Қайырбергенов Асылхан 104 топ Стоматология Ситуациялық есеп
жүктеу/скачать 17.44 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Есепті шешу алгоритмі
- Ситуациялық есеп.
|
Қайырбергенов Асылхан 104 топ Стоматология Ситуациялық есеп. Тұзсыз ортаға салынған жүйке, тітіркендіргіштің кез-келген күшімен қозбайды. Неліктен екендігін түсіндіріңіз. Есепті шешу алгоритмі: Қозғыштық деген не? Мембраналық потенциал, мембрана арқылы иондардың сылбыр және белсенді өтілуіне оның тәуелділігі. Құбылыстың қызметтік тәуелділігі: мембраналық потенциал- қоздырғыш- қозу және олардың жасушадан тыс ортаның тұздық құрамымен байланысы. Жауабы: Физиологиядағы қозу-бұл тіндерге тән функцияны орындаудағы спецификалық емес реакциялардан басқа (әсер ету потенциалы, метаболикалық өзгерістер) көрінетін тіндердің тітіркенуге реакциясы; жүйке (қозу) және бұлшықет (жиырылу) тіндері қоздырғыш болып табылады. Көбінесе қозғыштарға " безді тіндер "жатады, бірақ бұл заңды емес, өйткені" безді тіндер " жоқ— әртүрлі бездер мен безді эпителий бар. Қозғыштық-қозу арқылы тітіркенуге жауап беретін жасушалардың қасиеті. Мембраналық потенциал-бұл жасушаның элементар шекара мембранасының сыртқы және ішкі беттерінің арасындағы потенциалдар айырмасы. Мембраналық потенциал-бұл электростатикалық әсерлесу күші, ол мембрана арқылы ішінен сыртқа, сыртынан ішке қарай ағып жатқан электр токтарын теңестіреді. Әр түрлі ынталандыру әсерінен барлық тірі жасушалар (химиялық, механикалық, температура және т.б.) қозған күйге ауыса алады. Атап айтқанда, жасушаға кідіріс потенциалы тән, егер мембранада біраз уақыт демалу потенциалынан да аз потенциал болса. Ситуациялық есеп. Бұлшық еттің минимальді тітіркендіру табалдырығы 0,1 мА құрайды. Бұлшық етті 0,2 мА күшпен тітіркендіргенде, неліктен және қандай жағдайларда бұлшық ет жиырылмайды? Есепті шешу алгоритмі: Тітіркендіргіш күшінің негізгі көрсеткіштері, әсер ету уақыты, токтың (тұрақты ток үшін) таралу жылдамдығы. Осы көрсеткіштерді ретімен қарастырғанда, есепті шешуге жауап табуға болады. Жауабы: Бұлшық ет жиырылуының екі түрін ажыратады – изотоникалық және изометриялық, және тағы бip түpi бар, ол ауксотониялық. Жиырылудың қосындылануы кезінде мотонейронның кезекпен келетін импульстарының дара жиырылудың толық шеңбері уақытынан аз, бipaқ ширығу кезеңінен ұзағырақ болғанда жиырылу күшінің қозғалыс бірлігі бipiнші болмайды. Жиырылудың бұл түрін тicтi тетанус деп атайды. Эксперимент жүзінде егер де,әрбір кезекті тітіркендіргіш бұлшық еттің босаңсу кезеңінің басына түсетін болса,бұлшық еттердің тicтi тетанус түрінде жиырылуы кездеседі. Ток кернеуін өзгерту үшін олар 0,01 В, 0,1 В және 1 В сатылы ток коммутаторын, сондай – ақ "амплитудасы в" кернеуді біртіндеп реттейтін реостат тұтқасын қолданады, оның көмегімен ток кернеуі біртіндеп артады. Нервтің қозғыштығының шегін анықтау үшін ол электр стимуляторының электродтарына қойылады. "Амплитудасы в" коммутаторы 0,01 В бөлуге орнатылады және амплитудасын біркелкі реттеу тұтқасы токты 0,1 в дейін арттырады. Егер бұлшықет қысылмаса, тегіс реттеу тұтқасы 0-ге қайтарылады, коммутатордың қосқышын 0.1 в-қа ауыстырады және тегіс реттеу тұтқасын қолдана отырып, токты 1 В-қа дейін арттырады. егер бұл жағдайда бұлшықет қысылмаса, онда 1- ден 10 В-қа дейінгі токпен нервті тітіркендіреді, коммутаторды 1 В-қа бөледі. Ситуациялық есеп. Жасуша ішінде калий ионының концентрациясын жоғарылатса, мембраналық потенциал шамасы қалай және неліктен өзгереді? Есепті шешу алгоритмі: Мембраналық потенциалдың түзілу тегершігі және калий ионының ролі қарастырылады. Потенциал түсінігі және потенциалдар айырмасы қарастырылады. Жауабы: Калий жасушаға түседі, иондық ток пайда болады және мембраналық потенциалдың төмендеуі байқалады - мембрананың деполяризациясы. Мысалы, миобласттарды саралау және біріктіру кезінде олардың мембранасының потенциалы -10 - 70 мВ-қа дейін өзгереді, яғни олардың мембранасы теріс болады - саралау процесінде полярланады. Жасушаның қозуы (демалудан белсенді күйге өту) калий үшін, кейде кальций үшін иондық каналдардың өткізгіштігінің жоғарылауымен жүреді. Өткізгіштіктің өзгеруінің себебі мембрана потенциалының өзгеруі болуы мүмкін – электро қозғалатын арналар іске қосылады, ал мембраналық рецепторлардың биологиялық белсенді затпен әрекеттесуі - рецептор-басқарылатын арналар және механикалық әсер. Қалай болғанда да, қозуды дамыту үшін бастапқы деполяризация қажет - ынталандыру әсерінен туындаған мембрананың теріс зарядының аздап төмендеуі. Ситуациялық есеп. Жасушаны қоршаған ұлпалық сұйықтықта, натрий ионының концентрациясы артты. Осы жасушалардың табалдырық потенциал шамасына бұл қалай әсер етеді және неліктен? Есепті шешу алгоритмі: Жасуша мембранасының электрохимиялық айырымының түзілу тегершігі, көбіне, баяу деполяризация кезеңіндегі МП және ӘП түзілуіндегі натрийдің ролі, қалыптағы табалдырық потенциалы және деполяризацияның сынама деңгейі, және жасушадан тыс сұйықтықта натрий ионының гиперконцентрациясы қарастырылады. Жауабы: Нейронның негізгі функцияларын – жүйке импульсін құру, өткізу және беру, ең алдымен, жасуша ішіндегі және сыртындағы бірқатар иондардың концентрациясы айтарлықтай ерекшеленетіндіктен мүмкін болады. Мұндағы ең үлкен мән-K+, Na+, Ca2+, Cl-иондары. Жасушадағы калий сырттан 30-40 есе, ал натрий шамамен 10 есе аз. Сонымен қатар, жасушада жасушааралық ортаға қарағанда хлор иондары мен бос кальций әлдеқайда аз. Потенциалға тәуелді (вольтқа тәуелді, электр сезімтал) — канал трансмембраналық потенциалдар айырмашылығына, яғни цитоплазмалық мембрананың сыртқы және ішкі беттері арасындағы потенциалдар айырмашылығына байланысты ашылады және жабылады. Жоғарыда сипатталған оқиғалардың нәтижесінде мембрана үнемі поляризация күйінде болады-оның ішкі жағы сыртқы жағына теріс зарядталған. Потенциалдар айырмашылығының төмендеу процесі (яғни, абсолютті шамада PP төмендеуі) деполяризация деп аталады, ал оның жоғарылауы гиперполяризация деп аталады. жүктеу/скачать 17.44 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|