29-билет
1. Электромагниттік индукция құбылысы (Фарадей тәжірибелері). Фарадей заңы.
2. Магнит өрісінде рамканың айналуы. Құйынды (Фуко) токтары.
1.Электромагниттік индукция құбылысы
(Фарадей тәжірибелері). Фарадей заңы.
2 .Магнит өрісінде рамканың айналуы. Құйынды (Фуко) токтары.
Рамканың магнит өрісіндегі
Біртекті магнит өрісінде айналып тұрған рамкада индукция тоғының тууын қарастырайық. Рамка алғашқы кезде индукция сызықтарына перпендикуляр болып тұр дейік. Біртекті магнит өрісінде
B = Const, ω = Const
Ауданы S рамкамен уақыттың кез-келген бөлігіндегі магнит ағыны
Сонымен біртекті магнит өрісінде рамка қалыпты айналып тұрса, ф=BnS=BDcosα=Bscosώt мұнда - α=ώt.Рамка айналған кезде, онда айнымалы индукция ЭҚК-і пайда болады. Еі = dф/dt = BSώsinώt
егер sinώt=1 болса, онда Е=Еmax sinώt=1 болады онда рамкада айнымалы гармониялық заңмен өзгеретін ЭҚК-і пайда болады. Еmax = BSώ тәуелді. Қазақстанда ток жиілігі 50гц, сондықтан Еmax мәні BмS-ке ғана тәуелді.
Құйынды токтар. Фуко токтары.
Егер магнит өрісі B-ның күш сызықтары қозғалмалы өткізгішті қиып өтетін болса, онда бұл өткізгіште тұйық тоқ пайда болады. бұл ток құйынды ток, кейде Фуко тогы деп те аталады. Бұл токтың табиғаты Фарадей мен Ленц заңдарымен түсіндіріледі.Құйынды токтар өткізгіш тежелгенде пайда болады. Бұл құбылыс Вальтенгофтың маятнигінде көрнекті түрде көрсетіледі. Бұл токтар сонымен бірге Джоуль-Ленц жылуын бөлуге едәуір энергия шығындайды. Магнит өрісі өте тез өзгергенде, немесе айнымалы токтың жиілігі жоғары болған кезде индуктивтік ток өткізгіштің тек бетінде ғана пайда болып үлгереді. Осы құбылысты материалдарды беттік шынықтыру кезінде пайдаланылады.
Ленц ережесі
Энергияның сақталу заңына сүйене отырып Ленц мынадай ереже тұжырымдады. Индукцияланған тоқтың магниттік өрісі өзін тудырған себепке қарсы әсер етеді. Бұл ережені мына тәжірибемен көрнекті түрде көрсетуге болады.Өткізгіштен І ток өткен кезде Ампер күші туады, яғни F=Bil, бұл күш мынадай жұмыс істейді:
dA=Fdh=Bildh=Id
Достарыңызбен бөлісу: |