4. Биообьектіні пайдалану мақсаты мен түріне байланысты қоректік орталарды,олардың жіктелуін,рецептурасының ерекшеліктерін сипаттаңыз.
Зертханаларда микроорганизмдерді өсіру үшін арнайы әзірленген қоректік орталар қолданылады.
Коректік орта дегеніміз-күрделi және жай құрамдардың әртүрлі косылыстары болып келетiн орталар. Оны лабораториялык жағдайда бактериялар мен баска микроорганизмдердi кебейітіп өсіру үшін колданылады.
Коректік ортаны жануардан немесе есiмдiктен туындаған Өнiмдерден дайындайды. Қоректік ортада өсу факторынын болуы улкен манызга ие. Оларды дайындау үшін экономикалык рентабельдi тагамдык емес шикізат колданылады: жарамсыз калган кан алмастырушылар, жануар канынын гидролизаты, аминопетиферментативтi, кан гидролизаты, биотехнология Өнiмдерi - жем ашыткылары, жемдiк лизин, жүзім ұнтағы, акуыз лизин. Синтетикалык орталардын курамына химиялык таза заттар аминкышкылдары, минералды тұздар, кемiрсулар, витаминдер және өсіру факторлары кiредi. Консистенциясы бойынша коректік орталар сұйык, жартылай сұйык, тыгыз болып келедi.
Құрамы бойынша - табиғи, синтетикалык және жартылай синтетикалык. Тағайындалуы бойынша негiзгi, элективтi және дифференциалды-диагностикалы болып белiнедi.
Табиғи – сүт, сарысу, жұмыртқа, ет, картоп, бұршақ, сәбіз, өсімдіктер және олардың қайнатпасы
Жасанды қоректік орталар арнайы рецептер бойыншадайындалады. Олар жануар текті (ЕПС,ЕПА, ЕПЖ) және өсімдік текті (сыра суслосы) болып екі топқа бөлінеді
Синтетикалық орта деп – белгілі бір химиялық қоспалардан тұратын ортаны айтады.
Әмбебап қоректік орта. Бұл орталарда хемогетеротрофты, арнайы органикалық заттарды қажет етпейтін микроорганизмдердің көптеген түрлері өседі.Бұл орталарға бактериялар жақсы өсетін ет-пептонды сорпасы және ашытқы саңырауқұлақтарға лайықты сусло жатады.
Құрамы: (г/л):
Жануар ұлпасының пептикалық қайнатпасы 5,00
Ет экстракты 1,50
Ащытқы экстракты1,50
Натрий хлориді 5,00
Агар-агар 15,00
рН (25°С) 7,4 ± 0,2
Арнайы орта. Ерекше органикалық заттарды қажет ететін және әмбебап ортада өспейтін хемоорганотрофты микроорганизмдерді өсіретін орта. Мысалы, спирохеталарға көмірсутегі мен аминқышқылдардан басқа, ұзын тізбекті майлы қышқылдар қажет. Олар қан сарысуы құрамына кіреді. Сондықтан спирохеталарға арналған қоректік ортаға қан не қан сарысуын қосады. Ал кейбір теңіздерде тіршілік ететін бактериялар, мысалы, Marinomonas туысына жататындар, теңіз суына қажетті болады.
Құрамы(г/л):
Протеозопептон 15,00
Бауыр қайнатпасы 2,50
Ащытқы 5,00
Натри хлорид 5,00
Агар-агар 12,00
рН (25°С) 7,4 ± 0,2
Достарыңызбен бөлісу: |