А. МҰратқызы, А. Е. Бекшойнова, С. К. Серикова, М.Қ. ТӨлеуова отбасылық ТӘрбиенің негіздері

37
Нығаю, идентификация және түсіну дұрыс әрекетке негізделгендіктен, 
тәрбие мақсатына  жету  және  жемісті  болу  үшін ата-ана тәрбие  құралдарын
дұрыс таңдап, оларды тиімді пайдалана білулері қажет. Тәрбие үрдісі тәрбие 
механизмдері  арқылы  жүзеге  асатындықтан,  тәрбиелеу  құралдары  былайша 
топтастырылады (2.2-сурет).
2.2 – сурет. Тәрбие механизмдерінің тиімді құралдары
Отбасындағы тәрбие механизмдері жүйелі жүзеге асырылуы үшін ата-
ананың  баласы  алдындағы  беделі  болуы  керек.  Беделді  ата-ана  болу
-
баланы  өзінің  жеке  басы  және  күшімен  тарту  ғана  емес,  қажет  болғанда 
басшылық ету, көмектесу. Ата-аналардың мұндай үстемдігін қабылдау бала 
үшін  бағыну  емес,  сенім,  қорғаныс  алу.  Өмірлік сенімділік  сезімі
- бала 
психикасының қажеттіліктерінің бірі, оған тірек, ересектер, алдымен ата-ана 
тарапынан  қолдау  қажет.  Осы  механизмдер  баланы  әлеуметтендіру 
жолдарын  ғана  көрсетеді,  ал  тәрбие  мазмұны  нақты  отбасына  байланысты 
болады. Мысалы: бала - әкесіне, қыз – анасына еліктейді. 
Ата-ана беделі мен сенімінің басты негізі тек қана олардың өмірі мен 
жұмысы,  азаматтық  тұлғасы,  мінез-құлқы  ғана  емес.  Отбасы  - үлкен және 
жауапты  іс,  ата-аналар  осы  істі  басқарады  және  оған  қоғам  алдында,  өз 
бақытының алдында, балалары өмірінің алдында жауап береді. Егер ата-ана
бұл  істі  адал  орындаса,  олардың  алдына  елеулі  және  маңызды  мақсаттар 
қойылса, өз іс-әрекеттеріне үнемі есеп берсе, онда олардың ата-аналық беделі 
бар  және  ешқандай  өзге  негіздерді  іздеу,  жасанды  ештеңені  ойлап  табудың 
қажеті жоқ болады.
1. Бала қалаулы болуы керек.
2. Баланы сол қалпында қабылдау.
3. Баланы біреумен салыстырмау.
4. Баланы бағалау, махаббат таныту.
5. Баланың мұқтаждығын түсіну.
6. Бала туралы уайымдамау.
7. Отбасында басымдық беру.
8. Құрбандыққа дайын болу.
Олай болса, отбасы - баланың ең жақын тәрбиелеу ортасы. Осы ортада
бала  өмірдің  мақсаты,  оның  құндылықтары,  нені  біліп,  өзін  қалай  ұстау 

жүктеу/скачать 1.54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: