1 Зертханалық жұмыс Ұсталық-илемдеу жабдықтарының құрылымы, жұмыс істеу принципі және қажеттілігімен танысу



жүктеу/скачать 1.59 Mb.
Дата16.06.2016
өлшемі1.59 Mb.
#138540
Кіріспе
Ұсталық-қалыптау жабдықтары бойынша зертханалық жұмыстарды орындау болашақ инженер-механиктерге: жабдықтардың конструктивті ерекшеліктерін талдауды, қажетті есептеулерді жүргізуді, жабдықтарды техникалық тұрғыдан тиімді пайдалану және жөндеуді, ұсталық-қалыптау цехтарында қолданыстағы машиналар мен агрегаттардың конструкциясын жетілдіруді үйретіп дағдылайды.

Көрсетілген зертханалық жұмыстарда кең тараған ұсталық-қалыптау машиналары: қосиінді баспақтар, гидравликалық баспақтар, соқпақтардың құрылымдарымен танысып есептеулер жүргізу қарастырылған.


Сонымен қатар аталмыш зертханалық жұмыстарда келесі тақырыптар талқыланған:

-типті ұсталық-қалыптау машиналарының жұмыс істеу принциптері, конструкциясы мен кинематикалық сипаттамаларының ерекшеліктері;

-ұсталық-қалыптау машиналарының қатаңдығы мен беріктігі;

-ұсталық-қалыптау машиналарының энергетикасы;

-зерттеу аппараттарын қолдану, тәжірибелер мен сынақтар жүргізу, эксперименталды нәтижелерді өңдеу.

Нұсқаулықтарда көрсетілген зертханалық жұмыстар металлургия кафедрасының зертханаларында орналастырылған белгілі жабдықтармен жұмыс істеу аталып көрсетілген. Жұмыс орындау алдында тәлімгерлер техникалық қауіпсіздік инструкциясын тыңдап, арнайы кітапшаға тіркелуі тиіс.


№1 Зертханалық жұмыс Ұсталық-илемдеу жабдықтарының құрылымы, жұмыс істеу принципі және қажеттілігімен танысу


1.1 Теориялық мәліметтер

Әрбір ұсталық-сығу машиналар өз құрылымында негізгі үш механизм: қозғалтқыш, тасымалдаушы және орындаушыдан тұрады.

Жеткізілген энергияны қабылдап, қозғалтқыш орындаушы және тасымалдаушы механизмдерінің кинетикалық энергиясына немесе жұмыс бөлігінің потенциялды энергиясына аударады (алмастырады).

Қазіргі ұсталық-пресстеуші машиналардың энергия тасымалдаушысы немесе жұмыс органы: бу, газ, сұйық денелер және электр тоғы болып табылады.

Жетек нысанына қарай жеке немесе топты деп екіге бөлінеді.

Тасымалдаушы механизмінің негізгі сипаттамасы – қозғағыш пен орындаушы органның арасындағы байланысын қалыптастырумен анықталады. Олардың арасындағы байланысатр қатаң механикалық немесе машина конструкциясындғы серіппелі элементтері және жұмысшы денелердің (бу, газ, сұйық, электромагнитті өріс) көмегімен іске асатын қатаң емес байланыс болуы мүмкін.

Кинетикалық (немесе потенциялдық) энергияның пластикалық деформацияның механикалық жұмысына өзгеруі орындаушы механизмдердің жұмыс органдарының (сырғыма, білік, айналма білік-ролик, иінтемір, траверса және т.б.) қозғалысы арқылы іске асады.

Жинақталған энергия өңдейтін өнімге сығу немесе соғу арқылы беріледі.

Ұсталық-пресс машиналарының жұмыс органдары:

а) қарымта-ұмтылмалы түзусызықты немесе қисықсызықты;

б) шайқалмалы;

в) айналмалы қозғалыстар жасауы мүмкін.

Тасымалдағыш арқылы өтетін байланыстардың түріне қарай жұмыс қозғалысы кезіндегі жұмыс органының жылдамдығының өзгеруі екі түрлі болады. Егер, қатаң механикалық байланыста анық белгілі мөлшерде берілсе, субьективті факторлармен өзгеруі қатаң емес байланыстарда байқалады.

Орындаушы механизмнің өңдейтін металға әсері үздіксіз немесе периодты болуы мүмкін.

Ұсталық–прессті машиналар өлшемді, мөлшерлі, түзулі, жылдамдықты, энергетикалық және массалық параметрлермен сипатталады.

Негізгі өлшем параметрлері, негізгі технологиялық өлшем параметрлері, жүру саны, массасы, энергетикалық параметрлері ең қажетті өлшемдер стандарттарында қарастырылып, құрылғының (машинаның) техникалық сипаттамаларының негізі болып табылады.


1.2 Жұмыс мазмұны

Ұсталық-илемдеу жабдықтарының құрылымы, жұмыс істеу принципі және қажеттілігімен танысу.


1.3 Материалдар, құрал-саймандар, жабдықтар

Қарапайым әсерлі бір қосиінді баспақ; гидравликалық баспақ, пневматикалық тоқпақ.


1.4 Жұмысты жүргізу барысы

1) Ұсталық-илемдеу жабдықтарының құрылымы, жұмыс істеу принципімен танысу.

2) Құрылғының негізгі үш механизмдерін анықтау.

3) Құрылғыға техникалық сипаттама жасау.

4) Құрылғының тағайындалуы мен қолдану облысын талдау.
1.5 Есеп мазмұны

1) Есепте машинаның толық атын, моделін, техникалық сипаттамаларын, кинематикалық немесе принципиалды кескінді, жұмыс істеу принципін және құрылымын қысқаша көрсетіп, қозғағыш, тасымалдағыш және орындаушы механизмдерін көрсетіп, қысқаша шешім қабылдау керек.


Бақылау сұрақтары
1 Ұсталық қалыптау жабдықтарында қозғау, жетектеу және орындау механизмдер нені сипаттайды?

2 Ұсталық қалыптау жабдықтар қандай параметрлерімен сипатталады?

3 Механикалық және гидравликалық баспақтар мен тоқпақтардың әсері немен негізделеді?

4 Механикалық және гидравликалық баспақтар мен тоқпақтар және ротоциялық машиналар қалай топтастырыланады?


№2 Зертханалық жұмыс Қосиінді, гидравликалық баспақтарымен тоқпақтарды төлқұжаттау
2.1 Теориялық мәліметтер

Ұсталық – қалыптау жабдықтарын толық және дұрыс пайдалану үшін олардың технологиялық мүмкіншілектерін білу қажет. Мүндай түбегейлі көрсеткіштерді жабдықтардың төлқұжатынан алуға болады. Машиналардың төлқұжаты технологиялық үрдісті және өнімділігің қарастыру кезінде жобалаушылар осы қалыптау жарақтарын әбзәлді жобалаған кездерде керек. Сонымен қатар конструкция жөніндегі мағлұматтар жөндеу және қызмет атқару кезінде қажет. Машина төлқұжаты: негізгі өлшемдер, ауытқу шектер, аутқу күштері және жұмыс күіндегі деформацияның ауытқу шегі сияқты мәліметтерден құралады.


2.2 Жұмыс мазмұны

Ұсталық – қалыптау жабдықтарын толық және дұрыс пайдалану үшін олардың технологиялық мүмкіншілектерімен танысу.



2.3 Материалдар, құрал-саймандар, жабдықтар


Рн = 100 кН күші бар К1120 қосиінді баспақ; өлшегіш құрал; сызғыш; штангенциркуль; слесар құрал-саймандары: гайка кілттерінің жинағы, балға, отвертка және т.б.

2.4 Жұмысты жүргізу барысы


1) Баспақтан қалыпты шешу.

2) «Баспақтың негізгі өлшемдері» бөлімін толтыруға қажетті мәндерді анықтау.

3) Баспақтың кинематикалық схемасын құрастыру.

4) Баспақты бөлшектеу:

а) қалып плитасын шешу, оның негізгі өлшемдерімен сүлбасын сызу, жоғарғы қалыптың сырғымаға бекіту орны мен столдың сулбасын сызу;

ә) шатун винтінің сулбасын сызып, сырғыма торабын жобалау;

б) баспақ айналмаларының қоршауын шешу, шкивті босату мен оларды өлшеу; қажеттілігінде олардын кинематикалық схемасын нақтылау;

в) маховикті шешу;

г) тежегіш пен муфтаның құрылымы мен түрімен танысу;

ғ) иінбілікті босатып оның сулбасын сызу;

5) төлқұжаттың белгілі бөлімдерін толтыруға қажетті есептемелерді орындау. Жұмыс жөнінде есеп жасау.
2.5 Есеп мазмұны

1) Қосиінді баспақтың төлқұжатының қажеттілігі мен тағайындалуы туралы қысқаша мәлімет беру.

2) «Төлқұжатты толтыруға қажетті нұсқауды» қолданып төлқұжаттың барлық бөлімін толтыру.

3) Төлқұжатты толтыруға қажетті нұсқаулар министірлік құрастырушы зауыттын қай министрлігін қайыссында көрсетіледі.

4) Төлқұжатты толтыруға қажетті нұсқаулар:

1 Парақ


  1. Инвертарлық номері: қолданушының шарт бойынша қойған номері.

  2. Типі: қосиінді баспақтың типі.

  3. Дайындаушы заут: отандықтарға зауытпен қала, шетелдіктерге – фирма және мемлекет.

  4. Модель: келісілгі шарттар негізіндегі көрсеткіш.

  5. Шығару жылы: баспақтың төлқұжаты бойынша анықталады.

  6. Іске қосылған уақыты: жылы.

  7. Пайдаланушы: қай мекемеде орналасқан.

  8. Цех.

  9. Орнатылған жері.

  10. Салмағы: электроқозғашсыз баспақ салмағы.

  11. Шекті өлшемдері: нақты өлшемдері.

  12. Баспақтың фундамент пен бірге түрғанжалпы көрінісі: негізгі өлшемдермен көрсетілген жалпы көрініс, фундамент екі кескінде көретіледі.

  13. Басқару туймелері мен қулақтардың анықтама схемасы қай туйме және қулактар неге қажетті екенін көрсету.

  14. Баспақтың номиналды күші.

  15. Сырғыма қозғалысы: сырғымамен шекті жоғарғы және төменгі мәндері қойылады.

  16. Сырғыманың бір минутта жүріс саны: формула арқылы анықталады

ηн= 0,98 ηн /(Uтісті Uқайысты), (2.1)


мұндағы ηн – электроқозғағыштын номиналды саны;

ηтісті,ηқайысты - тісті және қайысты тасымалдағыштардың

тасымалдау қатынасады;

0,98 – қайыстын тайғу коэффициенті.


  1. Баспақта дайындалатын өңімдердін өлшемдері.

  2. Шатун ұзындығының реттелуі: шатунның ең ұзын және қысқартылғандағы айырмашылық.

  3. Үстел мен шатунның ең қысқа шегіндегі сырғыманың арашықтылығы.

  4. Итергіш: оның орны мен итергіш құрылғының жүрісі.

  5. Стол мен бағыттағыштың ең үлкен ара қашықтығы.

  6. Сырғыма өсінен тірекке дейін арақашықтығы. (тек ашық түрде дайындалған престер үшін).

  7. Еденнен үстелдін биіктігі.

  8. Сырғыма өлшемдері: оның жұмыс істейтін бетінің өлшемдері.

  9. Түрақтың тіреулерінің арақашықтары: (тек қостіреулі баспақтар үшін).

  10. Сырғыма бағыттағыштарының арақашықтығы.

  11. Турақтың ең жоғарғы көлбеу бұрышы.



2 Парақ


  1. Сырғымаға түсетін күштердің шегі: арнайы есептермен алынады.

  2. Басмпақтың жұмыс істеу қабілетінің кестесі: белгілі есептеулермен алынған мәндер, негізінен созу өперациялары үшін.

  3. Кинематикық кескіндеме: преспен биіктігі сызбалардың кмегімен салынады.



3 Парақ


  1. Сырғымаға жоғарғы қалыпты бекіту сулбасы.

  2. Қалып бекітетін плитаның негізгі өлшемдері мен сулбасы.

  3. Үстелдің негізгі өлшемдері бар сулба.

  4. Шатун винтінің сулбасы.

  5. Баспақты іске қосу механизмнің түрі.

  6. Муфта түрі.

  7. Тежегіш түрі.

  8. Жүріс циклы.

  9. Майлау жуйесі.

  10. Артық күш шамасынан сақтау үшін қорғағыш түрлері: орны мен түрі көрсетіледі.

  11. Техника каупсыздығына қажеттіқұрал-жабдықтар.

  12. Автоматты тасымалдау механизмдері.

  13. Баспақтың бір айналымындағы жүрісте тасымал.

  14. Пневматикалық және гидравликалық тосеніш бойынша мағлұматы: есептеу мен өлшеу арқылы анықталады. Сомалық күш формуласымен есептеледі

Q = zpF (2.2)


мұндағы z – поршень саны;

p – жүйедегі ауа қысымы, МПа;

F – поршень аумағы, м2.

4 Парақ


  1. Электроқозғағыш.

  2. Қайыстар: саны, орны, кесінді өлшемдері.

  3. Тісті дөнгелек.

  4. Баспаққа қажетті қосалқы және арнайы бөлшектер.

  5. Баспақты тиімді пайдалану жөнінде нұсқаулар.



Бақылау сұрақтары

1 Ұсталық престер төлқұжаты қандай мәліметтер жәненеүшін керек?

2 Косиінді баспақтың төлқұжатын қандай ретте құрастырады?

3 Баспақ сырғымасының шектелген күштерінің кестесін қалай құрастырады?

4 Косиінді баспақтың осал тұстырын қалай анықталады?

№3 Зертханалық жұмыс Ұсталық қалыптау машиналары деформациясы мен кернеуін өлшеу


3.1.1 Теориялық мәліметтер

Беріктігін зерттеу

Беріктік деп деформацияға қарсы түру мүмкінділікгін атайды. Соңдықтан ұғым юолып табылады. Машинаның бағалау және салыстыру үшін оның деформация жүйесінің көрсеткіштерін білу қажет.

Ұсталық қалыптау машиналарында жүйенің серпімді деформациясынаң сомалық мәні көп әсерін тигізеді, сондықтан өлшемдегі мән болып – қатандық коэффициенті болып табылады. Бүл көрсеткіш атқарушы механизмге белгілі ұзындық бірлігіндегі серпімді деформация байқалатын күш мәні.


(3.1.1)
Қ
атандық–ұсталық қалыптау машиналарының маңызды энергетикалық, динамикалық және экономиколық көрсеткіші болып табылады.

3.1.1 Сурет – Серпімді деформацияның жүйесі күшке тәуелділік графигі


Қатандық коэффициентіне керек мәнді берілгіш коэффициенті днеп атайды
(3.1.2)
Қатарланғыш элементтер жүйесіндегі қатандық коэффициентінің жалпы сомалық мәні
(3.1.3)
Бүл өрнектен қысым Р және серпімділік деформациясының l мәні белгілі болғанда ғана қолайлы екені белгілі.

Қатандықтың сипаттама машина сырғыаста түсетін күшке жүйенің серпімді деформациясының қатынасың көрсетің кесте арқылы өрнектеу жиі қөлданылады.

Суретте көрсетілгенде машина алғашқы күш түскенде түзу сызықты емес серпімділік байқалады, өйткені бөлшектердің байланысқан жеріндегі санылау және т.б. әсер етеді. Сондықтан қатаңдық коэффициенті эксперименталды түзінде анықтау барысында кестенің тек түзу сызықты бөлімін алады да dP/dt туындысын турақты деп санайды.
3.1.1 Кесте


Манометр көрсеткіштері, МПа

Бағытталған күш, Н









3.1.2 Жұмыс мазмұны


Серпімді деформация көрсеткіштерің анықтау, механикалық престің статикалық және динамикалық қатандық коэффициентерін анықтау.
3.1.3 Материалдар, құрал-саймандар, жабдықтар

Статикалық жұмыс күінде қажеттілер ашық түрдегі қосиінді баспақ, қолмен жұмыс істейтін күштегіш, 3–4 дана бекітілетін индикаторлы әмбебап әбзелді штангенциркуль және сызғыш.

Динамикалық жұмыс күйіндегі престің әбзелдер. күшейткіш месдозасы бар қалып, тензометрліккүшейткіш, Н–115 типті магнитоэлектрлік осциллограф, эталонды плита, осциллографтынған үлбірді талғауға арналған П–10 типті құрылғы, үлбірілерді айыйдандауға қажетті жиынтық.
3.1.4 Жұмысты жүргізу барысы

1) Гидравликалық күшсалғыштың әрбір мәніндегі манометрі көрсеткіштерін анықтау. Нәтижелерін 3.1.1 кестесіне еңгізу.

2) Статикалық күштер күйіндегі баспақ тораптары мен бөліктерінің серпімді деформациясын өлшеу:

а) қосиінді біліктің серпімді майысуын l өлшеу. Тораптар мен бөлшектердің серпімді деформациясын сағат типті индикатормен өлшейді. Өлшемдерді жүргізу алдында өлқылықтардың орта мәнін анықтау үшін баспаққа екі үш рет күш салу қажет. Үш мәнді индикатордың көмегімен алынған косиінді екінші кестесіне еңгізу керек. Тәжірибе және есептер түрінде алынған кривошипті біліктің серпімділі майлауының орташа мәндерін салыстырып 3.1.2 кестесіне еңгізу қажет;

ә) баспақ үстелінен қалып астындағы плитамен бірге серпімді дефрмациясын өлшеу l2. Бүл мәндерді 3.1.2 кестесіне еңгізу керек;

б) баспақ тұрағының серпімді деформациясың l3 есептеу;

в) қосиінді білік l4 +шатун+сырғыма+тұрақ жүйелерінің серпімді деформациясын өлшеу;

г) шатун l5 сырғыма жүйелерінің серпімді деформациясын өлшеу. Сырғыманың шатунмен қоса серпімді деформация өрнегі арқылы анықтауға болады


l5 = l4 - l3 - l1 (3.1.4)

3.1.2 Кесте

Күш салғыштын күші, Н




Тәжірибелік мәндер

1




2

3

Қосиінді біліктің серпімділі майлауының орташа мәні l1,мм




Есептен алынған қосиінді біліктің серпімділі майлауының орташа мәні l1,мм



ғ) баспақтың жалпы серпімділі деформациясын анықтау


lжалпы = l1 +l2 + l3 + l5 = l4 + l2 (3.1.5)
д) баспақтың статикалық салмақтасуы жағдайдағы жалпылама қатаңдық коэффициентін анықтау. Тәжірибе жүзінде алынған мәндерге байланысты (3.1.5) өрнегімен баспақтың жалпылама қатаңдық коэффициентін анықтау және серпімділік деформация түскен күшке тәуелді кестесін кұру керек.

3) Динамикалық жүктеу шарттарында баспақтың жалпылама серпімді деформациясын өлшеу - lдин.

Жүктеу мөлшері көп болған сайын динамикалық қатаңдық сипаттамасы жоғарлайды.

Сырғыманы төменгішектеулі орналасуы кезінде үстінгі және астынғы плиталар арасында ондық бірлікке дейінгі дәлдікпен А арақашықтығы қарастырылған.

Баспақ сырғымасын алғашқы күйге қоямыз. Астынғы плитаның 4 үстіне қажетті А ара қашықтығынан 0,1–0,2 мм асатындай етіп эталонды плиталарды орналастырамыз. Бүл кезде гидродомкратпен атқараылатын күштен 10–15% артпаудан қамтамасыз етеді.

1 – баспақ сырғымасы,

2 – деформация күшін көрсететің әбзел,

3 – жоғарғы плита,

4 – төменгі плита,

5 – баспақ үстелі,

6 – эталон плиткалары.


3.1.2 Сурет – Динамикалық жүктеуді дин өлшеуге арналған құрылғының механикалық бөлігін құрылғылау схемасы
Баспақпен әркез күш салу арқылы сырғымаға түскен мәнді осциллограф үлбіріне жазамыз. Түскене күш мағыналарына сай 4...5 қабатталған плиталардың күштің жоғарлауын реттеу керек. Эталонды плиталардың қалаңдықтарын әрбір тәжірибе үшін мәндерін тәркімгу нәтижесі арқылы реттеу керек.
3.1.3 Кесте

Эталонды плиталардың қалыңдығы

В, мм


Баспақтың серпімді деформациясы,

lдин =В – А,мм

Сырғымаға түскен күш
Р, кН









Алынған мәндердің көмегімен жалпылама қатаңдық коэффициентін анықтау


(3.1.6)

3.1.5 Есеп мазмұны


1) Баспақтың статикалық және динамикалық күшпен жұмыс істеуі күінде сырғымыға Р күш түскендегі l және lдин серпімділік деформациясын тәуелдік l5 және lдин серпімділік деформацияның тәуелдік кестесін құру.

2) Баспақтың жалпылама серпімділік деформациясының lизм және оның негізгі тораптарының l1, l2, l3, l5 айналма диаграммаларын құру.

3) Қосиін білігінің серпімді майысуның сырғымаға Р күші түскедегі тәжірибеl1 және есеп жүзіндегі l1Р мәндерімен тәуелдік кестесін құру.
3.2.1 Теориялық мәліметтер

Кернеуді зерттеу

Жаңа машиналарды жобалау және зерттеу кезінде олардың тораптары мен тетіктерін қатаңдыққа тексеру қажет етіледі. Бұндай тексеру кезінде тетіктердің кернеулі жағдаын теория және эксперименталды жүзінде тексеру туындайды.

Әлбетте ҰБЖ-ның тораптары мен тетіктері күрделі геометриялық пішінді болып, ауытқымалы динамикалық күщтер жағдайында жұмыс істейді. Кернеудің теориялық есептеулері көп жағдайда шамаланып алынады да, олар салыстырмалы мәнге жататындықтан нақты кернеу таратылымын көрсетпейді. Кейбір шешімдер осы күнге дейін түпкілікті зерттелмеген. Сондықтан кернеуді эксперимерталды зерттеу әдістері маңызды болып табылады.


3.2.2 Жұмыс мазмұны

Гидробаспаққа эксцентрлі күш түсіру кезіндегі кернеуді зерттеу.


3.2.3 Материалдар, құрал-саймандар, жабдықтар

Гидравликалық баспақ (Рн=40 кН) ; эксцентрлі күш түсіретін металл өзекше; штангенциркуль және өлшегіш сызғыш.

Гидробаспақ тағанындағы кернеуді өлшеу үшін 3.2.1 суретте көрсетілгендей түрлендіргіш пен тензометрлі құрылғы орналастырылуы керек.

Миллиамперметр көрсеткішіндегі ауытқу бойынша өлшегіш көпірі көмегімен нөлдік әдіспен жүзеге асады. Тағанның әрқайсысындағы кернеуді өлшеу үшін кестеде қосқыштар қарастырылған.



3.2.4 Жұмысты жүргізу барысы

1) Жұмысты жүргізу кезінде тәлімгерлерді 4–6 адамнан тұратын топшаларға бөлу керек. Гидробаспақтың әр тағанын әр топшаға орындауға тапсырылады. Жұмысты безендіру кезінде барлық топтың көрсеткіштерін қолданады.




БП-қоректену блогы;

ТС- тензостанция;

RD- жұмыс тензометрі;

RК – қалыптастыру тензометрі;

RП – иықты тензометр;

mA- миллиамперметр.


3.2.1 Сурет – Тензометрліқ өлшеу құрылғының принципиалды электр схемасы
2) Кернеу түрленгіштерін реттеу. Баспақтың 20, 40, 60, 80 және 100% жұмыс істеу кезіндегі манометр көрсеткіштерін есептеу. Есептеу нәтижесін 3.2.1 кестеге еңгізу.

Әр тағанның кернеу түрлендіргішін реттеу алдында өлшегіш көпірін теңдестіру қажет. Жүктегіш өзекшенің өсін баспақ өсімен сәкестендіру қажет. Баспақты қол сорабымен тізбекті түрде 0,2; 0,4; 0,6; 0,8 және 1,0 Рн дейін күштеу керек. Жүктеу кезінде тоқтың ауытқуын миллиамперметрдің көрсеткішіне сай есептеп отыру керек. Өлшеу нәтижесін 3.2.1 кестеге енгізу қажет. 3.2.1 Кестеге сүйене отырып төрт тағанның реттеу графигін құру көзделген. Ретитеу графигі жеткілікті түрде кернеу мәнін анықтауға ыңғайлы етіліп жасалуы шарт. Өйткені баспақ тағандарына эксцентрлі күш түседі.

3) Гидробаспақ тағандарына эксцентрлі күш түсу кезіндегі кернеу мәнін өлшеу.

3.2.1 Кесте



Манометр

көрсеткіші
Баспақ күші,Н

Тағандардың есептелген кернеуі,МПа

Миллиамперметр

көрсеткіші
Қосымша







1.













2.













3.













4.






а) Баспақтың негізгі x өсінен күш ұлғая келесі y өсіне түседі. Қол сорабымен баспақты номиналды мәніне жуық күшпен эксцентр көрсеткішіне сай ауыстырылады.


1) ех=0 ; еу= 0 2) ех= 0 ; еу= 1/3 еmax

3) ех=0 ; еу= 2/3 еmax 4) ех= 0 ; еу= еmax


Тәжірибе жүргізу кезінде еmax мәні баспақ тағандары аралығының 30–40 % құрауы тиіс.

Миллиамперметр көрсеткішіндегі тоқтың ауытқуына байланысты құрылған реттеу графигіне қарап баспақ тағандарының кернеуін әртүрлі эксцентр күшіне байланысты анықтауға болады.

Тәжірибе нәтижесін 3.2.2 кестеге еңгіземіз.

Осындай әдіспен басқада 3 жағдайға байланысты тәжірибе жүргізу керек.

ә) Егер күш дөңгелек эксцентритет шамасында түсірілсе төмендегі формуланы қолданамыз.
(3.2.1)
3.2.2 Кесте


Таған нөмірі

Миллиамперметр көрсеткіші

Кернеу, МПа









Тәжірибе жоғарыдағы тәсілмен жүргізіледі. Бұл тәсілде баспақты R=emaxсырттай сызылған шеңбер сипатты эксцентритетпен күш түсіреміз. Тәжірибе нәтижесін 3.2.2 кестеге сәйкес енгізіп , келесі жағдайды есептейміз:


(3.2.2)

(3.2.3)

3.5 Есеп мазмұны

1) Баспақтың төртінші тағанының эксцентритетің абсолютті мәніне байланысты байланысты негізгі өстері а= f (ey), егер ех=0 тең болса жағдайына сай тәуелділік графигін құру.


(3.2.4)
2) Шеңберлі эксцентритетке функциясына сәйкес күш түскендегі баспақтың төртінші тағанының шеңберлі эпюрасын құру керек.

Бақылау сұрақтары

1 Баспақтың қандай тораптарының қатаңдығының күшейту арқылы машинасын жалпылама қатаңдық коэффициентың көтеруге болады?

2 Тәжірибе жүзінде неліктен серпімді деформациясы түзу сызықты болмайды?

3 Баспақтың статикалық және динамикалық қатаңдықтар несімен бір-біріне сәйкес келеді?

№4 Зертханалық жұмыс Тоқпақ соққысының энергетикалық ПӘК-ін эксперименталды зерттеу
4.1 Теориялық міліметтер

Шаботты балға соққысының ПӘК-і


(4.1)
мұндағы М – шабот массасы;

m – балғаның соққы беретін бөліктерінің массасы;



– қалыптасу коэффициенті.
(4.2)
мұндағы , – шабот пен соққы беретін бөліктердің соғу

алдындағы жылдамдықтары;



, – шабот пен соққы беретін бөліктердің

соққыдан кеійн қайту жылдамдықтары.


Шаботты балғада =0 және шамасы мейлінше аз болғандықтан
(4.3)
4.2 Жұмыс мазмұны

Балға соққысының энергетикалық ПӘК-тін эксперименталды түрде зерттеу.


4.3 Материалдар, құрал-саймандар, жабдықтар

Балға, қалыптау күшін өлшейтін месдоза орналастырылған қалып, соққы беретін бөлшектің қозғалысын белгілейтін құрылғы, 2000 Гц үлкен немесе тен уақыт жиілігін белгілейтін дауыс жиілігі генераторы (ГЗ – 24); соққы басталарда катодты осциллографты іске қосатын синхронизатор; қалыптау күшін өлшейтін месдозаның кернеуін калибрлеуге қажетті вольтметр; аккумулятор батереялары; тексеру-өлшеу құралдары; катодты-сәулелі осциллограф.


4.4 Жұмысты жүргізу барысы

1)Зерттеудің негізгі нәтижесі – қалыптау осциллограммасы бойынша эксперименталды жүзінде және жылдамдықтарының мәні болып табылады. Бізге белгілі , , m, M мәндері арқылы соққының ПӘК-ті 4.1 формуласы бойынша анықталады.

2) Қойылған талаптарды шешу үшін бұл зерттеуде жұмыс үрдісі кезіндегі соққы беретін бөлшектің қозғалысын, қалыптау күшін, уақыт бірліктерін жазып – өлшеу қажет. Бұл параметрлер жоғарыда аталған аппаратуралар және басқа өлшегіш-анықтағыш құрылғылармен тіркеліп есептелуі қажет.

3) Құрылғының соққы беретін бөлшегінің жылдамдығы жүріп өткен арақашықтықты уақытқа бөлу арқылы анықтаған жөн.

Осы тәжірибе жұмысындағы эксперимент тұрақты құрылғыға арнайы орналастырылған қалыпта 40Х немесе 45 сұрыпты болаттар үлгілерін сығымдау үшін қарастырылған h / d0 = 0,1 / 0,5 және 1,0 (h – үлгінің алғашқы биіктігі; d0 – үлгінің алғашқы диаметрі).

Қалыптың конструкциясы 10 қаңқа, 9 төсеме, жайма, 8 астыңғы қыстырма-төсеніш, 7 кедергі тензодатчигі орналасқан месдоза, 6 үстіңгі қыстырма-төсеніш, 5 жұмыс қыстырмасы, 4 тетігі бар бекіткіш пластина, 3 бағыттағыш білік, 2 орнықтырғыш және 1 орнықтырғыш құлақтарынан тұрады.



4.1 Сурет – Қалыптың тұрақты бөлімі
Үлгіні (дайындаманы) 1100ºС дейін қыздыру қажет. Дайындаманы шыңдау температурасында ұстау мерзімі отыз минутқа дейін болуы шарт.

Соғу үрдісін дәлдікпен анықтау үшін осциллограммада соққының басы мен соңы тіркелген жөн.

Эксперимент (зерттеу) әртүрлі биіктікте дайындалған үлгілердің әр біріне үш реттен жүргізіледі.
4.5 Есеп мазмұны

1) Энергетикалық ПӘК-ін анықтау әдісін және зерттеуді жүргізу әдістемесін жазба түрінде көрсету.

2) Тіркейтін және өлшейтін құрылғыларға сипаттамалар беру.

3) Осциллограммаларды талдау.

4) 4.1 Кестені толтыру.

5) Қорытынды жасау.

6) Есепті қажетті кескіндеме, сурет, осциллограммалармен безендіру керек.
4.1 Кесте

Үлгінің алғашқы өлшемі

Шабот массасы М, кг

Соққы беретін бөліктің

массасы m, кг
Соққы беретін бөліктің

соққыберген

кездегі жылдамдығы v, м/с


Соққы беретін бөліктің соғып

қайту жылдамдығы V1.0
Қалыптасу коэффициенті K0

Балға соққы-сының ПӘК-і






































Бақылау сұрақтары
1 Тоқпақ соққысының энергетикалық ПӘК-і.

2 Соққы процестерін зерттеу кезіндегі пайданылатын аспаптары мен құралдары.

3 Жылдамдығын қалпына келтіру коэффициентінің физикалық мағынасы.

№5 Зертханалық жұмысы Қосиінді қаңылтырды қалыптау баспақтың құрылымы мен жұмысын зерттеу


5.1 Теориялық мәліметтер

Баспақ құрылымы


Қосиінді баспақтар қаңылтырды қалыптау өндірісіндегі барлық үрдістерде қолданылады. Қосиінді механизм айналмалы қозғалысты сырғыманың бағытты жұмысына айналдырады. Біліктің бір айналымында сырғымада екі қосар жүріс болады (5.1 сурет) . Біліктің конструктивті орындалуына байланысты иін білікті баспақ жазықтығына параллель (5.1,а сурет) немесе перпендикуляр (көлденең) (5.1, ә сурет) орналастырылады.

Жазықтыққа паралелльді білігі бар баспақтарда электроқозғағыштың 1 қозғалысы белдікті тасымалдағыш 2 арқылы еркін айналатын білік 13 арқылы дөңгелек айналмаға 3 беріледі. Пневмоцилиндр 4 іске қосылған кезде дөңгелек айналманың білікке муфта арқылы қосылуы басталады.



а – баспақ фронтына параллель білікпен;

ә – баспақ фронтына перпендикуляр білікпен;

б – үстелді көтеру механизмі.


5.1 Сурет – Ашық қосиінді баспақтардың кинематикалық схемалары
Айналып тұрған білік шатун 12 арқылы сырғыманы 6 ілгері-кері қозғалысқа келтіреді. Шатун білікке жүріс шегін реттейтін механизм 14 арқылы жалғасқан, ал шатунның ұзындығы арнайы тістеме механизм 5 көмегімен реттеледі. Сырғыманың өздігінен төмен түсіп кетпеуін пневмотеңдегіштер 11 атқарады. Баспақ тұрағының 10 көлбеулігі арнайы механизммен 8 реттеледі.

Білігі жұмыс алаңына перпендикуляр бағытта істейтін баспақта электроқозғағыш 22 қозғалысы маховикке 21 беріліп, әрі қарай муфта 20 арқылы білікке 19 тасымалданады. Шатун 17 арқылы қосиін сырғыманы 16 қозғалысқа келтіреді.

Баспақ жұмысын қосқыш немесе басқыш 15 арқылы жүргізуге болады. Бірінші конструкцияда (5.1, а. сурет) электробасқарғышы бар пневматикалық муфта сырғыманың бір айналым қозғалысынан кейін жоғарғы нүктеге орналасып тежегішті іске қосады. Ал, екінші конструкцияда (5.1, ә.сурет) білікті жүйе муфтаны іске қосады да, сырғыманы тежегіш 18 арқылы тоқтадады.


5.2 Сурет – Ашық баспақтың қосиінді білігі
Баспақтың тұрағы – басқа құрылғылар орналасқан күрделі бөлік болып табылады. Тұрақ құйма немесе дәнекерленбелі дайындалуы мүмкін. Сонымен қатар тұрақтың біртұтас немесе жиналмалы түрлері де кездеседі. Арнайы тұрақтар ашық, жабық түрінде, дара,- қостабанды да дайындалуы да мүмкін.

Ашық түрдегі тұрақ – С пішінді болғандықтан қалыпқа үш жақтанда қарауға болады. Дара табанды тұрақ бірыңғай кесінділі болса, қостабанды тұрақтар өтпелі «терезе» ретінде дайындалады, өйткені үрдістен кейін транспортер арқылы өнімді тасымалдауға ыңғайлы. Дара табанды тұрақтар көбінесе жылжымалы столы бар баспақтарға (5.1 сурет) ыңғайлы, 7 үстел 9 механизм арқылы жылжиды, ал қостабандылар қозғалмайтын үтелі бар және көлбеулейтін баспақтарға тән.

Жабық түрдегі тұрақтар 1000 кН күші бар, қаңқалы конструкция арнайы механикаландыру құрылғылар орналастыру үшін жанынан өтпелі терезелер қарастырылып жасалады.

Баспақтың жұмысын реттегіш плитаға орналасқан электроқозғағыш белдікті тасымалдағыш арқылы іске қосады. Белдіктердің қатаңдығы реттегіш плитада қарастырылған винт пен гайка арқылы тағайындалады.

Баспақтың сырғыма бөлігі (5.3 сурет) сырғыма қаңқасынан 14, шатунның ұзындығын өзгертуге арналған винт 22 және айырылмалы шатуннан 23 тұрады. Сырғыма қаңқасы тұрақтың бағыттағыштары арқылы сырғанау үшін призма пішіндес етіліп жасалады (А-А кескіндемесі).

5.3 Сурет – Сырғыма торабы


Винттің шар тәріздес басы сырғымамен тежегіш 16 пен тербелмелі астар 17 арқылы жалғасады. Винттің шар тәріздес бөлігі , тіреуіш және тарбелмелі астар шөмішке 15 орналасқан. Шөміштің ішіндегі барлық сайманды нықтайтын гайка 19 шпонкамен 16 бекітіледі. Шөміштің тіреуі болып, прессті мөлшерден тыс жүктеген кезде тайғып шығатын тілінген сақтандырғыш шайба (9) болып табылады. Кесілген шайба баспақты айқарғыштан шығаратын сыналы механизмде орналасқан.

Ашық баспақтың қосиінді білігі 6 сурет аталық білік пен оған эвольвентті байланыстағы тістер арқылы жалғасатын төлкеден 4 тұрады. Сырғыманың жүріс шегі алдын-ала біліктен байланысы гайкамен 8 ажыратылып алынған соң эксцентрлі төлкенің көмегімен реттеледі. Қажетті жүріс шегін таңдаған соң шкаламен 3 көрсеткіш 13 арқылы эксцентрлі төлке қайта білікпен байланыстырылып болтпен 12 қымталады. Егер, баспақта жүріс шегін реттейтін механизм болмаса, онда шатун мен қосиін өзара төлкесіз жалғасады.

Қалыптау кеңістігін реттеу гайка кілті немесе жүгіртпе тісі бар механизмімен (5) винтті айналдыру арқылы іске асады (5.3 сурет).

Реттелген қалыптау кеңістігі айналып кетпеуі үшін қарастырылған винт (5) және винтпен (4) қатты тартылады да (2) және (3) төлкелермен нықталады. Қалыптау кеңістігінің төменгі шегі орнықтырғышпен (1) шектеледі. Сырғыманың жылжуы тұрақта орналасқан бағыттағыш (25) және сызғышпен (24) басқарылады. 630 кН күші бар баспақ сырғымасындағы қалып плитасы гайка (12) және орнықтырғыш винт арқылы қалыптың артқы тұмсығын нықтайтын қысқыш (11) арқылы бекітіледі. Сырғыманың қуысында өлшеме тақта (18) арқылы анықталатын иінтемірдің итергіші (13) орналасқан.

Жоғары-төмен реттелетін үстел (5.1, в сурет) әртүрлі жабық күйдегі қалыптарды орналастырып баспақтардың технологиялық мүмкіншіліктерін кеңейтеді. Күші 630 кН баспақтарда оның орналасуы қолмен атқарылса, ал күші едәуір көп пресстерде бұл үрдіс автономиялы электроқозғағыштардың көмегімен жүзеге асады. Сонымен қатар жоғарыда көрсетілген қосиінді баспақтардың бөліктері арнайы Т-пішіндес немесе басқадай дайындалады.
5.2 Жұмыс мазмұны

Қосиінді параққалыптағыш баспақтардың конструкциялық ерекшеліктері мен жұмыс істеу ерекшеліктерін, қалыпты бекіту бөлшектерін және баспақты жөндеуді оқып үйрену.


5.3 Материалдар, құрал-саймандар, жабдықтар

25-160 кН күші бар қосиінді параққалыптағыш баспақ, құрал – сайман жиынтығы, металл сызғыш, 300 мм дейінгі диаметрді өлшейтін штангенциркуль.


5.4 Жұмысты жүргізу барысы

    1. Қосиінді–шатунды механизмінің жұмысын талқылау, баспақтың кейбір тораптарының құрылымы мен жұмыс принциптерін қарау.

    2. Слесарь құралдары бойынша зерттелетін баспақтың атқарушы және іске қосатын маховиктің қорғағыш қаңылтырларын шешу. Арнайы тапсырма бойынша белгілі бір бөлікпен терең танысып оның сұлбасын сызу.

    3. Муфтаның қосылған түрінде маховикті айналдырып сырғыманың жүру жолын, шұңғылау тесігінің диаметрін өлшеу.

    4. Есепті баспақтың, тұрақтың, реттегіш түрінің, қалыпты бекіту, итергіштердің жұмыс жүйесін жазу мен анықтау.


5.5 Есеп мазмұны

  1. Қосиінді механизмнің кинетикалық сұлбасымен, конструктивтік схемасымен, кейбір бөліктерінің қажеттілігімен танысу.

  2. Қарастырылған баспақ түрін, тұрақ конструкциясын, қосиінді біліктің орналасуы мен түрін, шатун мен сырғыманың бір-бірімен байланысу ерекшеліктерін, қалыптау кеңістігін реттеу әдістерін анықтау.

  3. Қалыпты бекітетін орындардың сұлбасын сызу, қалыптың сырғымада итергіш барын анықтау.

  4. Екінші және үшінші баптар бойынша есеп жасау.


Бақылау сұрақтары
1 Қосиінді параққалыптағыш баспақтардың конструкциялық ерекшеліктері.

2 Параққалыптау өндірісіндегі қосиінді баспақтар.

3 Баспақ тұрағының түрлері.

4 Механикаландыру құрылғылардың орналасуы.

№6 Зертханалық жұмыс Гидравликалық баспақтың негізгі өлшемдерін анықтау және құрылымымен танысу
6.1 Теориялық мәліметтер

Гидравликалық баспақтың құрылымы мен жұмыс істеуі.

Гидравликалық баспақ дегеніміз- жұмыс істеу принципі Паскаль заңына негізделген ұсталық-қалыптау машинасы. Қосиінді баспаққа қарағанда гидравликалық баспақ траверсасының айқын нықталмайды. Сонымен қатар қосиінді баспақ жабық түрдегі биіктік гидравликалық баспақтарда сырғыманынң ең жоғарғы шегі мен жұмыс үстелінің арақашықтығымен өлшенетін биікте ашық болады. «Сырғыма жүрісінің жиілігінің» орнына гидравликалық баспақтарда бос және жұмыс жүрісінің жылдамдығы деген шамалар болады. Гидравликалық баспақтардың принципиалды кескіні 8 суретте көрсетілген.

Баспақтың толық циклдық жұмыс уақытын азайту мақсатында қайтымды цилиндрлер 4 әрдайым жоғары қысымды құбырға жалғастырылған, сондықтан баспақ күші келесі түрде анықталса:


(6.1)
қайтымды жүріс күші
(6.2)
өрнегі арқылы анықталады.

1 — бас цилиндр;

2 — бас цилиндрдің плунжері;

3 —кері цилиндрдің плунжері;

4 — кері цилиндр;

5 — итеру поршень;

6 — итеру цилиндрі;

7— жоғары қысымдық құбыр.


6.1 Сурет – Гидравликалық баспақтың принципиалды схемасы
Итергіштің 5 жүрісін тездету мақсатында цилиндрдің поршень үстіндегі кеңістікті де жоғары қысымды құбырға жалғап, итергіштің күшін төмендегі формуламен анықтайды:
(6.3)
мұндағы Рн, Ро, Рв – номиналды, қайтымды жүрістің және

итергіштің күштері, кН;



р – жоғары қысымды құбырдағы қысым, МПа;

Ds, Dо – бастапқы және қайтымды цилиндрлардың

диаметрі, м;



Dв, dв – итергіштің поршенімен штогының диаметрі, м.
Баспақтың бір циклына қажетті сұйықтың көлемі, м3 төмендегідей анықталады:
(6.4)
мұндағы – баспақтың жылжымалы траверсасының

қозғалысы; м.

Өңдейтін материалдың түріне байланысты металл емес материалдарға және металл материалдарға арналған баспақтар деп екіге бөлінеді. Соңғы түрі технологиялық үрдіске қарай келесі топтарға: шыңдау, парақты қалыптау, көлемді қалыптау, түзету және құрастыру жұмыстары; ығыстыру және металл қалдықтарын өңдеу үшін деп бөлуге болады.

Негізінен гидравликалық баспақтарда жұмыстық сұйық ретінде минералды май мен эмульсия қолданылады.

Гидравликалық баспақтар негізгі жұмыс істеуі оның конструктивтік орындалуы мен технологиялық мүмкіндігіне байланысты. Бұл баспақтар аккумуляторлы сораппен, аккумуляторсыз сораппен және мультиаспапты қосқышпен болуы мүмкін.

Гидравликалық баспақтардың тұрақтары бір-екітабанды, колонналы және қаңқалы болып келеді.

Қаңқалы конструкцияда қалыптың төменгі жағы қозғалмайтын көлдемеде орналасқан баспақ столына бекітіледі де, ал жоғарғы жағы жылжымалы көлдемеге (кейбір кезде траверса деп аталуы мүмкін) бекітіледі. Баспақтың негізгі цилиндрі көп жағдайда қозғалмайтын жоғарғы көлдемеге бекітіледі.

Баспақтың өнімділігін анықтайтын сипаттамалар: жылжыманың төменге жылжығандағы жылдамдығы, м/с


(6.5)
және оның жоғарыға жылжығандағы жылдамдығы, м/с
(6.6)
мұндағы н – сораптың өнімділігі, м3/с.

6.2 Жұмыстың мазмұны


Гидравликалық баспақтың жұмыс істеу принцибімен және ерекшеліктерімен танысу. Негізгі параметрлердің тәжірибе жүзінде алынған мәндерін төлқұжаттағы көрсеткіштермен салыстыруды үйрену.
6.3 Материалдар, құрал-саймандар, жабдықтар

Арнайы сорабы қарастырылған 1000–2500 кН күші бар гидравликалық баспақ, 600 мм дейін өлшейтін штангенциркуль, метрлік сызғыш, жылыжымалы көлдеменің жылдамдығын өлшейтін хронометр, арнайы безендірілген ілмеқағаз.


6.4 Жұмысты жұргізу барысы

Есеп нәтижелерін безендіруге және жұмысты істеуге қажетті әдістемелік нұсқаулар.



  1. Гидравликалық баспақ жұмысының принципиалды кескіндемесімен танысып оны есепке кіргізу.

  2. Қарастырылған баспақтың конструктивтік ерекшеліктерін, оның технологиялық қажеттілігін және берілгіштердің түрлерімен танысу. № 1 хаттаманы тұрақтың негізгі көрсеткіштерімен толтыру.

  3. № 2 Хаттамадағы тұрақтың штангенциркуль және сызғышпен тәжірибе жүзінде алған мәндермен толықтыру.

  4. Белгілі формулалар арқылы Рн, Ро, Рв және Q мәндерін анықтау.

  5. Хронометрдің көмегімен қозғалмалы көлдеменің жоғары, төмен үш мәрте жүрісін өлшеп №2 хаттамаға еңгізу. Үш түрлі жылдамдықтың арифметикалық мәнін анықтап хаттамаға еңгізу.

  6. Бесінші және алтыншы формулалар бойынша жұмыс және қайтарым жылдамдықтарын есептеп оларды эксперименталды түрдегі мәндермен салыстыру.

  7. Құжаттағы, эксперименталды және есептеп табылған мәндерді салыстырып қорытынды шығару.

№ 1 Жұмысының хаттамасы



Баспақтың толық аты

Модель

Номиналды күші, кН

Толық

жүруі, мм
Жұмыс қысымы, МПа















№ 2 Жұмыстың хаттамасы



Параметрлердің аты

Белгілеу

Өлшемі

Мәні

Бас плунжердың диаметрі

Dr

м




Кері плунжердердің диаметрлері

D0

м




Итеру поршеннің диаметрі

DB

м




Итеру штогының диаметрі

DB

м




Итеру жүрісінің шамасы

HB

м




Көлдеме жылжыманың жүрісі

s

м



№ 3 Жұмыстың хаттамасы



Параметр

1-і

өлшем


2-і

өлшем


3-і

өлшем


Жүріс жылдамдығы, м/с

Төмен жүріс

Hp, M

Tp,C











Биікке жүріс

Ho, M

To, C












6.5 Есеп мазмұны

1) Гидравликалық пресстердің принципиалдық кескінімен және конструктивті ерекшеліктерімен танысу.

2) Тәжірибе жүзінде пресстің негізгі параметрлерін анықтап олардың мәнін жұмыс хатамасына енгізу.

3) Номиналды күштің, кері жүрістің, итергіштің күштерінің мәнін есептеу. Сораптық қысымын көлденең белдеменің қозғалыс жылдамдығын есептеу.

4) Төлқұжаттағы және есептелген көрсеткіштерді тәжірибе жүзінде анықталған көрсеткіштермен салыстыру.

5) Есепті 2–4 баптарға байланысты безендіру.


Бақылау сұрақтары
1 Гидравликалық баспақтың құрылымы.

2 Гидравликалық баспақтың толық циклдық жұмысы.

3 Жұмыс сүйықтары.

4 Сораптар, мультипликаторлар.



Әдебиеттер
1 Банкетов А.Н., Ланской Е.И. Кузнечно–штамповочное оборудование. – М. : Машиностроение, 1982. – 576 с.

2 Живов Л.И. Овчинников Л.Г. Кузнечно–штамповочное оборудование. Прессы. – К. : Вища школа, 1981. – 376 с.

3 Живов Л.И. Овчинников Л.Г. Кузнечно–штамповочное оборудование. Молоты, ротационные и электрофизические машины. – К. : Вища школа, 1985. – 279 с.

4 Машины и технология обработки металлов давлением. Лабораторные работы / Под редакцией Л.И. Живова. – К.: Вища школа, 1987. – 199 с.

5 Кривошипные кузнечно–прессовые машины. Под редакцией В.И. Власова М. : Машиностроение, 1982. – 424 с.

6 Линц В. П., Максимов Л.Ю. Кузнечно–прессовое оборудование и его наладка – М. : Высшая школа, 1969. – 272 с.

7 Семенов Е.И, Кондратенко В.Г., Ляпунов Н.И. Технология и оборудование ковки и объемной штамповки – М. : Машиностроение, 1978. – 311 с.

8 Ильин Л.Н., Подольский А.С., Позднеев Б.М. Ковочно–штамповочное производство. Лабораторный практикум. – М. : Машиностроение, 1987. – 160 с.



9 Чиченев Н.А., Кудрин А.Б., Полухин П.И. Методы исследования процессов обработки металлов давлением. – М. : Металлургия, 1977. – 311 с.




жүктеу/скачать 1.59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет