітіндіні өткізеді.
Ерітіндісі бар колбаларды 0,01 г дәлдігімен өлшейді. Еш қателіксіз ерітіндінің тығыздығы 1 г/см3 деп санауға болады, сондықтан фильтрат салмағын көлеміне тенестіруге болады.
Метал ионына қатысты катиониттің сыйымдылығы алмасуын келесі формуламен есептеуді
, (3.2)
мұндағы С1, С2...Сn – әр колбадағы сутек иондарының концентрациясы;
V1, V2 ...Vn – колбадағы ерiтiндi көлемі, л;
Сбас – бастапқы ерітіндідегі сутегі иондарының концентрациясы г-ион/л;
VΣ – ионит арқылы өткізілген ерітінді көлемдерінің қосындысы, л;
q – ионит навескасы, г.
Алмасу константасын келесі формуламен есептейді
(3.3)
мұндағы ГН = Г0 – ГМ.
ГМ және КС нәтижелерін 3.3 кестесіне еңгізеді.
Достарыңызбен бөлісу: |