Зертханалық жұмыс дененің айналмалы қОЗҒалысын обербек маятнигі көмегімен зерттеу. Жұмыстың мақсаты
жүктеу/скачать 300.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Физи-калық
Егер 0 болса, онданемесе . (2.10) шамасы қозғалыс мөлшерінің моменті (импульс моменті) деп аталады. Сонымен, сыртқы күш болмағанда, айналатын дененің бұрыштық жылдамдығы 16 өзгермейді , яғни тоқтаусыз қозғала береді. Оқшауланған денелер жүйесі үшін импульс моментінің сақталу заңы орындалады: Сонымен, айналмалы қозғалыста әсер ететін күштің ролін күш моменті атқарады. Масса ролін инерция моменті, ал сызықтық үдеудің ролін бұрыштық үдеу атқарады. Сызықтық және бұрыштық жылдамдықтар бір-бірімен мына формула бойынша байланысады: . (2.11) Ілгерілемелі және айналмалы қозғалыстардың негізгі заңдылықтарының жазылу түрлері, яғни формула түрі бірдей болып келеді. Оны 2.1- кестеден көруге болады. 3. Тәжірибенің түсініктемесі және оның теориялық негізі. Жұмыс барысында қолданылатын Обербек маятнигі 2.2-суретте көрсетілген. Обербек маятнигі горизонталь оське орнатылған, төрт білеушеден және радиусы бірдей емес екі шкивтен құрастырылған. Массасы m0 болатын жүк білеуше бойымен ығыстырылып, қажетті орнына бекітіледі. Кезек-кезегімен тиісті шкив дөнгелегіне оралған жіптің бір ұшына ілінген m1 жүгі маятникті айналмалы қозғалысқа келтіреді. Бұл жағдайда маятникке тікелей Ілгерілемелі және айналмалы қозғалыстардың негізгі заңдылықтары 2.1 – кесте
18
әñåð åòåòií øêèâêå ñàëûíғàí æiïòi» êåðó ê¾øi áîëûï ò½ð. Îñû ê¾øòi» ìîìåíòi (2.7) ôîð-ìóëà àðºûëû àíûº-òàëàäû. Æiïòi» êåðó êүøiíi» èiíi øêèâ-òi» r ðàäèóñû áîëûï òàáûëàäû. êүøií æèïêå iëiíãåí æ¾êòi» ºîç¹àëûñ òå»äiãiíåí òàáó¹à áîëàäû. æ¾ãiíå åêi áið-áiðiíå ºàðàìà-ºàðñû ê¾ø r - 2.2- сурет. Обербек маятнигі 19
. (2.12) Осыдан
а үдеуі мына формуладан анықталады: , (2.14) мұндағы h - t уақыт аралығында m1 жүктің тыныштық күйінен бастап жүрген жолы. (2.13) және (2.14) формулалардан Fк табылады: , (2.15) ал бұл Fк күштің М моменті мынаған тең: . (2.16) Бұрыштық үдеу сызықтық үдеумен мына байланыста болғанын ескерсек: . (2.17) 20
. (2.18) Егер білеушелерге орнатылған m0 жүктерді материалдық нүкте ретінде қарастырсақ, І Обербек маятнигінің инерция моментін мына формула бойынша есептеп шығаруға болады: І = І0 +4m0 R2 , (2.19) мұндағы І0- бос шыбылдың инерция моменті, R- айналмалы осьтен білеушелердегі жүктердің ауырлық центріне дейінгі арақашықтық. 4. Жұмыстың орындалу реті. Бос шыбылдың І0 инерция моментін анықтау. Ол үшін білеушелерді жүктерден босатып, жүкті кезек-кезегімен кіші және үлкен шкив дөнгелектеріне оралған екі жағдайда оның h биіктіктен төмен қарай түсу уақытын өлшеу қажет. Содан кейін жіптің ұшына келесі m2 жүкті іліп, өлшеулерді қайталап жүргізу керек. Жүктің түсу уақытын әрбір жағдайда кемінде үш рет өлшеу қажет. Есептеу кезінде орташа уақытты пайдаланған жөн. Жүктің түсу h биіктігін өлшеу керек. Шкивтердің r1 және r2 радиустерінің мәндері берілген. Өлшеу нәтижелерін 2.2-кестеге енгізу қажет. жүктеу/скачать 300.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||