3 Ɉԕɭɥɵԕɬɚԕɨɥɞɚɧɵɥԑɚɧɲɚɪɬɬɵɛɟɥɝɿɥɟɪ Грамматикалық материалдар
жүктеу/скачать 3.57 Mb. Pdf көрінісі
|
| 72
3. Ғылыми стильге тән тілдік құралдарды қолданып, «РАФТ» стра- те гия сымен Сыртқы істер министрлігі қызметке рі нен зияткер лік миграция ту ралы алатын интервьюдің мәтінін да йын даң дар. 4. Миграцияға қатысты терминдер мен ұғымдарды қатыстырып, «Өз ге ел де сұл тан бол ған ша, өз елің де ұл тан бол» та қы ры бын да сұхбаттасыңдар. Ком му никативтік жағдаятқа сай көпшілік ал - дын да шешен сөйлеп, тың дау шыларға ықпал ете білуге тал пы- ның дар. 5. Шешендік сөздерді оқып, өзін дік тұ жы рым жасаң дар. Интона- цияны сақтап, бір-біріңе оқып берің дер. Түсіндірмелі және себеп- салдар салаластарды анықтаңдар. Байлауы жоқ шешеннен Үндемей отырған есті артық. Бәйге алмаған жүйріктен Белі берік бесті артық. (Байсерке абыз) Шешендіктің сәні жоқ, Сөзіне сүттей ел ұйып, Қолтығына ел сыйып, Басына бақыт қонбаса. (Дулат Бабатай'лы) Қол бастау қиын емес, Көк найзалы ерің болса. Жол бастау қиын емес, Соңыңнан ерген елің болса. Бәрінен сөз бастау қиын, Тауып айтсаң, мереке қылады, Таппай айтсаң, келеке қылады. (Досбол би) 6. Ту ған жер, ата ме кен ту ра лы ма қалды эпиграф етіп алып, аргу - мент ті не дис кус сивті эссе жазыңдар. Тақырыбын өздерің қо - йың дар. 73 §3. Ше тел дер де қа зақ диас по ра сы ның қа лып та суы 1. Сә кен Жү ні совтің «Ама най мен За ма най» повесінің желісі бойын- ша түсірілген фильмнен үзін ді көрің дер. Көпшілік алдында дұрыс сөй леу, тыңдаушыларға ық пал ете білу, шешен сөйлеу талапта рын сақ тай отырып, алған әсер леріңді баян даң дар. 2. Мә тін ді оқың дар. Терминдер мен ұғымдары және синтаксистік құры лы мы арқылы стилін анықтаңдар. Жа ңа за ман да қа зақ хал қы ның бір бө лі гі өз де рі нің та ри хи Ота ны нан тыс жер лер де тұ рып жа тыр. Олар бір бө лі гі – «ир ре- дент», ал екін ші бө лі гі «диас по ра» са на ла ды. «Ир ре ден т» деп өз де рі нің ежел гі ата ме ке нін де дәс түр лі өмір сү ріп отыр ған бір тұ тас ха лық тың бір бө лі гін ай та ды. Өкі ніш ке қа рай, қа зақ тар дың бір қа тар жері ше ка ра лар дың өз ге руі, отар шыл бас қын шы лық си яқ ты оқи ға лар дың сал да- ры нан бас қа мем ле кет тің құ ра мын да қалып қойды. Ал диас по ра де ге ні міз – ха лық тың бір ел ден екін ші ел ге лаж сыз дан қо ныс ау да рып, өз ге ха лық пен бір ге тұ руы. Қа зақ тар дың Қа зақ стан нан тыс жер лер ге қо ныс ау да руы ХІХ–XX ға сыр лар аралығында жиі орын ал ды. Ол кез де қа зақ да ла сын Ре сей дің еуро па лық бө лі гі нен қо ныс ау да рып кел- ген ша руа лар ар қы лы отар лау жап пай жү ріп жат ты. Қа зақ- тар дың құ нар лы да шұ рай лы жер ле рін күш пен тар тып алу жал ға са бер ді. Мі не, мұн дай жағ дай да қа зақ тар дың ежелгі қонысын, дәс түр лі кө шіп-қо нып жүр ген жер ле рін тас тап, қай да ғы бір құ нар сыз, су сыз жер лер ге қо ныс ау да ру дан өз ге ама лы қал ма ды. 1916 жыл ы ұлт-азат тық кө те рі ліске қатысқандарды қу - далау басталғанда, 300 мың ға тар та қандасымыз Қа зақ стан ау ма ғын тас тап, Қы тай ға кө шіп кет ті. 1927–1929 жыл да ры жүргізілген ұжымдастыру мен мал-мүлікті тәркілеу, со ның сал да рынан 1931–1933 жылдары орын алған ашар шы лық ке зін де халық күн кө ріс қамы мен ше тел асуға мәж бүр бол ды… (e-history.kz) |