Бірінші болып Г. Галилей айтқан –
барлық координаталардың
инерциялық жүйелеріндегі механикалық құбылыстар біркелкі жүреді деген
пайымдау –
Галилейдің салыстырмалылық принципі деп аталады.
Әрбір санақ жүйесіне декарттық координаталар жүйесін енгіземіз.
Қозғалмайтын санақ жүйесіндегі К координаталарды (x, y, z) арқылы, ал
қозғалыстағыны
K' – (x', y', z') арқылы белгілейік. Айтайық: " K' координаталар жүйесі К
жүйесіне қарасты ⃗ жылдамдығымен қозғалуда".
Уақыттың әрбір мезетінде
қозғалушы координаттар жүйесі қозғалмайтын жүйеге қарасты белгілі бір
орында болады.
Егер, t=0 мезетінде екі координаталар жүйелерінің де басы сәйкес келген
болса, ал t мезетінде қозғалушы координаталар жүйесінің басы
қозғалмайтын жүйенің x=vt нүктесінде болады. К жүйесінде
қайсыбір Р
нүктесінің x, y, z координаталары мен K' жүйесіндегі тура сол нүктенің x', y',
z' координаталары арасындағы байланыс мынандай түрге беріледі:
x' = x – vt, y' = y, z' = z, t' = t.
Бұл формулалар
Галилей түрлендірулері деп аталады.
Керісінше қозғалмайтын жүйе ретінде K' жүйесін алуға болады. Онда
Галилей түрлендірулері мынадай болады:
x = x' + vt', y = y', z = z', t = t'.
Достарыңызбен бөлісу: