«6М074100 Картография»

1. 
   Картографиялық шығармашылықтар және оның түрлері. Картаны жәене атласты анықтау. Жалпыгеографиялық және тақырыптық карталар мен атластар.
   
2. 
   Математикалық картография. Проекцияны анықтау. Цилиндрлік, азимуталды проекциялар және оның қасиеттері.
   
3. 
   Картографиялық генерализация. Картографиялық генерализацияны анықтау. Картографиялық көріністің әдісіне байланысты картографиялық генерализацияның ерекшеліктері.
   
4. 
   Картографиялық бейненің әдістері. Локалды белгілер мен диаграммалр, изсызық әдісі, сапалық және сандық фондар, ареалдар, дәлдік мысалдар және оны қолдану.
   

5. 
   Тақырпытқ карталарда жер бедерін белгілеу әдісі. Қисық жарықтандыру, шкалалар, штрихтар әдістері. Оларды қолданудың мысалдары.
   
6. 
   Топографиялық пландар мен карталар. Топрафиялық карталар мен пландардың қасиеті. Топографиялық карталардың номенклатурасы. Техника және ғылымға арналған топографиялық карталарды қолдану.
   
7. 
   Зерттеудің картографиялық әдісі. Карта бойынша түсініктеме. Графоаналитикалық және гарфикалық әдістер. Блок-диаграммалар. Картографиялық үлгілеу.
   
8. 
   Карталар мен атластарды жобалау. Карталарды жобалаудың және құрастырудың қағидалары. Кешенді атластарды жобалау және құрастырудың қағидалары.
   
9. 
   Картографиядағы қазіргі мәселелер. Тақырыптық картографиялаудың қазіргі мәселелері. Геоинформациялық картографиялау. Картаны құрастыруда ГАЖ-технологияларын пайдалану.
   

2. Бұрыштық және сызықтық өлшеулер. Геодезиялық өлшеулердің әдістері. Гедезиялық өлшемдер туралы түсінік және оның дәлдігі. Өлшеулердің түрлері. Бұрыштық өлшеулер. Теодолиттер тптері, олардың құрылымы. Электрондық теодолиттер. Теодолиттерді тексеруден өткізу. Горизонталды бұрыштарды өлшеудің қағидалары. Тік бұрыштарды өлшеу.

Өлшейтін аспаптардың типтері және өлшедің дәлдігі, жалпы әдістердің мәліметтері. Өлшеу ленталары мен қашықтықты өлшейтін аспап тар көмегімен арақашықтықты өлшеу. Электрондық тахеометрлер.

3. Мемлекеттік геодезиялық торлар туралы жалпы мәліметтер. Оларды ұйымдастырудың қағидалары. Триангуляция және трилатерацияның полигонометриясы. Мемелекеттік геодезиялық торлардың белгілері. Трианугляциялық пунктер.

4. Аудандарды анықтау әдістері. Графикалық-аналитикалық және графикалық әдістер. Палеткалар және оның түрлері. Төртбұрыш, нақты және сызықтық палеткалар. Аудандарды механикалық әдіспен анықтау. Планиметр.

5. Нивелирлеу. Геометриялық нивелирлеудің маңызы. Тригонометриялық, физикалық радионивелирлеу. Нивелирдің құрылысы және тексеруден өткізу.

6. Тахеометрилық түсіру. Тахеометриялық түсіруді жүргізудің ерекшеліктері. Тахеометрдің құрылысы және оны тексеруден өткізу. Нөлдің орналасу нүктесін анықтау. Кроктер. Тахеометриялық кестелер.

7. Өлшеулердің түрлері және оның қателіктері. Өлшеулердің маңызы мен түрлері және оның қателіктері. Орташа, орташа төртбұрыш қателіктер. Қателіктерді бөлудің заңдылықтары. Біркелкі нүктелер мен біркелкі емес өлшемдерді өңдеудің тәртібі.

8. III және IV кластарды нивелирлеу. III және IV кластарды нивелирлеуді жүргізудегі жұмыстарды ұйымдастыру. Аспаптар құрылысы. Тексерулер. III және IV кластарды нивелирлеуді жүргізудегі далалық есеп құжаттарын өңдеуден өткізудің қағидалары.

9. Мемлекеттік нивелирлік торлар. Мемлекеттік нивелирлік торларды ұйымдастырудың қағидалары. Мемлекеттік нивелирлік торлардың тірек нүктелерінің құрылғысы. Реперлер-маркалар.

10. Теодолиттік түсіріс. Теодолиттік түсірістің кезеңдері. Абрис. Теодолиттік түсірістер жүргізудің әдістері. Аспаптар. Теодолиттік түсірістердің далалық құжаттарын өңдеуді жүргізудің тәртібі.
«Фотограмметрия» пәні
1.Орталық жобалаудың оптикалық негізі: объективтің көмегімен кескіндеменің нақты сұлбасы; фотосурет орталық проекция ретінде; орта және ортогоналды проекция; оратлық проекцияның негізгі элементтері. Объектілердің үлгісі және түсірулерді өлшеу мен бақылау: монокулярлы және бинокулярлы тұрғыдан көру; түсірімдерді стереокопиялық бақылау; тік, кері және нөл стереоэффект; үлгілер мен түсірімдерді өлшему.

2.Аэрофотограмметрия. Бір даналық түсірімдерді талдау: аэрофотограмметрияда қолданылатын координаталық жүйелер; бір даналық түсірімдерді бағыттаудың элементтері; тік және нүктелі бейнелерді түсірімдерде құрастыру; еңіс түсірімдер мен көлденең нүктелердің координаталарының бір-бірімен тәуелділігі; түсірім масштабы; еңіске сәйкес түсіріс нүктелерінің жылжып кетуі; жергілікті жер бедерінің әсерінен түсіріс нүктелерінің жылжып кетуі. Сурет сұлбасы: міндеті, құрастырылуы және дәлдігі.

3. Түсірімдердің өзгеруі (Трансформирование) : Түсірімдердің өзгеру әдістерінің маңызы; фотомеханикалық түсірім өзгеруінің геометриялық және оптикалық жағдайы; түсірімдердің өзгеру элементтері; инверсорлар құрылымы; фототрансформаторлар құрылымы; тірек нүктелері бойынша және белгіленген элементтер бойынша түсірімдердің өзгеруі; фото қағаздың деформациясына әсері; зоналар бойынша түсірімдердің өзгеруі; жазық беті еңісінің әсерінен түсірімдердің өзгеруі; фотопландардың міндеті, құрастырылуы, дәлдігі.

4.Түсіріс параларын талдау: негізгі анықтамалар; стереопаралар нүктелерінің координаталары мен параллакстары; аэрофото түсірістер параларын бағыттаудың элементтері; көлденең түсірістер бойынша жергілікті жердің координаталарын анықтау. Пара түсірістерді бір-бірімен бағыттау: бір-бірімен бағыттаудың жүйелі элементтері; бір-бірімен бағыттаудың теңдеулері; бір-бірімен бағыттаудың элементтерін анықтау. Үлгінің сыртқа бағытталуы: сыртқы бағытталудың элементтері.

5. Әмбебаб стереоаспаптар: әмбебаб стереоаспаптардың міндеті мен құрылымы; оптикалық әмбебаб стереоаспаптардың сұлбасы; бірінші, екінші және үшінші бөлім ішіндегі оптикалық аспаптар; механикалық универсалды стереоаспаптардың принципиалды сұлбасы; оптикалық-механикалық универсалды стереоаспаптардың принципиалды сұлбасы. Универсалды стереоаспаптарда түсірістерді өңдеу және бағыттау: аспаптарды түсірістерді бір-бірімен бағдарлау; аспаптарда үлгілерді сырттай бағдарлау; аспаптарда көлденеңдер сызу; картаның оригиналын құрастыру; қайта өңделген үлгілерді құрастыру; пара түсірістерді трансформылаудың теориясы; сыртқы бағдарлаудың элементтерін анықтау әдістерінің құрылымы.

6. Кеңістік фототриангуляциясы: кеңістік фототриангуляциясының міндеті мен құрылымы; универсалды стереоаспаптардағы фототриангуляция; геодезиялық бағдарлау; кеңістік фототриангуляциясының торының нүкте геодезиялық биіктігін анықтау. Аналитикалық фототриангуляция: аналитикалық фототриангуляцияда қолданылатын аспаптар; жартылай тәуелді үлгілердің әдісі бойынша аналитикалық маршрутты фототриангуляция; байланыстыру әдісі бойынша аналитикалық маршруттық фототриангуляция; аналитикалық көп маршрутты фототриангуляция.

7. Жердегі түсірілім. Жердегі түсірілімнің маңызы. Жер түсірілімдердің формуласы мен негізгі анықтамасы: оъект нүктелерінің координатасы және оны түсірстердегі көрінісі, стереотүсірістердегі негізгі жағдайлар, фотограмметриялық және геодезиялық координаталар арасындағы байланыс формулалары. Далалық және камералды жұмыстар: жерде жүргізілетін түсірістерде қолданылатын аспаптар, түсіріс жобасын құрастыру, далалық жұмыстар бойынша нәтижелерді өңдеу, аналитикалық, графикалық және графомеханикалық әдістермен жердегі түсірістерді өңдеу.

8. Далалық және камералдық жұмыстар: жерді түсіруде қолданылатын аспаптар, түсірім жобасын құрастыру, далалық жұмыстар нәтижесін өңдеу, аналитикалық, жер түсірісін өңдеудің аналитикалық, графикалық және графомеханикалық әдістері.

9. Жер түсірімі кезінде қолданылатын аспаптар. Аспаптар құрылымы. Жер түсірімінде қолданылатын аспаптар құрылымының принципиалды сұлбасы.

10. Жер түсірім құжаттарын өңдеуде қолданылатын қазіргі әдістер.

1. Геоақпараттық жүйелер туралы түсінік. (ГАЖ). Географиялық ақпараттардың құрылымы мен классификациясы. Картографиялық мәліметтер базасы (КМБ), эксперттік жүйелер (ЭЖ).

1. Казакстандағы кадастр жұмыстары. Кадастрлік жұмыстарды жүргізудің ерекшеліктері. Жер, су, қала тұрғызудағы ұйымдастырылатын жұмыстар және кадастрлердің басқа түрлері.

1. 
   Берлянт А.М. Картография. - М.:Изд-во МГУ,2001 - 490 с.
   
2. 
   Салищев К.А. Картоведение: учебник 3-е изд. М.: Изд-во МГУ, 1990. -400с.
   
3. 
   Салищев К.А.Картография. М.: Высшая школа, 1982.
   
4. 
   Вахромеева Л .А. Картография. М.: Недра, 1981.
   
5. 
   Картография с основами топографии: Учебное пособие/ Под ред. Г.Ю.Грюнберга М.: Просвещение, 1991.- 386 с.
   

1. 
   Берлянт А.М.Картографический метод исследования:2-е изд. М.:Изд-во МГУ,1988.- 252 с.
   
2. 
   Жуков В.Т., Сербенюк С.Н. и др. Математико-картографическое моделирование в географии. М.: Мысль, 1980. - 224 с.
   
3. 
   Заруцкая И.П., Красильникова Н.В. Картографирование природных условий и ресурсов. М.: Недра, 1988.
   
4. 
   Золовский А.П. и др. Картографические исследования проблемы охраны природы. Киев: Наукова думка, 1978.
   
5. 
   Гараевская Л.С.,Малюсова Н.В.Практическое пособие по картографии. М.: Недра, 1990.-294 с.