Ахметкаримова Жанар Саматовна Қаражанбас мұнай кен орны шламын каталитикалық өңдеу Магистрлік диссертацияның құрылымы мен көлемі
жүктеу/скачать 73 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеу тақырыбының өзектілігі.
- Зерттеу нысаны.
- Алынған нәтижелер, олардың жаңалығы, ғылыми және практикалық маңызы
- Жарияланған еңбектері жайлы мәлімет
- Ахметкаримова Жанар Саматовна Каталитическая переработка нефтяного шлама месторождения «Каражанбас» Структура и объем магистерской диссертации
- Перечень ключевых слов
- Актуальность темы исследования
- Объект исследования
- Полученные результаты, их новизна, научная и практическая значимость
- Сведения о публикациях
- Akhmetkarimove Zhanar Samatovna Catalytic treatment of oil sludge of Karazhanbas oilfield Structure and content of master thesis.
- Topicality of the research .
- Object of research .
- Obtained results, their novelty, scientific and practical significance
- Information about published works
| Ахметкаримова Жанар Саматовна
Қаражанбас мұнай кен орны шламын каталитикалық өңдеу Магистрлік диссертацияның құрылымы мен көлемі. Диссертацияның құрылымы оның мақсатымен, шешетін мәселелерімен және зерттеу қисынымен анықталады. Диссертация кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланған әдебиеттер тізімінен құралған, сонымен қатар диссертацияға көрнекілік мақсатында суреттер, кестелер мен графиктер енгізілген. Түйін сөздер тізімі: өңдеу, мұнай шламы, каталитикалық қоспалар, пирит, пирротин, цеолит, топтық құрам, асфальтендер, механикалық қоспалар, каталитикалық өңддеу, шайырлар, жеңіл фракциялар, хроматограммалар, күлділік, адсорбент, коллоидты бөлшектер, тұтқырлық, тығыздық. Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Адамның техногенді әрекетінің нәтижесінде қоршаған ортаны ластайтын негізгі көздердің бірі мұнай өндіру және мұнай өңдеу кәсіпорындары болып табылады. Мұнай және мұнай өнімдерін құбырмен тасымалдау барысындағы және мұнай өңдейтін кәсіпорындардағы жұмыс барысында пайда болатын апатты жағдайлар нәтижесінде біздің елде экологиялық жағдайды ушықтыратын көп мөлшерде мұнай шламдары жинақталды. Сондықтан жаңа ғасырдың басында адамзат алдында тұрған маңызды стратегиялық мәселелердің бірі қоршаған ортаны қорғау болып келеді. Алайда осында бір қайшылық бар: бір жағынан, қоршаған ортаны сақтау қажеттілігі бар, ал екінші жағынан оның мұнай және газ ұңғымаларын салғанда, мұнай кен орындарын пайдалану барысында, құрамында мұнай өнімдері бар ағын суларды тазарту барысында, және резервуарлар мен мұнай өңдеу қондырғыларын тазарту барысында түзілетін мұнай шламдарымен ластану мәселесі бар. Мәселені шешу үшін қоршаған ортаны сақтау үшін қалдықтарды кәдеге жаратудың тиімділігі мен сапасын қамтамасыз ететін механизмдерді іздеп табу керек. Зерттеу мақсаты. Қаражанбас кен орнының мұнай шламының құрамы мен қасиеттерін зерттеу және жеңіл фракциялар мен қатты қалдығынан никель және ванадий сиқяты металдарды алу үшін оны өңдеудің тиімді әдісін табу. Зерттеу нысаны. Мұнай шламын зертханалық жағдайда кәдеге жарату процессі. Зерттеу әдістері: су МЕСТ-2477-65, механикалық қоспалар МЕСТ 6370-83 мөлшерін, мұнай шламының тығыздығын МЕСТ Р 51069-97, кинематикалық тұтқырлығын МЕСТ 33-2000 (ИСО 3104-94), асфальтендер мөлшерін анықтау Гольде «суық әдісі», шайырлы заттар мөлшерін анықтау, фракциялық құрамын анықтау МЕСТ 2177-59, кубты қалдықтың күлге айналуын зерттеу МЕСТ 1461-59, атомды-абсорбциялық спектрометрия, атомды-эмисиялық спектроскопиия әдістері. Алынған нәтижелер, олардың жаңалығы, ғылыми және практикалық маңызы келесілермен анықталады: - зерттеу барысында Қаражанбас мұнай кен орны шламының физика-химиялық сипаттамалары анықталды:
- мұнай шламын каталитикалық қоспалар: пирит, цеолит және пирротинды пайдаланумен өңдеу жүргізілді. Ең тиімді катализатор анықталды. - Қаражанбас мұнай кен орны шламының құрамындағы бағалы металдар мөлшері анықталды; - мұнай шламын каталитикалық өңдеу процессін зерттеу нәтижесінде каталитикалық қоспалардың Қаражанбас мұнай кен орнының шламдарында болатын металдарға әсері анықталып теория жүзінде негізделді; - каталитикалық әдісті пайдаланғанда мұнай шламын өңдеу термиялық әдіске қарағанда тиімді болатыны анықталды; - каталитикалық қоспалардың мұнай шламын өңдеу процессіне әсері анықталды, оған теориялық негіздеме беріліп, әрекет ету механизмә ұсынылды; - жұмыстың ғылыми-практикалық маңызы жоғары. Қаражанбас мұнай кен орны шламдарын каталитикалық өңдеуді пайдалану өндіріс қалдықтарын сақтау үшін жинақтағыштарды салуға және экологиялық салықтарды төлеуге (қалдықтарды сақтау, атмосфера мен топыраққа шығарылатын қалдықтар үшін) жұмсалатын орасан зор қаржы мөлшерін азайтуға мүмкіндік береді. Өңдеу үшін күрделі технологиялық кешендерді салу қажеттілігінің болмауы. Зерттеу нәтижелері мұнай шламдарын басқа мұнай кен орындарында да кәдеге жаратудың жаңа технологияларын жетілдіру үшін пайдаланылуы мүмкін. Жарияланған еңбектері жайлы мәлімет: Байкенов М.И., Абсат З.Б., Халикова З.С., Кочегина Е.В., Ахметкаримова Ж.С. К вопросу о переработки нефтяного шлама месторождения Каражанбас // Вестник КарГУ: Сер. Хим. №3(55)/2009. С.101-106.-0,6 п.л. Әбсат З.Б., Халикова З.С., Ахметкаримова Ж.С., Тукешов Н.А., Нуржанова А.Т., Әділхан А.Д. Қаражанбас кең орнының мұнай шламын өңдеу // Иновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане: Материалы междунар. науч.-практ.конф.( ноября 2009г.).- Алматы: Изд-во Алматы, - 2009. - С. 93-96.- 0,3 п.л. Ахметкаримова Ж.С. Механизмы переработки нефтяного шлама месторождения Каражанбас // Международные IX Байконуровские чтения: Материалы междунар. науч.-практ.конф.(25 мая 2009г.).- Жезказган: Изд-во ЖезУ, - 2009.- С. 123-127.- 0,5 п.л. Татеева Б.А., Ахметкаримова Ж.С. Сравнительный анализ нефтяного шлама месторождения Каражанбас // Вестник КарГУ: Сер. Хим. №1/2010, С. – 111-111.- 0,3 п.л. Байкенов М.И., Ахметкаримова Ж.С., Тукешов Н.А., Нуржанова А.Т. К вопросу о влиянии каталитических добавок на процесс переработки нефтянных отходов // Молодежь и глобальные проблеммы современности: междунар. науч.-практ.конф.( 23 апреля 2010г.).- Караганда: Изд-во Болашак-Баспа, - 2010. – С.-111-111.-0,3п.л. Байкенов М.И., Ахметкаримова Ж.С., Тукешов Н.А., Нуржанова А.Т. Қаражанбас кең орнының мұнай шламын өңдеу // Молодежь и глобальные проблеммы современности: междунар. науч.-практ.конф.( 23 апреля 2010г.).- Караганда: Изд-во Болашак-Баспа, - 2010. – С.-111-111.-0,3п.л. Ахметкаримова Жанар Саматовна Каталитическая переработка нефтяного шлама месторождения «Каражанбас» Структура и объем магистерской диссертации: Структура диссертации обусловлена целью, задачами и логикой исследования. Диссертация состоит из введения, двух глав, заключения, списка использованных источников, иллюстрирована рисунками, включает таблицы графики. Перечень ключевых слов: Переработка, нефтяной шлам, каталитические добавки, пирит, пирротин, цеолит, групповой состав, асфальтены, механические примеси, каталитическая переработка, смолы, легкие фракции, хроматтограммы, зольность, адсорбент, каллоидные частицы, вязкость, плотность. Актуальность темы исследования: Одним из основных источников загрязнения окружающей среды в результате техногенной деятельности человека являются предприятия нефтедобывающей и нефтеперерабатывающей промышленности. В результате аварийных ситуаций в трубопроводном транспорте нефти и нефтепродуктов, а также в производственной деятельности предприятий нефтепереработки в нашей стране накопилось огромное количество нефтешламов, которые усугубляют экологическую ситуацию. Поэтому одной из стратегических задач, стоящих перед человечеством в начале третьего тысячелетия является задача по охране окружающей среды. Противоречие заключается между тем, что есть потребность в сохранении экологии окружающей среды и существует угроза ее загрязнения нефтяными шламами, образующимися при строительстве нефтяных и газовых скважин, при промысловой эксплуатации месторождений, очистке сточных вод, содержащих нефтепродукты, а также при чистке резервуаров и другого оборудования. Проблема заключается в поиске механизмов, которые обеспечили бы качество и эффективность утилизации отходов, переводя их в безотходные технологии, сохраняя тем самым окружающую среду. Цель исследования: исследование состава и свойств нефтяного шлама месторождения Каражанбас и изыскание эффективного метода его переработки для получения легких фракций и таких металлов как, никель и ванадий из твердого остатка. Объект исследования: процесс утилизации нефтяного шлама в лабораторных условиях. Методы исследования: Содержание воды ГОСТ-2477-65, механические примеси ГОСТ 6370-83, плотность нефтянного шлама ГОСТ Р 51069-97, кинематическая вязкость ГОСТ 33-2000 (ИСО 3104-94), содержание асфальтенов «холодный способ» Гольде, определение содержание смолистых веществ, фракционный состав ГОСТ 2177-59, озоление кубового остатка ГОСТ 1461-59, метод атомно-абсорбционной спектрометрии, метод атомно-эмисионной спектроскопии. Полученные результаты, их новизна, научная и практическая значимость определяется тем, что: - в ходе исследования установлены физико-химические характеристики нефтешлама месторождения Каражанбас:
- проведена каталитическая переработка нефтяного шлама с использованием каталитических добавок: пирита, цеолита и пирротина. Выявлен наиболее благоприятный катализатор. - определено содержание ценных металлов в нефтяном шламе месторождения Каражанбас; - в результате исследования процесса каталитической переработки нефтяного шлама обнаружено и теоретически обосновано воздействие каталитических добавок на металлы, находящиеся в составе нефтяного шлама месторождения «Каражанбас»; - выявлено, что переработка нефтешлама с использованием каталитического метода более результативна, чем переработка с использованием термического метода исследования; - экспериментально установлено и теоретически доказано влияние каталитических добавок на процесс переработки нефтяного шлама и предложен механизм его действия - научно - практическая значимость данной работы весома. Использование каталитической переработки нефтяных шламов месторождения Каражанбас позволяет исключить капитальные вложения на строительство могильников и шламонакопителей для хранения отходов производства и экологических выплат (за хранение отходов, выбросов в атмосферу и почву). Отсутствие необходимости строительства сложных технологических комплексов по переработке. Результаты исследования могут быть использованы для разработки новых технологий утилизации нефтешлама и на других месторождениях. Сведения о публикациях: Байкенов М.И., Абсат З.Б., Халикова З.С., Кочегина Е.В., Ахметкаримова Ж.С. К вопросу о переработки нефтяного шлама месторождения Каражанбас // Вестник КарГУ: Сер. Хим. №3(55)/2009. С.101-106.-0,6 п.л. Әбсат З.Б., Халикова З.С., Ахметкаримова Ж.С., Тукешов Н.А., Нуржанова А.Т., Әділхан А.Д. Қаражанбас кең орнының мұнай шламын өңдеу // Иновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане: Материалы междунар. науч.-практ.конф.( ноября 2009г.).- Алматы: Изд-во Алматы, - 2009. - С. 93-96.- 0,3 п.л. Ахметкаримова Ж.С. Механизмы переработки нефтяного шлама месторождения Каражанбас // Международные IX Байконуровские чтения: Материалы междунар. науч.-практ.конф.(25 мая 2009г.).- Жезказган: Изд-во ЖезУ, - 2009.- С. 123-127.- 0,5 п.л. Татеева Б.А., Ахметкаримова Ж.С. Сравнительный анализ нефтяного шлама месторождения Каражанбас // Вестник КарГУ: Сер. Хим. №1/2010, С. – 111-111.- 0,3 п.л. Байкенов М.И., Ахметкаримова Ж.С., Тукешов Н.А., Нуржанова А.Т. К вопросу о влиянии каталитических добавок на процесс переработки нефтянных отходов // Молодежь и глобальные проблеммы современности: междунар. науч.-практ.конф.( 23 апреля 2010г.).- Караганда: Изд-во Болашак-Баспа, - 2010. – С.-111-111.-0,3п.л. Байкенов М.И., Ахметкаримова Ж.С., Тукешов Н.А., Нуржанова А.Т. Қаражанбас кең орнының мұнай шламын өңдеу // Молодежь и глобальные проблеммы современности: междунар. науч.-практ.конф.( 23 апреля 2010г.).- Караганда: Изд-во Болашак-Баспа, - 2010. – С.-111-111.-0,3п.л.
- during the research physical and chemical characteristics of Karazhanbas oil sludge have been detected:
- catalytic treatment of oil sludge using catalytic additives: pyrite, pyrrotine, zeolite have been conducted. The most effective catalyst have been revealed; - content of valuable metals in Karazhanbas oil sludge have been detected; - as a result of studying the process of catalytic treatment of oil sludge the effect of catalytic additives on metals, contained in the Karazhanbas oil sludge, have been revealed and theoretically substantiated; - it was revealed that treatment of oil sludge using catalytic method is more effective than using thermal methods; - effect of catalytic additives on the process of oil sludge treatment was experimentally determined theoretically proved, and its mechanism have been proposed; - scientific-practical significance if this work is high. Use of catalytic treatment of Karazhanbas oil sludges makes it possible to exclude capital investments in the construction of burials and sludge-collectors for storing industrial wastes and ecological taxes (for storing wastes, emissions in the environment). No need for constructing complex technological production sites. Results of the research can be used for elaboration of new techniques of oil sludge utilization on other oilfields. Information about published works: Байкенов М.И., Абсат З.Б., Халикова З.С., Кочегина Е.В., Ахметкаримова Ж.С. К вопросу о переработки нефтяного шлама месторождения Каражанбас // Вестник КарГУ: Сер. Хим. №3(55)/2009. С.101-106.-0,6 п.л. Әбсат З.Б., Халикова З.С., Ахметкаримова Ж.С., Тукешов Н.А., Нуржанова А.Т., Әділхан А.Д. Қаражанбас кең орнының мұнай шламын өңдеу // Иновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане: Материалы междунар. науч.-практ.конф.( ноября 2009г.).- Алматы: Изд-во Алматы, - 2009. - С. 93-96.- 0,3 п.л. Ахметкаримова Ж.С. Механизмы переработки нефтяного шлама месторождения Каражанбас // Международные IX Байконуровские чтения: Материалы междунар. науч.-практ.конф.(25 мая 2009г.).- Жезказган: Изд-во ЖезУ, - 2009.- С. 123-127.- 0,5 п.л. Татеева Б.А., Ахметкаримова Ж.С. Сравнительный анализ нефтяного шлама месторождения Каражанбас // Вестник КарГУ: Сер. Хим. №1/2010, С. – 111-111.- 0,3 п.л. Байкенов М.И., Ахметкаримова Ж.С., Тукешов Н.А., Нуржанова А.Т. К вопросу о влиянии каталитических добавок на процесс переработки нефтянных отходов // Молодежь и глобальные проблеммы современности: междунар. науч.-практ.конф.( 23 апреля 2010г.).- Караганда: Изд-во Болашак-Баспа, - 2010. – С.-111-111.-0,3п.л. Байкенов М.И., Ахметкаримова Ж.С., Тукешов Н.А., Нуржанова А.Т. Қаражанбас кең орнының мұнай шламын өңдеу // Молодежь и глобальные проблеммы современности: междунар. науч.-практ.конф.( 23 апреля 2010г.).- Караганда: Изд-во Болашак-Баспа, - 2010. – С.-111-111.-0,3п.л. жүктеу/скачать 73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|