7 Экономикалық бөлім
7.1 Тиеу-түсіру жұмыстарын механикаландыру кезіндегі нұсқаларды таңдау кезіндегі техникалық-экономикалық көрсеткіштерді анықтау
Тиеу-түсіру жұмыстарының кешенді механикаландыруы мен автоматтандырылуының тиімді нұсқасын таңдау олардың техникалық-экономикалық көрсеткіштерін өзара салыстыру арқылы жүргізіледі.
Негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштерді есептеуді жүргіземіз. Әрбір нұсқа үшін бір тонна жүк үшін тиеу-түсіру және қоймалық жұмыстардың күрделі салымдары мен өңдеу құнын, жылдық шығындарды есептейміз.
1-нұсқа
Күрделі салымдар:
(7.1)
мұнда ΣК – негізгі және көмекші құрылғыларға қажет қосынды күрделі салымдар, теңге;
Qгод – жылдық жүкайналым, т;
Км – бір механизмге кететін күрделі салым, Км = zм*см, теңге;
zм – механизмдер саны, дана;
см – бір механизм құны, теңге;
Кпп – кран асты жолын салуға кететін күрделі салымдар, Кпп = Lсклспп, теңге;
Lскл – қойма ұзындығы, Lскл = , м;
Вш – жүк орамының ені, , м;
Нш – жүк орамының биіктігі, м (С-492 түсіргішін қолданғанда: Нш = 8м, Т-182А түсіргішін қолданғанда: Нш = 4-5 м);
ρ – жүктің ауытқу бұрышы, ρ = 30°;
спп –1 пог.м. кран асты жолын салудың құны, теңге/м;
Кжд – темір жолдарды салуға кететін күрделі салымдар,
Кжд = Lскл сжд, теңге;
сжд = 1 пог.м. темір жол салудың құны, теңге/м;
Кпл – ашық түсіру алаңын салуға кететін күрделі салымдар,
Кпл = Fскл спл, теңге;
спл - 1 м2 ашық түсіру алаңын салудың құны, теңге/м2;
Ктк – траншеялы конвейер салуға кететін күрделі салымдар
Ктк = Lскл стк, теңге;
стк –1 пог.м. траншеялы конвейер салудың құны, теңге/м;
Кэл.с. – электр торабын жүргізуге кететін күрделі салымдар,
Кэл.с. = Lскл сэл.с., теңге;
сэл.с. –1м электрөткізгіштің құны, теңге/м;
Квк – сумен жабдықтау және кәріз жүйесін салуға кететін күрделі салымдар,
Квк = Lскл свк, теңге;
свк –1м сумен жабдықтау және кәріз жүйесін салудың құны, теңге/м;
2 нұсқа
, теңге/т
мұнда Кбун – бункерді салуға кететін күрделі салымдар, Кбун = Vбунсбун, теңге;
Vбун –бункер көлемі, м3;
сбун – бункерді салу құны, теңге/м3;
Ккон – конвейерді салуға кететін күрделі салымдар, Ккон = zконскон, теңге;
zкон – конвейерлер саны, шт;
скон –конвейердің құны, теңге.
Бір тонна жүкті өңдеудің құны келесі теңдеумен анықталады:
, теңге/т (7.2)
мұнда ΣЭ – тиеу-түсіру жұмыстарын кешенді механикаландыру мен автоматтандырудың схемасын қамтамасыздандыруға кететін жалпы жылдық пайдалану шығындары, теңге;
З – еңбек ақыға кететін жылдық шығындар, келесі теңдеумен анықталады:
, теңге (7.3)
мұнда а – еңбек демалысын төлеу мен басқа қосымша шығындарды ескеретін коэффициент, а = 1,5 – 1,6;
Rм, Rгр – механизаторлар мен жүк тиеушілердің саны, адам;
lм, lгр – сәйкес механизатордың, жүк тиеушілердің сағаттық тарифтік ставкасы, теңге/сағ;
Тф – жұмысшының бір жыл ішіндегі іс-жүзіндегі жұмыс уақыт қоры,
Тф = (1711,6/25,6)Тд = 6,02*305 = 2080 сағат;
Тд – жылдағы жұмыс күндері саны, Тд = 305 күн;
Механизаторлар мен жүк тиеушілердің тізімдік саны:
(7.4)
мұнда Rм – адам-сменамен өлшенетін жылдық еңбек шығындары;
Nгр – көмекші жұмысшылар саны, адам.
Жылдық еңбек шығындары келесі теңдеумен анықталады:
, адам-смена;
мұнда α0 – демалыс күндері жұмысшыларды ауыстыруды ескеретін коэффициент, α0 = 1,2;
Qгод – жүк өңдеудің жылдық көлемі: Qгод =365(Qсутпр + Qсутот )
Эл – күштік электр энергиясына кететін жылдық шығындар:
, теңге (7.5)
мұнда N – тиеу-түсіру машиналарының электр қозғалтқыштарының номиналь қуаты, кВт;
η1 – қуаты мен уақыт бойынша қозғалтқыштарды қолдану коэффициенті, η1 = 0,85-0,95;
η0 – берілгіен қондырғының электр үлестіру торабындағы шығынды ескеретін коэффициент, η0 = 1,05-1,10;
Сэл – күштік электр энергиясының кВТ-сағ бірлігінің құны, теңге/квт-сағ.
Сүрту-майлау материалдарына кететін жылдық шығын:
М =0,2Эс, теңге. (7.6)
Қоймаларды жарықтандыруға кететін жылдық шығын:
, теңге (7.7)
мұнда Fос – қойманың толық ауданы, м2;
w – қойманың ауданы бірлігін жарықтандыруға кететін электр энергиясын тұтыну нормасы, Вт/м2; ашық қоймалар үшін w = 0.5 Вт/м2;
сос – жарықтандыру электр энергиясының 1 кВт-сағ құны, теңге;
tn – тәулік ішіндегі электр шамдарының жану сағаты, ашық қоймалар үшін tn = 10-12 сағат;
ΣБ – амортизация мен жөндеуге кететін жылдық шығындар, келесі қосындыдыдан тұрады:
1 нұсқа
Достарыңызбен бөлісу: |