Процентке арналған есептер
Процентке пропорция құрылып, шешілетін есептер
А санының проценті дегеніміз оның жүздік үлесі деп аталады. Демек санның өзі 100% болып табылады. Бір процент деген санның жүзден бірі.
Мысалы: 100 санының -
120 санының -
х санының -
Проценттерге есеп шығарғанда шамасын , ал оның бөлігі шамасы деп қаралып, пропорция құрастырылады
Екі белгілі шама арқылы үшінші белгісізін анықтау үшін пропорцияның негізгі қасиетін қолданамыз.
Есеп: Цехтың жұмысшылар жиналысына 69 адам қатысты, бұл барлық жұмысшылардың ін құрайды. Жиналысқа қатыспаған адамдар санын анықтаңыз.
Шешуі. Барлық адам x деп алып. пропорция құрамыз:
Олай болса жиналысқа қатыспаған адам: Жауабы: 6 адам.
Есеп. 1990 жылы зауыт шығаратын өнім 5%-ға артты, ал келесі жылы 8% артты. Екі жылдың ішіндегі өнімнің жыл сайынғы орташа өсімін тап. Шешуі:
Зауыт шығаратын өнім х: I жылы 5%-га артты 1,05х
ІІ жылы 8%-ға артты
Жауабы: 1,09
Есеп: Жас саңырауқұлақтар салмағының ы, ал кептірілгеннің ы су болады. 22 кг жас саңырауқұлақтан қанша килограмм кептірілген саңырауқұлақ алуға болады.
Шешуі. Жас саңырауқұлақтың кептірілгенінің салмағы оның ын құрайды, яғни 22 кг – нан 2,2 кг кептірілген.
Кептірілген саңырауқұлақтың таза кепкен салмағы өйткені оның ы су, яғни ізделінді сан болса, онда таза кепкен салмақ
Қоспаның күйі
|
|
М
|
|
Жаңа жиналған саңырауқұлақ
|
2,2
|
22
|
|
Құрғақ саңырауқұлақ
|
0,8
|
|
|
Кепкен заттың салмағы тұрақты болғандықтан, келесі теңдеуді құрамыз:
Жауабы: 2,5 кг.
Есеп: Кепкен жемісте 20% су, ал жаңа жиналған жемістерде -72% су болады. 7 кг кептірілген жемістер дайындау үшін жаңа піскен жемістерден қанша керек болады?
Шешуі: Жаңа піскен жемісте 72% су болса, құрғақ заттар 28% болады.
Кепкен жемістерде құрғақ заттар -80% болады.
Құрғақ заттың массасы тұрақты болғандықтан теңдеу құрамыз:
Жауабы: 20 кг
Достарыңызбен бөлісу: |